મુંબઈ, અમદાવાદ, ચેન્નઈ, બેંગલુરુ, પુણે.... અર્બન ફ્લડિંગઃ કોણ ‘કરી’ જાય? કોનો મરો થાય?

સામાન્ય વરસાદમાં પણ શહેરો પાણીથી છલકાઈ જાય ત્યારે રાજકારણીઓ એને ‘કુદરતનો કહેર’ ગણાવી જવાબદારીમાંથી હાથ ખંખેરી લે તો કોઈ વળી ‘માણસને હાથનાં કર્યાં હૈયે વાગે’ એવાં બોધવચન ઉચ્ચારે, પણ હકીકતમાં આ સ્થિતિ પાડાના વાંકે પખાલીને ડામ મળવાની છે. ભ્રષ્ટ નેતાઓ અને સરકારી તંત્રની મિલીભગતથી શહેરોનું કુદરતી જળવ્યવસ્થાપન ખોરવાય છે અને પરિણામ ભોગવવાં પડે છે શહેરમાં રહેતા લોકોને

- ઉમંગ વોરા

પાછલાં ઘણાં વર્ષોથી શહેરમાં માળખાકીય વિકાસના અભ્યાસુ નિષ્ણાતોમાં સૌથી મોટી ચિંતાનો અને ચર્ચાનો વિષય બન્યો છેઃ અર્બન ફ્લડિંગ અર્થાત્ શહેરી વિસ્તારોમાં આવતાં ઘોડાપૂર. આ સાંભળી ઘણા લોકો સવાલ કરે કે શહેરોમાં વળી કદી પૂર આવતાં હશે? એવું કહેવાની ઈચ્છા થાય તો યાદ કરવું જોઈએ કે પૂરપાટ ગતિએ દોડતી આમચી મુંબઈ નગરી કેટકેટલી વાર વરસાદને લીધે ખોડંગાઈ ગઈ છે. ૨૦૧૫માં ચેન્નઈમાં પડેલા વરસાદને લીધે ૪૦ ટકા શહેર પાણીમાં ડૂબી ગયું હતું. અરે! હજી હમણાં, આ જુલાઈમાં જ અમદાવાદમાં માત્ર સાત-આઠ ઈંચ વરસાદે તબાહી મચાવી હતી અને અનેક ઘર તથા પૉશ વિસ્તારોની દુકાનોને પણ વરસાદે ડૂબમાં લેતાં દુકાનદારો જાહેરમાં પોક મૂકી રડ્યા હતા.

- અને હમણાં દેશનું ટેક કૅપિટલ ગણાતાં બેંગલુરુ તથા પુણેનો વારો આવ્યો.

આ શહેરોમાં વ્યાપેલી સ્થિતિને શહેરી પૂર નહીં તો બીજું શું કહીશું?

આને કહેવાય બલિહારી... મોંઘા ભાવની કાર નકામી થઈ ગઈ ત્યારે બેંગલુરુવાસીઓએ ટ્રૅક્ટરમાં બેસીને ઘરબહાર નીકળવાની નોબત આવી.

નિષ્ણાતો કહે છે કે અર્બન ફ્લડિંગનાં મુખ્ય બે કારણ છે, એક તો બેફામ ઊભી કરી દેવામાં આવતી ઈમારતો અને બીજું, વધુમાં વધુ જમીનનું કૉન્ક્રિટીકરણ.