કામ એક્સરખું તો વેતન એકસમાન કેમ નહીં?

સ્ત્રી-પુરુષ વચ્ચેના પગારનો ભેદ એ ખરેખર તો માતા-પુરુષ વચ્ચે પગારનો ભેદ છે.

- ડૉ. મિતાલી સમોવા

સમગ્ર વિશ્વમાં માતૃત્વનો મહિમા ગવાય છે. સ્ત્રી એની યુવાની, શારીરિક-માનસિક આરોગ્ય, સ્વતંત્રતા અને આર્થિક સુરક્ષા જોખમમાં મૂકીને બાળકને જન્મ આપે છે, વહાલથી એનો ઉછેર કરે છે, પરંતુ મનુષ્ય પ્રજાતિને પૃથ્વી પર જીવતી રાખવાની અમૂલ્ય સેવા આપવાના બદલામાં આપણો સમાજ સ્ત્રીને પિતૃસત્તાક વ્યવસ્થામાં અવનવા ભેદભાવ આપે છે. એમાંનો જ એક ભેદભાવ છે સ્ત્રી અને પુરુષ એકસરખું કામ કરતાં હોય તો પણ એ સામે એમને મળતા પગારમાં પહાડ અને ખીણ જેવી અસમાનતા!

નૅશનલ સમ્પલ સર્વે ઑફિસ (NSSO)ના છેલ્લા અહેવાલ મુજબ ભારત દેશમાં અત્યારે ગ્રામીણ તથા શહેરી કક્ષાએ સ્ત્રીઓને મજૂરીકામ કે ઑફિસ કામ કરવા બદલ પુરુષ કરતાં સરેરાશ ૩૨ ટકા ઓછો પગાર મળે છે. મતલબ, એક પુરુષ ખેતમજૂરને આઠ-દસ કલાક કામ કરવાના ૧૦૦ રૂપિયા મળતા હોય તો સ્ત્રીને એ અને એટલું જ કામના પ૦થી ૯૦ રૂપિયા સુધીની રકમ મળે. પૂરી તો નહીં જ! ખેતમજૂરી જેવા અસંગઠિત ક્ષેત્ર જવા દો, અમુક ખાનગી નોકરીમાં સુદ્ધાં આ ભેદભાવ છે. સ્પોર્ટ્સ તથા ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં તો સ્ત્રી-પુરુષ પ્રોફેશનલ્સ વચ્ચે મહેનતાણાનો આ તફાવત (વેજ ગૅપ) બહુ મોટો છે અને એ વિશે વારંવાર ફરિયાદ થતી હોવા છતાં એ ખાડો ભરાતો નથી.