અવકાશવિજ્ઞાન ક્ષેત્રે આપણને કલ્પના આ નામ સાંભળવા મળે એટલે સૌપ્રથમ તો કલ્પના ચાવલાનું જ નામ મગજમાં આવે. અઢી દાયકા અગાઉ અવકાશમાં જનારાં ભારતીય મૂળનાં પ્રથમ અમેરિકન મહિલા તરીકે કલ્પના ચાવલાએ દેશનું નામ પણ રોશન કર્યું હતું.
અત્યારે જો કે આ જ નામનાં ઔર એક મહિલા ચર્ચામાં છે. હમણાં ચંદ્ર સુધી પહોંચેલા આપણા ચંદ્રયાન-૩ મિશનની સફળતામાં ઈસરોના અનેક વિજ્ઞાની સાથે કલ્પના નામનાં એક મહિલા પણ સામેલ છે. એમનું પૂરું નામ છે: કલ્પના કલાહસ્તી.
ભારતની અવકાશવજ્ઞાન સંશોધન સંસ્થા (ઈસરો) સાથે બે દાયકાથી સંકળાયેલાં કલ્પના કલાહસ્તીએ ચંદ્રયાન-૩ અગાઉ ચંદ્રયાન-૨ અને મંગળયાન જેવાં ભારતનાં અતિ મહત્ત્વાકાંક્ષી સ્પેસ મિશનમાં ખૂબ મહત્ત્વનો ભાગ ભજવ્યો છે. ભારતે હમણાં જેની મદદથી ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર તિરંગો લહેરાવ્યો એ ચંદ્રયાન-૩ મિશનમાં તો કલ્પના કલાહસ્તીએ ડેપ્યુટી પ્રોજેક્ટ ડિરેક્ટર તરીકે જવાબદારી નિભાવી છે. એ કારણે ચંદ્રયાન-૩ની સફળતાનું ઘણું શ્રેય કલ્પના કલાહસ્તીને જાય છે.
ચંદ્રયાન-૩ના પ્રોજેક્ટને લગતા મોટા ભાગના નિર્ણય કલ્પનાએ જ લેવાના હતા. ચાર વર્ષ અગાઉ ચંદ્રયાન-૨ ચાંદામામાની સપાટી પર ઊતરવામાં નિષ્ફળ નીવડ્યું એની હતાશામાં ડૂબેલા વિજ્ઞાનીઓને ફરી માનસિક રીતે સજ્જ કરવા ટીમ લીડર તરીકે કલ્પના કલાહસ્તીએ ભારે જહેમત લેવી પડી.
અધૂરામાં પૂરું, ચંદ્રયાન-૩ની તૈયારી ચાલતી હતી ત્યારે કોરોના વાઈરસનો ઉપદ્રવ ફેલાયો હતો. એ ગાળામાં પણ કલ્પનાજીએ નજીવા સ્ટાફની હાજરી વચ્ચે પ્રોજેક્ટનું કામ ચાલુ રાખ્યું. ચંદ્રયાન-૨ અને ચંદ્રયાન-૩માં અમુક ઉપકરણ રશિયા આપવાનું હતું, એ કોઈક કારણસર શક્ય ન બન્યું તો ઈસરોના વિજ્ઞાનીઓએ એ કામ પણ ઉપાડી લીધું અને એમાંય પડદા પાછળ કલ્પના કલાહસ્તીએ ચાવીરૂપ ભૂમિકા ભજવી. આ પ્રોજેક્ટની દરેક માહિતીનું બારીકાઈપૂર્વક નિરીક્ષણ કરી પોતાના અતૂટ સમર્પણથી પ્રોજેક્ટ સામેના તમામ પડકારનો સામનો કરી એ ચંદ્રયાન-૩ની સફળતા સુનિશ્ચિત કરીને જ જંપ્યાં.
هذه القصة مأخوذة من طبعة September 18, 2023 من Chitralekha Gujarati.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 8500 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك ? تسجيل الدخول
هذه القصة مأخوذة من طبعة September 18, 2023 من Chitralekha Gujarati.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 8500 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك? تسجيل الدخول
KYC કન્ફ્યુઝન હી કન્ફ્યુઝન હૈ, સોલ્યુશન કા પતા હૈ?
બૅન્ક એકાઉન્ટ હોય કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ, પૈસા રોકવા માટે છેલ્લાં કેટલાંક વરસોથી ‘કેવાયસી’ (નો યૉર કસ્ટમર)ના નિયમનું કડક પાલન કરાવવામાં આવી રહ્યું છે. જો કે સમય સાથે એમાં સતત ફેરફાર થઈ રહ્યા છે અને કેવાયસીનાં અલગ અલગ ધોરણોને કારણે અત્યારે આ મામલે લોકો મૂંઝાયેલા છે. હમણાં વળી અમુક નવાં ધોરણ લાગુ કરાતાં લાખો રોકાણકારો અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ઉદ્યોગની હાલત વધુ કફોડી થઈ છે. ખરેખર તો આ વિધિ સરળ બનાવવાની સાથે એને એક છત્ર હેઠળ લાવવાની જરૂરત પૂર્ણ કરવાનો સમય આવી ગયો છે.
