મંદિર તો સોમપુરા હી બનાયેંગે...

બાવીસ જાન્યુઆરીએ નિર્માણાધીન રામમંદિરના ગર્ભગૃહમાં રામલલ્લાની પ્રતિમાની પ્રાણપ્રતિષ્ઠાના ભવ્ય મહોત્સવને હવે અયોધ્યામાં રામજન્મભૂમિ ના સ્થાન પર જ મંદિરનર્માણથી દેશવાસીઓમાં અનહદ ખુશી વ્યાપી ગઈ છે. ઉત્તર પ્રદેશવાસીઓનો ઉત્સાહ તો સાતમા આકાશે છે. ગુજરાત માટે ગર્વની વાત એ છે કે અમદાવાદના જાણીતા મંદિર સ્થપતિ ચંદ્રકાંત સોમપુરાએ આ મંદિરની ડિઝાઈન બનાવી છે.એમના બે પુત્રો પણ આ રામકાજમાં પિતાને સહાય કરી રહ્યા છે. મંદિર સ્થાપત્યનો પેઢીઓનો વારસો ધરાવતા સોમપુરાપરિવારનાં નામ-કામને ભવિષ્યની પેઢીઓ યાદ રાખશે એ ચોક્કસ.

- મહેશ શાહ 

આવાત છે ૧૯૯૦ની. વિશ્વ હિંદુ પરિષદના તત્કાલીન અધ્યક્ષ દિવંગત અશોક સિંઘલ અને એક ઉદ્યોગપતિ વચ્ચે વાત થઈ રહી હતી. અશોકજી એમને પૂછી રહ્યા હતાઃ ‘તમારી ફૅક્ટરીમાં ખૂબ સુંદર મંદિરો છે. કોની પાસે બનાવડાવ્યાં?’

આ પ્રમાણે બની રહ્યું છે નાાગરશૈલીનું અયોધ્યાનું રામમંદિર.

‘અમદાવાદના ચંદ્રકાંત સોમપુરા પાસે.’ ‘એમને એકાદ વખત દિલ્હી મળવા મોકલો. રામમંદિર બનાવવા પૂછી જોઈએ.’ ચંદ્રકાંત સોમપુરા એટલે દેશ-વિદેશમાં જાણીતા ટેમ્પલ આર્કિટેક્ટ. એમના દાદા પદ્મશ્રી સ્વર્ગીય પ્રભાશંકર સોમપુરાએ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ જન્મભૂમિ મથરામાં મંદિર બાંધ્યું હતું. ૧૯૫૦ના દાયકામાં સોમનાથ મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર પણ એમના થકી થયેલો. મંદિરનિર્માણનો ત્રણ પેઢીનો વારસો ધરાવતા ચંદ્રકાંત સોમપુરાએ અંબાજી, પાવાગઢ, બહુચરાજી, પાલિતાણા, શંખેશ્વર, અક્ષરધામ, વગેરે મંદિરો તથા વિદેશમાં પણ અમુક મંદિરોની ડિઝાઈન કરી છે.

ચંદ્રકાંત સોમપુરા પછીના દિવસોમાં સિંઘલજીને મળવા દિલ્હી ગયા.  સિંઘલજી અયોધ્યામાં રામજન્મભૂમિ પર જ ભગવાન રામનું ભવ્ય મંદિર બનાવવા કટિબદ્ધ હતા એટલે ચંદ્રકાંતભાઈને એ અયોધ્યા લઈ ગયા, પણ એ વખતે ત્યાં પોલીસછાવણી હતી. અંદર એકલા અને કશું સાથે લીધા વિના જવાનું હતું. જો કે ચંદ્રકાંતભાઈએ કોઠાસૂઝ વાપરીને ધીરે ધીરે ચાલીને પગલાંથી અંદાજિત માપ લીધું. પછી બહાર આવીને માપ નોંધી લીધું. અમદાવાદ આવીને ત્રણેક મહિનાની મહેનતથી શિલ્પશાસ્ત્રો ના આધારે રામમંદિર માટેની ત્રણ બ્લુ પ્રિન્ટ બનાવી. એમાંથી એક ડિઝાઈન અશોક સિંઘલ અને સંતો-મહંતોએ સર્વાનુમતે પસંદ કરી. એ સૂચિત મંદિરના મોડેલને ૧૯૯૨માં યોજાયેલા કુંભમેળામાં સાધુ-સંતોએ સંમતિ આપી. (ચિત્રલેખાઃ ૨૯ જૂન, ૧૯૯૮).

મૂળ પ્લાન મુજબ અંદાજે ૨.૭૭ એકર વિસ્તારમાં રાજસ્થાનના બંસી પહાડપુરના પથ્થરોથી ૨૭૦ ફૂટ લાંબું, ૧૪૫ ફૂટ પહોળું અને ૧૪૧ ફૂટ ઊંચું પૂર્વાભિમુખ અષ્ટકોણીય રામમંદિર બનવાનું હતું. ફરતે શ્રીરામનગરી, બે મંડપ, ચાર થીમ બેઝ્ડ પ્રવેશદ્વાર, કળાત્મક સ્તંભો, વગેરે બનાવવાનાં હતાં.