Neredeyse 2-3 ayda bir sayfalarımızda adını anmak zorunda kaldığımız Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu, bizi yine şaşırtmadı. Kasım ayının son günlerinde, çocuk ve gençler için yayımlanmış üç kitabı “muzır” ilan etti. Kitaplardan ilki, 2018’de yitirdiğimiz değerli yazar Christine Nöstlinger’in Günışığı Kitaplığı’ndan çıkan Evde ve Uzakta’sı. Yapı Kredi Yayınları etiketi taşıyan, Heinz Janisch ve Helga Bansch ortaklığında okura ulaşan Bazı Günler ise sansürden nasibini alan ikinci eser. Daha önce yine Muzır Kurulun gadrine uğrayan, Hep Kitap’ın yayımladığı Asi Kızlara Uykudan Önce Hikayeler kitabının ikincisi, Asi Kızlara Uykudan Önce Hikayeler - 2 de yasakçı zihniyetin bir diğer kurbanı oldu.
Kurul, hedefine hep toplumsal cinsiyet eşitliğini savunan, özgürlükçü kitapları oturtuyor. “Dini ve milli değerler” bahane edilerek sansüre uğrayan eserlerin neredeyse tamamı, patriarka eleştirisi içeren, güçlü kadın kahramanları öne çıkaran anlatılar. Bu durum, sansür ve yasaklarla bize dayatılmaya çalışılan yaşam biçimi hakkında yeterli ipucu sağlıyor.
Edebiyat eserlerine uygulanan sansür, ülkemiz adına zaten büyük bir utanç kaynağıyken şimdi bir de Nöstlinger ve Janish gibi, dünya çocuk edebiyatının sembol isimlerini yasaklamanın tarifsiz hadsizliğine tanıklık ediyoruz. Sadece bu bile Kurulun, edebiyatla uzaktan yakından ilgisi olmadığının kanıtıdır.

2019'dan bu yana, alanında ilk ve tek olmanın omuzlarımıza yüklediği sorumluluk duygusundan ve ilkeli yayıncılık anlayışımızdan ödün vermeden "kendi geleneğimizi" yaratmanın ve bunu başarıyla sürdürmenin haklı gururunu yaşıyoruz. Çocuk ve gençlik kitaplarından derlediğimiz güncel örnekleri takipçilerimizle buluşturmakla kalmıyor; çocuk edebiyatının sorunlarına işaret ediyor ve çözüm yolları öneren bir yayın çizgisi izlemeye gayret gösteriyoruz.

İlk sayıdan bu yana, kimi zaman övgüleri kimi zamansa yergileriyle ama hiç azalmayan destekleriyle varlıklarını hep yanımızda hissettiğimiz okurlarımıza ve elbette değerli katkılarıyla dergimizi var eden yazarlarımıza teşekkürlerimizi borç biliriz.

Çocuk ve Gençlik kitapları dergisi İyi Kitap'ın Mart ayı sayısı

Aylık okul öncesi, çocuk ve gençlik kitapları dergisi İyi Kitap, yetişkinlere yönelik içeriği ve görsel kalitesiyle, kitaplar hakkında eleştirel yazılara ve yazarlarla söyleşilere yer verir.  Türkiye genelindeki pek çok anaokulu, kreş, ilkokul, ortaokul, lise, üniversite, kültür merkezi, kırtasiye, kitabevi ve kütüphaneye ücretsiz dağıtılarak, okurların edebiyat dünyasındaki kitaplar hakkında kapsamlı bir şekilde bilgi edinmesini amaçlar. 2009 yılında yayın hayatına başlayan İyi Kitap, Tudem Yayın Grubuna ait özel bir kültür yayınıdır.