કૉલર આઈ-ડી ઍપનો લાભ લેવાનું ચૂકી તો નથી ગયા ને?
નાગરિકોને સ્પામ કૉલ મારફતે હેરાન કરવામાં આપણા દેશનો નંબર દુનિયામાં ચોથો છે. ૬૪ ટકા દેશવાસીઓને દિવસમાં સરેરાશ ત્રણથી પણ વધુ સ્પામ કૉલ આવે છે... આ ત્રાસથી કેમ બચવું?
સંપત્તિની વહેંચણી: ઘરની દીીનું સ્થાન ક્યાં છે?
સ્ત્રીને અધિકાર ઘણા છે, પણ સમસ્યા એ છે કે અનેક કિસ્સામાં પુરુષ એ હક એને આપવા તૈયાર નથી.
બાર માસના મસાલા ભરવાની સીઝન આવી છે ત્યારે...
આપણી રસોઈને સ્વાદિષ્ટ બનાવતા ‘સિક્રેટ સ્પાઈસીસ’ને આખું વર્ષ તાજા રાખવાના કીમિયા.
ઈલેક્શનમાં કરો સિલેક્શનઃ પહેલાં મતદાન પછી જળપાન
લોકસભા ૨૦૨૪ની ચૂંટણીનાં પડઘમ ચારેકોર વાગી રહ્યાં છે ત્યારે મહિલાઓનાં કેટલાંક કિટી પાર્ટી ગ્રુપ પણ અત્યારે હાઉઝી કે બીજી ગેમ સુધી સીમિત ન રહેતાં, શહેરની શેરીઓમાં અને ગામની ગલીઓમાં ‘મત આપો અને મત અપાવો’નો વિચાર ફેલાવી રહ્યાં છે.
લો, ટૅક્સ હેવન ગણાતા દુબઈમાં હવે આવે છે કૉર્પોરેટ ટૅક્સ
દુનિયાની ટોચની ઘણીખરી કંપની જ્યાં કોઈ ને કોઈ રીતે હાજરી ધરાવે છે એ દુબઈમાં અત્યાર સુધી આ કંપનીઓ પાસેથી કોઈ કર વસૂલવામાં આવતો નથી એ જાણીને નવાઈ લાગે. આ જ કારણે દુબઈ એ વ્યાપાર-ઉદ્યોગ માટે સ્વર્ગ ગણાય છે. જો કે હવે પશ્ચિમ એશિયાનું આ સૌથી મોટું બિઝનેસ હબ આર્થિક ગેરરીતિ ડામવાના નામે કરવેરા વસૂલશે.
એકની સંપત્તિ બીજાને...બ્રિટન-અમેરિકામાં શું છે સ્થિતિ?
સરખામણીનો આશય નથી, કરાય પણ નહીં... પરંતુ સંપત્તિની સમાન વહેંચણીની બીજા કેટલાક દેશોમાં કેવી જોગવાઈ છે એ જાણીએ...
સાબદા રહેજો, ચૂંટણીપંચની નજર ચારેકોર છે...
ગુજરાતમાં લોકસભાની બેઠકો માટે મતદાનની તારીખ નજીક આવી રહી છે એમ આચારસંહિતા ભંગના અને રોકડ રકમ સહિત ‘પ્રતિબંધિત’ સામગ્રી પકડાવાના કિસ્સા વધી રહ્યા છે.
નિવૃત્તિ હોય તો આવી!
ભાવનગરના મધુભાઈ શાહ ૨૦૦૪માં બૅન્કની નોકરીમાંથી નિવૃત્ત થયા, પણ એ પછીય બે દાયકાથી એ રોજ બૅન્કમાં જાય છે ને અગાઉની જેમ જ એમનું કામ કરે છે. માત્ર સેવાભાવથી.
ધીરુ દાદા નહીં, ધીરુ મિસ્ત્રી નામ છે મારું!
બીજાં બાળકોને જોઈ એ ટેબલ ટેનિસ રમતાં શીખ્યા અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે મેડલ મેળવ્યો. પછી એમણે કથક નૃત્યમાં મહારત મેળવી. સારી નોકરી મેળવવા થોડી મોટી ઉંમરે ડિગ્રી લીધી, પણ તકદીર એમને ડોક્યુમેન્ટરી ફિલ્મ બનાવવા તરફ લઈ ગયું. જમાનાથી આગળ રહી એમણે એવી કેટલીક યાદગાર શૉર્ટ ફિલ્મ્સ બનાવી અને એ પછી ફિલ્મજગતને રામ રામ કરી એમણે સમાજસેવામાં ઝંપલાવ્યું. આજે, આયુષ્યના નવમા દાયકામાં પણ ઉત્સાહભેર એ જીવન માણી રહ્યા છે.
