વળતર

દુઃખ,એકલતા, ઉદાસી એ બધું માનવજીવનનો જ ભાગ છે, પણ ઉપચાર વિનાનું માંદું મન મોટું જોખમ છે. યાદ રહે, શ્વાસ છે તો નવી શરૂઆત શક્ય છે.

- કેતન મિસ્ત્રી

વડોદરાના સમા સાવલી વિસ્તારમાં મુખ્ય રસ્તાથી અંદર, સાંકડી ગલીમાં બે ઓરડાના મકાનમાં અંધકાર અને ખાલીપો સોડ તાણીને સૂતેલા હતા. પ્રભાત પહેલાંના એકાંત જેવા પ્રહરમાં નગર ગાઢ નિદ્રામાં હતું, પણ આ ઘરમાં સ્મૃતિઓ જાગતી હતી.

રસોડું ભાંગીને બનાવેલા બેડરૂમમાં સતીશ વ્યારાવાલા પલંગમાં બેઠા હતા. એમણે સ્માર્ટ ફોનના સાઈડ બટન પર અંગૂઠો દબાવ્યો. તરત સ્ક્રીન પર બે ચહેરા ઝળહળી ઊઠ્યાઃ પ્રથમેશપ્રણાલી. એ માત્ર ફોટોગ્રાફ નહોતા, પણ આશાસ્પદ જીવનકથાનાં અધૂરાં પ્રકરણ હતાં. થોડો સમય સતીશભાઈ સ્ક્રીન સેવરની તસવીર જોઈ રહ્યા. પછી નિસાસો નાખતાં ધીમેથી એમનાથી બોલી જવાયું:

તમે કેમ મને એકલો છોડી ગયાં? તમે તો મારું સર્વસ્વ હતાં.

આવું બોલ્યા બાદ સતીશભાઈને નવાઈ લાગીઃ ટીવીસિરિયલમાં કલાકારોને એકલા બોલતાં જોતા ત્યારે એમને હસવું આવતું. આજે એ પોતે એકલા બોલી રહ્યા હતા, પણ આજે હાસ્યના સ્થાને અસ્તિત્વની પીડા હતી. તમે કેમ મને એકલો છોડી ગયાં? એ વાક્યનું રટણ કરતાં કરતાં, ફોન સ્ક્રીનનો ફોટો જોઈને એ રડી પડ્યા. એમનાં આંસુનું એક-એક ટીપું જાણે ભૂતકાળમાં જિવાયેલા સમયને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પતું હતું.

અચાનક બારણે ટકોરા થતાં સતીશભાઈ સ્વસ્થ થયા. ભીંતઘડિયાળ છનો સમય બતાવતી હતી. આંખો લૂછી, વિચારોને હૃદયના ઊંડાણમાં ધરબી એમણે બારણું ખોલ્યું. સામે પડોશી મહેશભાઈ હતાઃ ‘સતીશભઈ, તૈયાર થઈ જાવ.

નવ વાગે નીકળવું પડશે. મુહૂર્ત દસ વાગ્યાનું છે...’ હકારમાં મૂડી હલાવી સતીશભાઈએ દરવાજો વાસ્યો. ઝટપટ નાહી-ધોઈ, પૂજાપાઠથી પરવારી એમણે ચાનું પાણી ઊકળવા મૂક્યું. ગૅસ પાસે ઊભા રહી એ તપેલીને જોઈ રહ્યા. ઊકળતાં પાણીના પરપોટાની સાથે એમની સ્મૃતિ ઊભરાવા માંડી. જીવનની ક્ષણભંગુરતા જાણે આ પરપોટામાં દેખાતી હતીઃ એક પળ માટે સર્જાય, બીજી પળે વિલીન.