Prøve GULL - Gratis

કાયદાનું મહત્ત્વ જાળવવું હોય તો કાનૂની પ્રક્રિયા ટૂંકી કરો...

Chitralekha Gujarati

|

April 14, 2025

ન્યાયમાં વિલંબ એ ન્યાય નકારવા સમાન છે એ વાત બધા સ્વીકારે છે, પણ ન્યાય ઝડપી બને એ દિશામાં આપણે ઝાઝું કરતા નથી. ફાંસીની સજા વિશે અંતિમ નિર્ણય લેવામાં સુદ્ધાં વર્ષો નીકળી જાય છે અને એનો લાભ લઈ ગુનેગારો એમની સજા હળવી કરાવી લે છે.

- હીરેન મહેતા

કાયદાનું મહત્ત્વ જાળવવું હોય તો કાનૂની પ્રક્રિયા ટૂંકી કરો...

દેશની ન્યાયપ્રક્રિયામાં જે સડો છે એ વિશે જાહેરમાં ઝાઝું બોલાતું નથી, ’બોલી શકાતું પણ નથી, કારણ કે એમાં ન્યાયતંત્રની અવહેલનાનો અને એના નામે સજા થવાનું જોખમ માથે તોળાયેલું રહે છે. થોડા દિવસ પહેલાં દિલ્હી વડી અદાલતના એક ન્યાયાધીશના ઘરે આગ લાગી અને અગ્નિશામક દળ તથા પોલીસજવાનોને કરોડો રૂપિયાની ચલણી નોટોનો જથ્થો મળી આવ્યો એ વિશેની તપાસ પછી પણ ન્યાયતંત્રમાં સફાઈ જેવું કશું થશે કે કેમ એની શંકા છે.

આ વચ્ચે મહારાષ્ટ્ર સરકારના એક પગલાએ આપણી ન્યાયપ્રણાલીની ઔર એક વરવી બાજુ વિશે વિચારવા લોકોને મજબૂર કર્યા છે. આપણી અદાલતોમાં અત્યારે પાંચ કરોડથી વધુ કેસ પડ્યા છે. વસતિના પ્રમાણમાં આપણે ત્યાં પોલીસ, એમને ગુના ઉકેલવામાં મદદ કરે એવા ફોરેન્સિક વિજ્ઞાનીઓ તથા અદાલતોની સંખ્યા ઓછી છે. અદાલતી પ્રક્રિયા સાથે સંકળાયેલા લોકોની નીતિ હજી અંગ્રેજોના જમાનાની જેમ હોતા હૈ... ચલતા હૈ...થી આગળ વધી નથી. આવી ઠાગાઠેગને કારણે કંઈકેટલાય કેસ વર્ષોથી આગળ વધતા જ નથી, કાં એમાં તારીખ પર તારીખ પડ્યે રાખે છે અને અદાલતમાં કેસોનો ભરાવો થયે રાખે છે. ત્રીસ-ત્રીસ વર્ષથી ચુકાદો ન આવ્યો હોય એવા કેસ પણ અદાલતો સામે કોઈ ને કોઈ તબક્કે પડ્યા છે.

આવા કેસમાં ફાંસીની સજા પામેલા અપરાધીઓના ખટલા પણ છે. જ્યાં ગુનાના કિસ્સાની પ્રાથમિક સુનાવણી થઈ હોય એ શહેર કે જિલ્લાકક્ષાની ટ્રાયલ કોર્ટ બાદ અપરાધી વડી અદાલત કે છેલ્લે સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી જઈ શકે છે. જો કે ફાંસીની સજા પામેલા ગુનેગાર માટે એક વધારાની બારી છે-રાષ્ટ્રપતિ સામે દયાની અરજી (મર્ચી પિટિશન) કરવાનો. સર્વોચ્ચ અદાલતે નકારી કાઢેલી ગુનેગારની અપીલ પછી એ રાષ્ટ્રપતિ સામે અરજી કરી શકે છે અને રાષ્ટ્રપતિ સંબંધિત રાજ્ય સરકાર (જ્યાં ગુનો થયો હોય એ) અને કેન્દ્ર સરકારના ગૃહ મંત્રાલય પાસેથી નવેસરથી અહેવાલ મગાવી એના આધારે દયાની અરજી મંજૂર કે નામંજૂર કરે છે. રાજ્ય કે કેન્દ્ર પાસેથી એ અહેવાલ આવવામાં વિલંબ થાય તો અપરાધી એ કારણ આગળ ધરી ફાંસીની સજા માફ કરાવી શકે છે. મહારાષ્ટ્રમાં હમણાં આવો જ એક કિસ્સો બન્યો, જેમાં પુણેના એક હત્યા કેસમાં કસૂરવાર ઠેરવાયેલા અને ફાંસીની સજા પામેલા બે અપરાધીની દયાની અરજી પર ચાર વર્ષ સુધી કોઈ ફેંસલો ન આવ્યો એટલે બન્ને ગુનેગારોએ સર્વોચ્ચ અદાલતમાં પોતાની ફાંસી રદ કરવા નવી અરજી કરી અને અદાલતે એ માન્ય રાખવી પડી.

