યુદ્ધ ઈઝરાયલ-હમસ વચ્ચે... ધડાકા અમેરિકામાં!

ગાઝા પટ્ટી પરના ઈઝરાયલી આક્રમણનો મામલો હવે એના પ્રખર ટેકેદાર અમેરિકાને દઝાડી રહ્યો છે. અમેરિકાની અનેક વિદ્યાપીઠમાં અત્યારે આ વિગ્રહના વિરુદ્ધમાં આંદોલન ચાલી રહ્યાં છે.

- હીરેન મહેતા

ઈઝરાયલ અને પેલેસ્ટિની જૂથો વચ્ચેનું યુદ્ધ હવે ઘણી અમેરિકી ઈ છે વચ્ચેનો વિગ્રહ દુનિયાના કોઈ પણ ખૂણે લોકોનું ધ્યાન દોરે એ બહુ સહજ છે. એમાંય વિદ્યાર્થી અવસ્થા તો હોય જ એવી, જ્યારે ઉંમરને કારણે મગજમાં પણ અનેક ઉત્પાત ચાલતા હોય.

આપણાં વિદ્યાલયો પણ અનેક આંદોલનનાં સાક્ષી બન્યાં છે. ગુજરાતનું નવનિર્માણ હોય કે વી.પી. સિંહની સરકાર સામેનું મંડલ અનામત આંદોલન, વિદ્યાર્થીઓની ભૂમિકા એમાં મહત્ત્વની રહી હતી. ૧૯૪૯માં ચીનમાં સામ્યવાદી પાર્ટીનું શાસન આવ્યું એ પછી એની એકહથ્થુ સત્તાને પડકાર ફેંકવાનું કામ પણ વિદ્યાર્થીઓએ જ કર્યું છે. એ વાત અલગ છે કે પાટનગર બીજિંગના ટિયાનનમેન સ્ક્વેરમાં એકઠા થયેલા હજારો વિદ્યાર્થીઓ પર ટૅન્ક ચલાવી ચીની લશ્કરે અત્યંત પાશવી રીતે એ આંદોલન કચડી નાખ્યું.

જો કે અમેરિકાની દસ કરતાં વધુ યુનિવર્સિટીમાં અત્યારે ચાલી રહેલા દેખાવો અલગ પડે છે. ભારત કે ચીનના વિદ્યાર્થીઓ એમના પોતાના અને રોગાના અનન પ લડતા હતા, અમેરિકન વિદ્યાપીઠોનાં આંદોલન મુખ્યત્વે ગાઝા પટ્ટી પરના ઈઝરાયલી આક્રમણ સામે છે. એમની એકમાત્ર માગણી એ છે કે ગાઝા પટ્ટીમાંથી ઈઝરાયલ એનું સૈન્ય પાછું ખેંચે.

જોવાની વાત એ છે કે અમેરિકન યુનિવર્સિટીમાં ભણતા પેલેસ્ટિની ઉપરાંત કેટલાક અમેરિકી, યુરોપિયન અને ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ સુદ્ધાં ઈઝરાયલ સામેના આંદોલનમાં જોડાયા છે. અમુક વિદ્યાપીઠોમાં તો ઈઝરાયલ સામેનો વિરોધ એટલો ઉગ્ર છે કે યુનિવર્સિટીએ એના કેટલાક વિભાગ બંધ કરી દેવા પડ્યા છે અને કોવિડ કાળની જેમ ઑનલાઈન ક્લાસ શરૂ કરવાની નોબત આવી છે. આ વિદ્યાપીઠોના ઈઝરાયલી યુવાનોની પણ કનડગત થઈ રહી છે એટલે ઈઝરાયલતરફી વિદ્યાર્થીઓનું જૂથ આંદોલનકારીઓની સામે પડ્યું છે. આમ અમેરિકન યુનિવર્સિટીના કૅમ્પસમાં સામસામી મોરચાબાંધણી થઈ છે અને અનેક વિદ્યાપીઠે મામલો ઠંડો કરવા પોલીસની મદદ લેવી પડી છે.