ભણેલા-ગણેલા બળદ! એક હાથે લો... અને બીજા હાથે કરો ગાયનું દાન.

ચુનીલાલે જ્યુસ નહીં તો બરફવાળો દારૂ પીધો હશે. મુદ્દો એ છે કે એ બોલવાની હાલતમાં નથી...

- રાજુ પટેલ

‘એ કસો એક ગાય? ભલા માણસ એક ગાયની કિંમત નાખી દેતાંય ઓછામાં ઓછી ત્રીસ હજાર હશે. ટોટલ ખર્ચ લગભગ ત્રીસ લાખ થાય... તમે દીકરીનાં લગ્નમાં પણ એટલો ખર્ચ નહીં કરો!’

જવાબમાં સંકલ્પભાઈએ મોતીવાલાને કહ્યું: ‘એટલે તો તમારી પાસે આવ્યો છું.’

સંકલ્પભાઈનાં માતાજીએ ત્રણ વરસ અગાઉ મરતી વેળાએ સંકલ્પભાઈનો હાથ ઝાલી કહ્યું હતું: ‘છોડીનાં લગ્ન કરે ત્યારે એકસો એક ગાયનું દાન કરજે, દીકરા...’ સંકલ્પભાઈ હા-ના કરે કે કંઈક દલીલ કરે એ પહેલાં માતાજી ગુજરી ગયાં.

વાત ત્યારે તો વિસારે પડી, પણ હમણાં સંકલ્પભાઈ દીકરીનાં લગ્ન માટે તૈયારી કરવા માંડ્યા ત્યારે ફરી ઊછળી. સંકલ્પભાઈને એકસો એક ગાયનો ખર્ચ વહેવારુ નહોતો લાગતો, પણ પરિવારના લોકો માનતા નહોતા. સંકલ્પભાઈની પત્નીને લાગતું હતું કે માજીને આપેલું વચન નહીં પાળીએ તો દીકરીના લગ્નજીવન પર એની અશુભ અસર પડશે. મૂંઝાઈને સંકલ્પભાઈ અમારી કન્સલ્ટન્સીની મદદ માગવા આવ્યા હતા. લગ્નને હજી બે મહિનાની વાર હતી. ઉકેલ મળશે?

આ વાતના એક મહિના પછી મોતીવાલા હૉસ્પિટલમાં પંદર દિવસ માટે કમ્પ્લીટ બેડ રેસ્ટ પર હતા. એમના ડાબા હાથની કોણી અને જમણા પગના ઘૂંટણ પર ફ્રેક્ચર થયું હતું. એમને લાત એક ગાયે મારી હતી, પણ મોતીવાલા તો ભણેલા-ગણેલા બળદોને કારણે મારા આ હાલ થયા છે. એમ કહી દવે અને મારું મોં સુદ્ધાં જોવા નહોતા માગતા. નોકરી હાથમાંથી ગઈ એવી માનસિક તૈયારી અમે કરવા માંડી હતી, પણ સંકલ્પભાઈએ કહ્યું: ‘હું કંઈક કરું આ બાબત.’

જે આશ્વાસન અમારા ક્લાયન્ટને હંમેશાં આપતા એ ધરપત એક ક્લાયન્ટ અમને આપી રહ્યો હતો!

આવું કેમ થયું એ સમજવા છેલ્લા ત્રીસ દિવસમાં શું થઈ ગયું એ જાણો...

અમે સોથી વધુ ગાય હોય એવી ગૌશાળા શોધવા માંડી. તપાસ કરતાં મુંબઈ નજીકના વિરારમાં ગૌશાળા જડી. મારો સહાયક દવે અને હું કામે લાગી ગયા. એ ગૌશાળાના સંચાલક ઉત્તર પ્રદેશના એક ભૈયાજી હતા. નંદકુમાર નામનો આ ગૌશાળાનો સંચાલક ઓછું ભણેલો હતો. એ પત્તાં રમવાનો અને ભજન ગાવાનો શોખી સાંજે એના સાથીઓ સાથે એ ભજન ગાતો અને પછી પત્તાં રમતો.