FLERE HISTORIER FRA Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

બીમારી લાંબી નહીં ચાલે, પરંતુ કાયમી ઈલાજ જરૂરી

ભારતીય દવાઓ પર અમેરિકી ટેરિફ

time to read

3 mins

October 13, 2025

Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

બીમારી કે બીમાર હોવાનું નાટક

આ વૃત્તિ કુદરતી છે કે માણસ સહાનુભૂતિ મેળવવા દેખાડો કરે છે એ ભેદ સમજવો જરૂરી.

time to read

3 mins

October 13, 2025

Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

સમસ્યા વજન વધવાની... ને ન વધવાની!

ખાણી-પીણીનાં નિયંત્રણ ઉપરાંત યોગ, પ્રાણાયામ અને કસરતને પણ રોજની આદત બનાવો.

time to read

3 mins

October 13, 2025

Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

એક પ્રોફેસરના શોખ અને ખોજથી ઊભું થયેલું સંગ્રહાલય

જગાની દૃષ્ટિએ જોશો તો એ નાનું દેખાશે, પણ એની પાછળનું વિઝન મોટું છે. વળી, આ મ્યુઝિયમ એક શૈક્ષણિક સંકુલમાં ઊભું કરાયું છે એ પણ એક વિશેષતા છે.

time to read

2 mins

October 13, 2025

Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

કેન્વાસ પર ખીલવ્યાં શ્રદ્ધાનાં સુમન

ચિત્રકળાનો શોખ એને નાનપણથી. સમય-સંજોગથી કળાક્ષેત્રે શિક્ષણ ન મળ્યું અને કરિયર જુદી દિશામાં ફંટાઈ ગઈ. જો કે ગૃહસ્થીમાં ઠરીઠામ થયાનાં વર્ષો પછી એણે ફરી પેન્ટિંગ્સ પર હાથ અજમાવ્યો ને લો, એનાં ચિત્ર પ્રદર્શન નામાંકિત આર્ટ ગૅલરીમાં યોજાવા માંડ્યાં. મળીએ, મુંબઈનાં આ કલાવંત માનુનીને.

time to read

3 mins

October 13, 2025

Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

દુનિયા થી છૂપી અબ ખૂલ ગઈ… મુસ્કુરાહટ તેરી રાસ્તા દિખા ગઈ

સ્મિત એ આત્માનું નાનું, પરંતુ સૌથી શક્તિશાળી આભૂષણ છે. એ એક એવી ભાષા છે, જેનો અર્થ દુનિયાનું કોઈ પણ હૃદય સમજી જાય છે. દર વર્ષે ઑક્ટોબરના પહેલા શુક્રવારે ઊજવાતો ‘વર્લ્ડ સ્માઈલ ડે’ યાદ અપાવે છે કે એક નાની સ્મિતલહર દુનિયા બદલવા પૂરતી છે.

time to read

6 mins

October 13, 2025

Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

શાખાથી શતાબ્દી સુધી...વિવાદના અંધકાર વચ્ચે રાષ્ટ્રભક્તિનો ઉજાસ

શિસ્ત, સેવા, સમર્પણ, સ્વાભિમાન જેવા ગુણ ધરાવતા ‘રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ’ (આરએસએસ)ના કરોડો પ્રશંસકો આ દેશમાં છે. બીજી તરફ, એને હાડોહાડ કોમવાદી ગણાવીને ધિક્કારનારાની સંખ્યા પણ મોટી છે. સફેદ ખમીસ, ખાખી પાટલૂન, હાથમાં લાઠી અને માથે ટોપીના ગણવેશ સાથે રાષ્ટ્રસેવાનો ભેખ લેનારી આ સંસ્થા વિજયાદશમીએ પોતાની સ્થાપનાનાં ૧૦૦ વર્ષ પૂરાં કરે છે ત્યારે કલમથી કાઢેલો એનો એક્સ-રે તપાસવા જેવો છે.

time to read

5 mins

October 13, 2025

Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

અહીં સાચા અર્થમાં માનવની સેવા થાય છે...

આજની મોંઘવારીમાં કોઈ એક ટંક પણ મફત ભોજન ન આપે ત્યારે નડિયાદમાં એક સામાજિક સંસ્થા રોજ બે હજાર લોકોને વિનામૂલ્યે ભોજન આપે છે. આ સંસ્થાએ નિરાધાર બા-દાદા માટે ‘દીકરાનું ઘર’ પણ બનાવ્યું છે. ‘જય માનવસેવા પરિવાર ટ્રસ્ટ’ની બીજી અનેક સેવાકીય પ્રવૃત્તિ વિશેય જાણવા જેવું છે.

time to read

3 mins

October 13, 2025

Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

સ્ટ્રેસ એક મહામારી બને એ પહેલાં..

કટ્ટર સ્પર્ધાત્મક માહોલમાં વિદ્યાર્થીઓ પર ભણતરનો બોજ તો છે જ, એમાં સમાજની અપેક્ષાનો ઉમેરો જોખમી બની શકે.

time to read

3 mins

October 13, 2025

Chitralekha Gujarati

Chitralekha Gujarati

હો સકે તો ઈસ મેં, જિંદગી બિતા દો...

જો જીવન કષ્ટદાયક હોય અને એનો અર્થ પણ ના હોય તો છેવટે આપઘાત કરવો પડે, પરંતુ માણસ એક બૌદ્ધિક પ્રાણી છે એટલે એ કષ્ટની અંદર પણ અર્થ શોધીને એને જીવવાલાયક બનાવે છે.

time to read

5 mins

October 13, 2025

Listen

Translate

Share

-
+

Change font size