Merhaba
2021’i geride bıraktık. Zorlu bir yıldı, hafızalarda iyi bir yer edinmeyeceğini düşünmek yanlış olmaz. Ancak biz bunu bir yana bırakıp İyi Kitap ne yapmış 2021’de, ona odaklanalım.
Toplam 10 sayı yayımlamışız geçen yıl. Bunun ilk 6 sayısı, pandemi nedeniyle sadece dijital ortamda buluşabilmiş okuruyla. 10 sayıda, toplam 220 kitaba yer vermişiz sayfalarımızda. Çocuk ve gençlik edebiyatının güncel örneklerinden derlediğimiz bu kitapların 160’ı başka dillerden çevrilmişken, 60’ı Türkçe kaleme alınmış. Bu 220 kitabı kategorilerine göre sınıflandırdığımızda ise şöyle bir dağılım çıkıyor ortaya: İlk Okuma Kitaplığı 68, Çocuk Kitaplığı 82, Gençlik Kitaplığı 13, Başvuru Kitaplığı 39, Her Yaş/Resimli Kitap 8, Çizgi Roman/Grafik Roman 10. 2021 yılında kitap eleştiri ve tanıtım yazılarımızın yanı sıra, Doğan Gündüz’ün hazırladığı “Sahaf Dükkânı” köşemiz 10 kez, Gökçe Yavaş Önal'ın yazıp-çizdiği “Anne Bak!” sayfamız 6 kez, Elif Şahin’in hazırladığı “Tavşan Deliği” ve “Aynanın İçinden” söyleşilerimiz de 8 kez yer bulmuş dergimizde. Haziran sayımızda ise “Korsan Yayıncılık” konusunu ele alan dosya çalışmamız, üç yazı ve bir söyleşiyle okurun dikkatine sunulmuş.
Türlü zorluklara rağmen, bizi yalnız bırakmayan okurumuzun desteğini hep yanımızda hissettiğimiz bir yıldı 2021. Yeni yılda da onlardan aldığımız güçle, iyi kitapların izini sürmeye devam edeceğiz.

Kutlanacak hiçbir şeyin olmadığı bir “Dünya Çocuk Hakları Günü” daha geride kaldı.
Söz konusu gün, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun, 1989’da “Birleşmiş Milletler
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme”sini kabul ettiği gün.

196 ülkenin imzaladığı Sözleşme, tüm dünyada çocukların yaşam, eğitim, sağlık,
fikir özgürlüğü, sosyal ve kültürel yaşama katılım gibi temel haklarını tanımlamakta
ve güvence altına almayı amaçlamakta. Ancak ne yazık ki, aradan geçen bunca
zamana rağmen, imzacı ülkeler vaatlerini yerine getirebilmekten çok uzaktalar.
Dahası o günden bugüne, çocuklar için koşulların daha da kötüleştiğini söylemek
mümkün. Örneğin çocuk işçi sayısı her yıl artarak, bugün 160 milyon seviyelerine
gelmiş durumda. Dünyadaki her 5 çocuktan biri, günlük ihtiyacını karşılayacak suya
erişemez durumda. İklim krizi, gıda krizi, süren savaşlar ve zorunlu göç gibi çocukları
dolaysız etkileyen küresel felâketlere, son iki yılda Covid-19 salgını da eklemlenmiş
durumda. Sadece salgının etkileri nedeniyle, geçtiğimiz yıl yaklaşık yarım milyar
çocuk -uzaktan eğitim olanaklarına sahip olmadığı için- eğitim hakkından mahrum
kalmış durumda.

Açık ki çocuklarımızın geleceği için, değişmek/değiştirmek zorundayız. Çocuk
ve gençlik edebiyatına emek verenlerin de bu değişime ürünleriyle katkı vermesi,
kaçınılmaz bir görev. Çocuklarımız için daha iyi bir gelecek, iyi kitaplarla mümkün.

