મામેરું

હવે તો મા વગર હિરાતા એના એક દીરાને શહેરમાં ભણાવવા મૂકી ગયેલા ભાણેજી નીલેશ માટે કોઈ વિધવા, ત્યક્તા કે પરણવાની ઉંમર ચૂડી ગયેલી એની ઉંમરની બાઈ મળી જાય તો સહરાના રણ જેવા ઘરમાં વનરાવન મહેકી ઊઠે.

- કેશુભાઈ દેસાઈ

એમણે ફાંફાં તો ઘણાં મારી જોયાં, પણ સાત-સાત વરસનાં વહાણાં વાઈ ગયાં છતાં કોઈ લાયક પાત્ર ના મળ્યું એટલે મન વાળી દીધું હતું અને સિનિયર સિટિઝન ફોરમના સભ્યો સાથે તીર્થયાત્રાએ જતા થઈ ગયા હતા. કમાવાની આવડત નહોતી એવું તો કેવી રીતે કહી શકાય? પણ હવે કમાઈને કોના માટે મૂકી જવાનું હતું?

વયનિવૃત્ત થયા ત્યાર પછી કૉલેજકાળની ફિલ્મનું દુનિયા કી સૈર કર લોવાળું ગાયન બહુ ગણગણતા રહેતા, પણ સાથે કંપની આપે એવું જણ તો જોઈએ ને! એટલે એકલપંડે ઝૂરવા કરતાં તરુણવયના રાજુને બેઉ મરનારીઓની જણસ સમજી સાચવવો પડતો હતો એ હવે કોઠે પડી ગયું હતું. એની શરમ રાખ્યા વિના સાંજ પડતાંની સાથે બાટલી ખોલીને બેસી જતા અને પછી હોટેલમાંથી મગાવેલું ટિફિન બેઉ જણા અડધું અડધું વહેંચી લેતા. કોઈ દુખિયારી, રાંડેલી-છાંડેલી અભણ ગરીબડી બાઈ પણ મળી ગઈ હોત તો છાતી પર પથરો બની પથરાઈ ગયેલા ભાણેજ નીલેશના મા વગરના દીકરાને એ નજીકમાં ક્યાંક ભાડાની રૂમ શોધી આપત. પોતે પ્રાઈવેટ લાઈફની નવી અને કદાચ વધુ રોમેન્ટિક ઈનિંગ્સ રમવા લાગ્યા હોત... લાઈફ બિગિન્સ ઍટ સિક્સ્ટી એવી નવી ફૉર્મ્યુલા અમલમાં મૂકી એરાઉન્ડ ધ વર્લ્ડ ઊડાઊડ કરતા હોત એની સાથે... પણ હવે તો વેળા વહી ગઈ હતી. મરનારીને મર્યાને પણ સાત-સાત વરસનાં વહાણાં વાઈ ગયાં હતાં.

હવે તો મા વગર હિજરાતા એકના એક દીકરાને શહેરમાં ભણાવવા મૂકી ગયેલા ભાણેજ નીલેશ માટે કોઈ વિધવા, ત્યક્તા કે પરણવાની ઉંમર ચૂકી ગયેલી એની ઉંમરની બાઈ મળી જાય તો સહરાના રણ જેવા ઘરમાં વનરાવન મહેકી ઊઠે. એને અહીં જ બોલાવી લેવાય. ભલે કાયદેસર દત્તક વિધાન ન થઈ શકે, પણ એથી શો ફરક પડે? પોતે પરિવારના વડીલ થઈને મરનારીની અધૂરી રહી ગયેલી વાસના મુજબ અર્નિશ કિલ્લોલ કરતા માળામાં માળા ફેરવતાં ફેરવતાં નાનાં-મોટાં સૌને ઑર્ડર કરતા રહે, શિખામણ અને શાણપણના પાઠ ભણાવતા રહે. ફક્ત ઘરવાળીને જ નહીં, પણ અકાળે કાળનો કોળિયો બની ગયેલી કમનસીબ ભાણેજવહુના અધ્ધર લટકતા આત્માનેય ટાઢક વળે. એ તો એના લાડકવાયાને અભરામનદાવે મામીના ખોળામાં જ રમતો મૂકવાનાં સપનાં જોતી રહી હતીને મરવાની ક્ષણ સુધી!