ડિયર નૅચર,
ગુજરાતમાં ૧૯૮૬-૮૭ના દુકાળનું એક દશ્ય યાદ આવે છે. સૌરાષ્ટ્રમાં ત્યારે પાણીની અભૂતપૂર્વ તંગી હતી. પહેલી વાર ગાંધીનગરથી પાણીનાં ટૅન્કર ભરેલી ટ્રેન રાજકોટ આવી હતી. એ સમયમાં મધ્ય ગુજરાતથી એક મિત્ર રાજકોટ આવ્યા. વહેલી સવારે એસટી બસસ્ટેશનની બહાર નીકળ્યા અને એક ઠેલા પર ચા પીવા ઊભા રહ્યા. ત્યાં પાણીની એક નાંદ ભરેલી હતી. એમણે પ્લાસ્ટિકના લોટાથી પાણી ભર્યું અને ઊંઘ ઉડાડવા થોડું પાણી ચહેરા પર છાંટ્યું ત્યાં તો ચાવાળો ભાઈ બોલ્યોઃ ભાઈ, આ પાણી મોઢું ધોવા માટે નથી, પણ પીવા માટે છે.
અમારા મિત્ર આ અનુભવ સાથે ઘેર આવ્યા. ચા-પાણીનો સમય હતો એટલે કહ્યું કે ચા-પાણી પી લો પછી નાહીને ફ્રેશ થઈ જાવ... નાહવાની વાત આવી તો એ મિત્ર કહેઃ ‘ના ના, મારે નહાવું નથી. ચાલશે. બહુ બહુ ધોઈ લઈશ.' એમના દિમાગમાં ચાવાળાની ઘટના ઘૂમતી હતી. અમે પછી સમજાવ્યા કે નાહી લો, પાણીની એટલી તો તંગી નથી. પછી એ મિત્ર નાહ્યા.
અત્યારે વાત જો કે આપણી સિલિકોન વૅલી તરીકે ઓળખાતા બેંગલુરુની કરવી છે. એક વેળાનું ગાર્ડન સિટી ગણાતા આ મહાનગરમાં મોટા ભાગનાં તળાવ સુકાઈ ગયાં છે. ભૂગર્ભમાં પાણીનું ટીપુંય નથી. સ્થિતિ એવી છે કે બેંગલુરુ મહાપાલિકા દ્વારા એક ઍડ્વાઈઝરી બહાર પાડવામાં આવી છે, જેમાં કહેવાયું છેઃ ‘રોજ ના નહાશો, એકાંતરે નહાવાનું રાખશો અને ખાન-પાન માટે ડિસ્પોઝેબલ પ્લેટ-વાટકા-કપ વાપરશો. કપડાં પણ રોજ ના ધોતાં. વાસણોનો વપરાશ ઓછો કરજો.’
બેંગલુરુની આવી હાલત શા માટે થઈ? કારણ કે અહીં શહેરીકરણ બહુ ઝડપથી થયું છે. આસપાસના ગ્રામીણ વિસ્તારોને શહેરમાં ભેળવી દેવાયા છે. બેંગલુરુ શહેર અને આ ગામડાંનાં મળી ૮૦ જળાશયો પર ઈમારતો બંધાઈ ગઈ છે. લીલોતરીથી ઢંકાયેલું રહેતું શહેર સિમેન્ટ-કૉન્ક્રીટનું જંગલ બની ગયું છે. તળાવ ભરાઈ ગયાં એમ સેંકડો-હજારો ઝાડ કપાઈ ગયાં. ગ્રીન કવરમાં ૮૮ ટકાનો ઘટાડો થયો છે. વરસાદી પાણી જમીનમાં ઊતરતું નથી. ૫૦ ટકા બોરવેલ સુકાઈ ગયા છે. બેંગલુરુની ૭૦ ટકા જનસંખ્યા પાણી માટે કાવેરી નદી પર નિર્ભર છે. ત્યાંથી પણ પાણી મળતું નથી એટલે લોકોએ ભેગા મળી ૧૮૦૦-૨૦૦૦ રૂપિયામાં પાણીનું ટૅન્કર લેવું પડે છે. પોતાની કમાણીનો ખાસ્સો હિસ્સો લોકોએ પાણી માટે ખરચવો પડે છે.
Diese Geschichte stammt aus der April 22 , 2024-Ausgabe von Chitralekha Gujarati.
Starten Sie Ihre 7-tägige kostenlose Testversion von Magzter GOLD, um auf Tausende kuratierte Premium-Storys sowie über 8.000 Zeitschriften und Zeitungen zuzugreifen.
Bereits Abonnent ? Anmelden
Diese Geschichte stammt aus der April 22 , 2024-Ausgabe von Chitralekha Gujarati.
