ÖZ GÜV EN HİLESİ

Nörobilim, nihayet öz güvenin sırlarını çözmüş olabilir. Üstelik bu sırlar sandığımızdan çok daha anlaşılır şeyler.

- JESS THOMSON

Nedense öz güveni pek önemsemiyoruz. Çoğumuz daha öz güvenli olmak istiyoruz (YouGov'un anketine göre İngilizlerin yalnızca %16'sı kendisini "çok öz güvenli" olarak tanımlıyor) ama biraz daha öz güvenin hayatımızı ne kadar derinden etkileyebileceğinin farkında değiliz.

Öte yandan düşük öz güven, ara sıra yaşanan kendinden şüphe anlarından ibaret bir şey değil. Yargılanma korkusuyla, zayıf ruh sağlığıyla hatta suça yönelme olasılığının artmasıyla ilişkilendiriliyor.

Yani psikologlar öz güvenin önemli olduğunu, hem de çok önemli olduğunu onlarca yıldır biliyor. Ancak öz güvenin nasıl işlediği yani öz güvenin nedenleri ve nasıl oluştuğu uzun zamandır belirsizliğini koruyordu. Ta ki bazı nörobilimciler parlak bir fikirle ortaya çıkana kadar. Uzmanlar "fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRI) ve Elektroensefalografi (EEG) gibi beyin görüntüleme teknikleri acaba öz güveni 'üreten' beyin ağlarını ortaya çıkarabilir mi?" diye düşündüler. Bu duyguların kararlarımızı gerçek zamanlı olarak nasıl etkilediğini izleyebilir miydik? Elbette en büyük soru ise şu: Öz güven doğuştan gelen bir özellik mi yoksa öğrenilebilen bir nitelik mi?

Dublin'deki Trinity College Nörobilim Enstitüsünün kurucu direktörü ve klinik psikolog Prof. Ian Robertson, bu gibi soruları soran bilim insanlarından biri. Robertson, öz güvenin beyinlerimizde ve bedenlerimizde nasıl çalıştığını en yeni teknolojilerin yardımıyla inceliyor. Verdiği temel mesaj ise oldukça rahatlatıcı: Öz güven kesinlikle bazı insanların doğuştan sahip olduğu bir şey değil.

"Öz güvenli görünen insanların kafalarında neler olup bittiğini normalde kolayca göremezsiniz. Ama aslında hissettiklerinden daha öz güvenli davranıyorlar" diyor Robertson. "Öz güven, eylemlerimizin istenen sonucu doğuracağından emin olmak değildir. Her zaman bir belirsizlik olacaktır. Öz güven, işte bu belirsizliğin yarattığı kaygıyla etkili şekilde başa çıkabilmektir."