UZAKTAKİ UMUT

Bir ötegezegende potansiyel yaşam belirtisi bulundu. Neden pek çok bilim insanın konuya şüpheyle baktığını bir astronoma sorduk.

- Daniel Apai, The Conversation

Bir grup astronom, bir yıldızın yörüngesindeki bir gezegeni incelemeye çalışırken beklenmedik bir atmosfer gazına dair kanıtlar buldu. Dimetil sülfit adlı bu gazı Dünya'da çoğunlukla yaşayan organizmalar üretiyor. Araştırmacılar bulgularını 17 Nisan 2025'te yayımlanan bir makaleyle duyurdular.

Nisan 2024'te James Webb Uzay Teleskobu, K2-18b gezegeninin ev sahibi yıldızına yaklaşık altı saat boyunca odaklandı. Gezegen bu süre zarfında yıldızın önünden geçti. Yıldız ışığı gezegenin atmosferinden süzüldü ve atmosferdeki moleküllerin “parmak izlerini” teleskoba taşıdı.

Astronomlar bu parmak izlerini atmosferde gözlemlenmesi muhtemel 20 molekülle karşılaştırdıktan sonra en olası eşleşmeyi belirlediler. Eşleşen gaz ise Dünya'da yaşamın iyi bir göstergesi olarak kabul ediliyor.

Bu yazı için ötegezegenleri ve onların atmosferlerini inceleyen bir astronom ve astrobiyoloğa danıştık. Bilim insanı Daniel Apai, yaşama elverişli olabilecek yakın gezegenler üzerine çalışmalar yürütüyor.

K2-18B: GİZEMLİ GEZEGEN

Bu keşfi anlamak için önce keşfin yapıldığı garip gezegeni tanımak gerekiyor. Gezegenin adı K2-18b. Bu ad, NASA'nın K2 göreviyle (genişletilmiş Kepler görevi) keşfedilen 18. gezegen sistemindeki ilk gezegen olduğunu gösteriyor. Astronomlar sistemdeki ilk gezegene “a” değil de “b” harfini veriyor çünkü “a” harfi yıldızla karıştırılabiliyor.

K2-18b, Dünya'ya 120 ışıkyılından biraz daha uzak. Ama galaktik ölçekte bakıldığında arka bahçemizde sayılır.

Her ne kadar astronomlar K2-18b hakkında çok az şey bilse de Dünya'ya hiç benzemediğini biliyoruz. Öncelikle, kütlesi Dünya'nın yaklaşık 8 katı ve hacmi yaklaşık 18 katı. Bu da demek oluyor ki gezegenin yoğunluğu Dünya'nın yalnızca yarısı kadar. Başka bir deyişle muhtemelen bol miktarda düşük yoğunluklu suya veya daha da düşük yoğunluklu devasa bir atmosfere sahip olmalı.