Starten Sie Ihre 7-tägige kostenlose Testversion von Magzter GOLD, um auf Tausende kuratierte Premium-Storys sowie über 8.000 Zeitschriften und Zeitungen zuzugreifen.
Bereits Abonnent? Anmelden
ધીરુ દાદા નહીં, ધીરુ મિસ્ત્રી નામ છે મારું!
બીજાં બાળકોને જોઈ એ ટેબલ ટેનિસ રમતાં શીખ્યા અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે મેડલ મેળવ્યો. પછી એમણે કથક નૃત્યમાં મહારત મેળવી. સારી નોકરી મેળવવા થોડી મોટી ઉંમરે ડિગ્રી લીધી, પણ તકદીર એમને ડોક્યુમેન્ટરી ફિલ્મ બનાવવા તરફ લઈ ગયું. જમાનાથી આગળ રહી એમણે એવી કેટલીક યાદગાર શૉર્ટ ફિલ્મ્સ બનાવી અને એ પછી ફિલ્મજગતને રામ રામ કરી એમણે સમાજસેવામાં ઝંપલાવ્યું. આજે, આયુષ્યના નવમા દાયકામાં પણ ઉત્સાહભેર એ જીવન માણી રહ્યા છે.
છત્રીસ વર્ષનો અનોખો ગાઢ સંબંધ...
દર વર્ષે નિયમિત યોજાતી ‘સાહચર્ય’ શિબિર એ કળા-સાહિત્યની એક એવી નિકટતા છે, જેનો ગર્વ દરેક ગુજરાતી ભાવકે લેવો જોઈએ.
કચ્છની એકમાત્ર રાજાશાહી રખાલનું રખોપું થશે?
જૈવ વિવિધતા અને પ્રાકૃતિક સૌંદર્યની દૃષ્ટિએ વિલક્ષણ કહી શકાય એવું કચ્છનું સાડા બાર હજાર એકરમાં ફેલાયેલું ચાડવા રખાલ જંગલ ભૂતપૂર્વ રાજવી અને સરકાર વચ્ચે વર્ષોથી અદાલતી જંગનું કારણ બન્યું છે, જેનો હજી નિવેડો આવ્યો નથી. બન્ને પક્ષ અને પ્રજાને પણ સંતોષ થાય એવો ઉકેલ કચ્છમાં પર્યટન વિકાસનો વધુ એક વિકલ્પ ઊભો કરી શકે એમ છે.
સહસ્થિતિ એ પ્રેમની પૂર્વશરત નથી, પ્રેમની ઉપલબ્ધિ છે...
માનવીય સંબંધો ગતિશીલ હોય છે, અચળ નહીં. સંબંધો જો સમયની સાથે વિકાસ ન કરે તો એ કટાઈ જાય છે. લગ્ન સામે ખતરો લિવ-ઈનનો નથી. એની અસલી મુશ્કેલી આધુનિક સમયની જરૂરત, દબાવ અને પડકારોને પહોંચી વળવા ની ક્ષમતાનો અભાવ છે.
યુદ્ધ ઈઝરાયલ-હમસ વચ્ચે... ધડાકા અમેરિકામાં!
ગાઝા પટ્ટી પરના ઈઝરાયલી આક્રમણનો મામલો હવે એના પ્રખર ટેકેદાર અમેરિકાને દઝાડી રહ્યો છે. અમેરિકાની અનેક વિદ્યાપીઠમાં અત્યારે આ વિગ્રહના વિરુદ્ધમાં આંદોલન ચાલી રહ્યાં છે.
જસ્ટ એક મિનિટ..
સમજદારી અને પ્રતિભા જેવા ફાનસની આપણને અણમોલ ભેટ આપવામાં આવી છે.
અપેક્ષા ને ઉપેક્ષા વચ્ચેની કેડી
કાશ, હું એ વાત સમજાવી શકું, કેટલું ચાહું છું ને ચાહી શકું. અંજના ગોસ્વામી ‘અંજુમ’
નયા હિંદુસ્તાન... નયા સિનેમા!
દેશમાં ચૂંટણીનો માહોલ જામ્યો છે ત્યારે એક નજર ઈલેક્શન્સ પહેલાં આવેલી અને હવે આવનારી કેટલીક પોલિટિકલ ફિલ્મો પર.
સ્રી નેતૃત્વમાં પાછળ પડે છે, કારણ કે..
સંસદમાં મહિલા અનામતની વાત થાય છે, પણ ચૂંટણીમાં પૂરતું પ્રતિનિધિત્વ કેમ મળતું નથી?
સ્તનપાનઃ આ આવડત રામત્કારિક રીતે પ્રક્ટ ન થાય તો?
માતા અને બાળક વચ્ચે ભાવનાત્મક સંબંધ બાંધી આપે છે બ્રેસ્ટ ફીડિંગ.