ભણો સ્વચ્છતાનું સમાજશાસ્ત્ર

ડૉ. અનિલ વાઘેલાઃ નવી પેઢી આ મિશનમાં ભાગીદાર હશે.

- 

સમાજશાસ્ત્રમાં વિવિધ વિષય-પાસાંનું મોટું ફલક છે અને એની અનેક શાખા પણ હોઈ શકે, પરંતુ સ્વચ્છતાનું સમાજશાસ્ત્ર જરા નવું અને અલગ લાગે. જો કે દેશની વીસ યુનિવર્સિટીમાં કે સમાજશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કરતા વિદ્યાર્થીઓ માટે આ નવું નથી અને એનો યશ ભાવનગરને જાય છે.

વર્ષ ૨૦૧૪માં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ સ્વચ્છ ભારત મિશન હાથ ધર્યું એ સાથે સમગ્ર દેશમાં ક્લીન ઍન્ડ ગ્રીન ઈન્ડિયાનો એક મહા પ્રકલ્પ શરૂ થયો. આ મિશનમાં ભાવનગરે દેશમાં સૌપ્રથમ સ્વચ્છતાનો વિષયને અભ્યાસક્રમમાં દાખલ કરી નવી પહેલ કરી હતી, જે પાછલાં નવ વર્ષમાં વિસ્તરી છે અને હજુ નવી દિશા ખૂલવાની છે. આ સમગ્ર ઉપક્રમ પાછળ સુલભ ઈન્ટરનૅશનલ સોશિયલ સર્વિસિસ એટલે કે સમગ્ર દેશમાં સુલભ શૌચાલયનું સંચાલન કરતી સંસ્થા નિમિત્ત બની છે.