Likidite Kurudu Dostlar!

Son günlerde finans piyasalarını izleyen herkesin aklında tek bir soru var: “Powell yine para mı basacak?” Çünkü ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, geçen günlerde öyle bir açıklama yaptı ki piyasalar adeta hop oturup hop kalktı. Powell açık açık “Para piyasalarında sıkılaşma var” dedi. Türkçesiyle: Likidite kurudu dostlar.

- Aziz Gündoğdu

Bu söz, kulağa sıradan bir merkez bankası yorumu gibi gelebilir ama değil. Çünkü “likidite sıkılaşması” dediğiniz şey, bir ekonominin kalp atışıdır. Nefes alamayan bir piyasada en iyi analiz bile bir işe yaramaz. İşte bu yüzden Powell'ın cümlesi, finans dünyasında yankı buldu.

TERS REPO: TERK EDİLMİŞ OTOPARK

Hatırlarsınız, 2021 yılında Fed'in ters repo mekanizması, para piyasası fonları için dev bir “otopark” gibiydi. Fonlar fazla parayı getirip oraya park ederdi; karşılığında kısa vadeli, risksiz getiri alırlardı. O dönem bu parkta yaklaşık 2 trilyon dolar duruyordu! Ama 2025'e geldiğimizde? Rakam neredeyse 4,6 milyar dolara kadar düştü. Yani koca otoparkta artık sadece birkaç paslı bisiklet kaldı.

Bu dramatik düşüş, para piyasalarının damarlarındaki kanın çekildiğini gösteriyor. Fed'in sistemden çektiği likidite o kadar fazla ki, bankalar ve para piyasası fonları artık ellerinde “park edilecek fazla para” bulamıyor. 2021'de “dolar bolluğu” konuşuluyordu, şimdi “dolar kıtlığı” yaşanıyor.

BTFP BİTTİ, LİKİDİTE GÖLETİ KURUDU

2023'teki bölgesel banka krizinden sonra Fed, finansal sistemi desteklemek için Bank Term Funding Program (BTFP) adında bir mekanizma başlatmıştı. Amaç, bankalara düşük teminatla fonlama imkânı sağlamak, kısa vadeli güven krizini aşmaktı. Bu program, piyasaya su taşıyan bir hortum gibiydi. Fakat o hortum 2024'te kapandı. Ve sonuç: Finans sisteminde su seviyesi hızla düştü.

Powell bunu fark etmiş olacak ki, “parasal sıkılaşma yakında bitebilir” diyerek, QT (Quantitative Tightening- parasal sıkılaştırma) döneminin sonuna yaklaşıldığını söyledi. Yani Fed, “likiditeyi daha fazla sıkamam” noktasına geldi.

QT BİTİYOR MU?