DOPAMİN DETOKSU BEYİN KİMYANIZI PEK DE ETKİLEMİYOR

Sosyal medyadan uzak durmak ruh hâlinizi iyileştirebilir ama sebebi dopamin seviyenizi sıfırlaması değil.

- 

İnternet, “beyninizin ödül sistemini sıfırlamanızı” ve “hayatın basit zevklerini yeniden keşfetmenizi” sağlayacağını vadeden makaleler, videolar ve podcast’lerle dolup taşıyor. İddiaya göre, mevcut uyarılma seviyenizi düşürerek hem odaklanma yeteneğinizi geri kazanabilir hem de veriminizi artırabilirsiniz.

Bu uygulamaya “dopamin detoksu” deniyor. Savunucularına göre, çoğumuzun dikkatinin bu kadar kolay dağılmasının ve hayat karşısında isteksiz hâle gelmemizin nedeni, kısa vadeli ödüllerin fazlasıyla ulaşılabilir olması. Sosyal medya, video oyunları, abur cuburlar, online alışveriş, kahve ve alkol gibi cazip seçenekler beynimizin dopamin temelli ödül sistemini yıpratıyor.

Bitmek bilmeyen bu küçük ödüller dopamin seviyemizi tükettiği için dikkatimizi önemli şeylere veremiyor ve hayatın incelikli güzelliklerini takdir edemiyoruz.

Dopamin detoksunun temel fikri, belirli bir süre boyunca hayatımızdaki tüm kolay ve hızlı zevkleri kesmek. Bazı detoks programları tek bir günle başlayıp süreyi giderek uzatmayı öneriyor. İddialara göre bu şekilde dopamininizi daha sağlıklı bir seviyeye çekmek mümkün.

Dopamin detoksu fikri, dikkat sürelerimizin giderek kısaldığı ve anlık tatminin cazibesine kapıldığımız endişesine dayanıyor. Netflix dizilerini arka arkaya izlemekten telefonda oyun oynamaya kadar birçok davranışımız bu çerçevede değerlendiriliyor.

“Dopaminin işlevi oldukça karmaşık.”

Ancak çoğu popüler psikoloji akımında olduğu gibi, burada da bir doğruluk payı olsa da konunun fazlasıyla basitleştirildiği ve nörobilimin doğru yorumlanmadığı söylenebilir.

DOPAMİNİN GÖREVİ

Beynimizdeki dopamin adlı kimyasal maddenin ödüllendirici aktivitelerle ilişkili olduğu doğru olsa da zevk alma ve odaklanmanın tamamen dopamine bağlı olduğunu kesinlikle söyleyemeyiz.