ડિજિટલ ગેમ્સ મનોરંજન કે મનોરોગ?

સ્માર્ટફોન અને સ્પીડી ઈન્ટરનેટે સૌથી મોટો લાભ ગેમિંગ ઈન્ડસ્ટ્રીને અપાવ્યો છે. ટીવી સાથે કન્સોલ જોડીને કે લૅપટૉપમાં માથું ઘાલીને ડિજિટલ ગેમ રમવા કરતાં લોકો હવે ફોનમાં આવી રમત રમવાનું પસંદ કરે છે. લુડો, સાપસીડી, કૅરમ જેવી નિર્દોષ જણાતી ગેમ્સથી લઈને જુગારને ઉત્તેજન આપતી રમી કે સટ્ટાબાજી કહી શકાય એવી ક્રિકેટની આગાહી જેવી રમતે કરોડો લોકોને વ્યસની બનાવ્યા છે. બાળકોમાં હિંસક લાગણીઓ પ્રગટાવતી ઍક્શન ગેમ્સ તો જુદી. એક તરફ, ગેમ ડેવલપમેન્ટનું અબજો ડૉલરનું માર્કેટ અને બીજી તરફ, યુવાનોને બંધાણી બનાવવાના જોખમ વચ્ચે ભારતે પસંદગી કરવાની છે.

- સમીર પાલેજા (મુંબઈ) । નિતુલ ગજ્જર (વડોદરા)

આવનારાં વર્ષોમાં ટીવી, સિનેમા અને મ્યુઝિક એ ત્રણેય ઉદ્યોગ કરતાં પણ ગેમિંગ ઈન્ડસ્ટ્રી મોટી થવાની છે..

થોડા વખત અગાઉ જાણીતા ઉદ્યોગપતિ મુકેશ અંબાણીએ કરેલી આ આગાહીનો પુરાવો આજે ઘરે ઘરે, શાળા-કૉલેજમાં ને ટ્રેન-બસમાં પણ જોવા મળે છે. સાપસીડી, ચોપાટ (લુડો)થી લઈને ચેસ ઉપરાંત બૉક્સિંગ, ક્રિકેટ, ફૂટબૉલ સમી રમતો પણ દર બીજા માણસના મોબાઈલ, ટૅબ કે લૅપટૉપની સ્ક્રીનમાં જોવા મળે છે.

૨૦૨૦માં પ્રકાશિત થયેલા નાસ્કૉમના આંકડા કહે છે કે ભારતમાં ૬૨ કરોડથી વધુ લોકો ગેમ રમે છે. આમાંથી બાવીસ કરોડ લોકો તો રોજ સરેરાશ ૪૨ મિનિટ ગેમ પર ચોંટ્યા રહે છે. મહામારીના દિવસોમાં નવરા બેઠાં લાખો લોકો ગેમિંગ તરફ વળ્યા એટલે ૨૦૨૦માં નવા ખેલાડીઓની સંખ્યા ૪૦ ટકા અને ૨૦૨૧માં ૫૦ ટકા વધી હતી. ૨૦૨૦માં ગેમિંગનું બજાર ૧.૦૨ અબજ ડૉલર (અત્યારના ભાવે ૮૨ અબજ રૂપિયા) હતું એ ૨૦૨૬ સુધીમાં ૪.૮૮ અબજ ડૉલર થવાની ધારણા છે. નાસ્કૉમના અંદાજ પ્રમાણે ભારતમાં ૨૦૦ જેટલા નાના-મોટા ગેમ ડેવલપર્સ છે.

લુડો જેવી બોર્ડ ગેમ, બૉક્સિંગ જેવી ઢિશૂમ.. ઢિશૂમ અને રેસિંગનો અનુભવ આપતી ડિજિટલ ગેમ્સ આજકાલ ધૂમ રમાય છે.

૨૦૧૬થી ૨૦૨૧ વચ્ચે દુનિયામાં ગેમિંગ ક્ષેત્રે ૨૬ ટકાની વૃદ્ધિ થઈ. ૨૦૨૨માં ગેમિંગનું ૨૩૫.૭ બિલિયન ડૉલરનું ટર્નઓવર થયું. વર્લ્ડ ઈકોનોમિક ફોરમના રિપોર્ટ અનુસાર ૨૦૨૬ સુધીમાં ગેમિંગ ઉદ્યોગ ૩૨૦ બિલિયન ડૉલર કરતાં પણ મોટો થઈ જશે. ૨૦૨૨ના આંકડા પ્રમાણે દુનિયાના ઑનલાઈન ગેમર્સની સંખ્યા ૧૧૭ કરોડ છે ને એમના થકી ૨૩.૬૫ અબજ ડૉલરની આવક થઈ છે. વધુપડતી ઑનલાઈન ગેમ્સ ફ્રી ટુ પ્લે પ્રકારની હોવાથી થોકબંધ રમાય છે. ઑનલાઈન ગેમ્સમાં સમયાંતરે અપડેટના માધ્યમથી નવાં ફીચર્સ ઉમેરવામાં આવે છે, જેથી ખેલાડીને વિવિધતા પણ મળે છે.