ભારતીય શૅરબજાર કેમ વિદેશી રોકાણકારોના ભરોસે?

શૅરબજારનાં ખરાં-સારાં ફળ સ્થાનિક ઈન્વેસ્ટર્સને મળવાં જોઈએ એના બદલે એફઆઈઆઈ-ફોરેન ઈન્વેસ્ટર્સ આપણી શૅરબજારમાંથી વધુ પૈસા ઉસેટી જાય એવો ઘાટ છે. આપણું બજાર ભારતીય રોકાણકારોના આધારે કેમ ચાલે કે ટકે નહીં?

- જયેશ ચિતલિયા

નફો રળવામાં દેશી કરતાં વિદેશી રોકાણકારોનો હાથ ઉપર રહે છે, કારણ કે..

શૅરબજારમાં જ્યારે પણ મોટી વધ-ઘટ થાય ત્યારે એક વાત આંખે ઊડીને આપણને વળગે, જે હોય ફોરેન ઈન્સ્ટિટ્યૂશનલ ઈન્વેસ્ટર્સ (એફઆઈઆઈ) અને ફોરેન પોર્ટફોલિયો ઈન્વેસ્ટર્સ (એફપીઆઈ)ની લેવાલી-વેચવાલી વિશે. આ વિરાટ ઈન્વેસ્ટર્સ મોટી ખરીદી કરે તો આપણું બજાર ઊંચે અને મોટી વેચવાલી કરે તો આપણું બજાર નીચે!

આપણા શૅરબજારમાં રોકાણ કરીને વિદેશી ઈન્વેસ્ટર્સ મોટે ભાગે કમાઈને જ બહાર નીકળે છે, જ્યારે આપણે કમાઈએ અથવા ગુમાવીએ એ બેમાંથી કંઈ પણ બની શકે. એનું કારણ એ છે કે ભારતીય શૅરબજાર પર ફોરેન ઈન્વેસ્ટર્સનું જ વધુ વર્ચસ છે. આજે આપણે વિશ્વના ચોથા ક્રમના અર્થતંત્ર બન્યા હોવા છતાં આપણી ફોરેન ઈન્વેસ્ટર્સ પરની નિર્ભરતા એવી ને એવી જ છે. અલબત્ત, છેલ્લાં અમુક વરસથી આમાં કંઈક અંશે ઘટાડો થયો હોવાનું સત્ય પણ સ્વીકારવું પડે.

જો કે હવે આપણે આ વિષયમાં આત્મનિર્ભર બનવાની દિશામાં આગળ વધવાની ગતિ વધારવી જોઈએ. એમાં રોકાણકારો, કૉર્પોરેટસ, બૅન્કો અને અર્થતંત્રનું પણ હિત છે. કૅપિટલ માર્કેટ મૂડીસર્જનનું અને શૅરબજાર સંપત્તિસર્જનનું ઉત્તમ સ્થાન બને તો આ હિત સાર્થક થઈ શકે.

ફોરેન ઈન્વેસ્ટર્સઃ લાલો લાભ વિના ન લોટે