Bu sayfada sıklıkla olumsuz gelişmelerden söz açıyoruz. Yazın dünyamıza yönelen
sansür uygulamaları da bu gelişmelerin başında yer alıyor. Küçükleri Muzır
Neşriyattan Koruma Kurulu başta olmak üzere çeşitli kurumların, akıl almaz
kararlarını sizlerle paylaşıp dertleşiyoruz. Ancak zaman zaman güzel şeyler de oluyor.
Bu kez böylesi bir haberi paylaşmak mutlu edecek bizleri.
Hatırlayacaksınız, iki yıl önce, Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu, Yapı
Kredi Yayınlarından çıkan, Elisabeth Brami’nin Erkek Çocuk Hakları Bildirgesi ve
Kız Çocuk Hakları Bildirgesi kitaplarını “muzır neşriyat” ilan etmişti. Biz de bu kararı
sizinle paylaşıp, eleştirmiştik.
Bu iki kitabı, 7 yaşındaki kızıyla birlikte okuyan Avukat Mehmet Ümit Erdem’in, bu
mesnetsiz kararı “kızı adına” yargıya taşıdığını ise geçtiğimiz günlerde öğrendik.
Mehmet Ümit Erdem’in açtığı dava, tam da “Dünya Kız Çocukları Günü”nde,
11 Ekim’de sonuçlandı ve Erkek Çocuk Hakları Bildirgesi ve Kız Çocuk Hakları
Bildirgesi kitapları artık “muzır yayın” değil.*
Türkiye Yayıncılar Birliği, konuya dair yaptığı açıklamayı “Erdem’in mücadelesinin
yayıncılarımıza cesaret vermesini diliyoruz,” sözleriyle bitirdi.** Biz de bu temenniye
yürekten katılıyoruz.

Okullar, 6 Eylül’de kapılarını öğrencilere açtı. Covid-19 salgını, geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu eğitim yılı başlangıcının da belirleyici
gündemiydi. Yüz yüze eğitimin yapılabilirliği yoğun tartışma konusu olurken, daha ilk haftalarda yüzlerce sınıfın hastalık nedeniyle
karantinaya alınması düşündürücü bir gelişme oldu.
Çocukların okulda, arkadaşlarıyla birlikte, öğretmenleriyle yüz yüze ders işleyebilmesinin önemi ve avantajları bir yanda salgının
korkutucu sonuçları diğer yanda... Açık ki, çocuklarımıza mesafe, maske ve temizlik kurallarının önemini kavratabilmek önemli
önceliklerimiz arasında. Ama çocuklarımızla birlikte, süreci düşük riskle atlatmamızı sağlayacak en öncelikli tedbir, aşı. Akıl dışı aşı
karşıtı kampanyaları ciddiye almamak, bilime güvenmek tek çaremiz.
Salgının bir an önce kontrol altına alınması ve yaşamlarımız için bir tehdit olmaktan çıkması umuduyla, her eğitim yılı başlangıcında
değişik vesilelerle yinelediğimiz eşit, laik, bilimsel eğitim özlemimizi tekrar dile getirmek istiyoruz.

Temmuz ve Ağustos aylarını kapsayan yaz aramız sona erdi. Eylül sayımızla birlikte, 2009’dan bu yana çocuk ve gençlik edebiyatının nabzını tutan İyi Kitap’ın yeni yayın dönemine başlıyoruz. Ancak
ne yazık ki, geçtiğimiz yayın döneminde olduğu gibi yine içimizi karartan bir gündemle merhaba diyoruz size. Neredeyse iki yıldır süren Covid-19 salgınının yıkıcı sonuçlarıyla yüzleşmeye devam
ettiğimiz bugünlere musilaj, orman yangınları ve sel felaketlerinin ağırlığı da eklenmiş durumda.
Küresel iklim değişikliği başta olmak üzere, ekolojik sisteme verdiğimiz zararların kaçınılmaz sonuçları bu yaşadıklarımız.
Görünen o ki, geçmişi 250 yılı bile bulmayan sanayi toplumu, son buzul döneminden bu yana yaklaşık 12 bin yılda oluşan ve süregelen tüm doğal dengeleri alt üst etmiş durumda. Ekosisteme verdiğimiz zarar, geri dönülemez bir noktaya ulaşmadan gidişata dur deme şansımız olacak mı, diye düşünmeden edemiyor insan.
Sizleri bu karamsar tablodan biraz uzaklaştırıp, çocuk kitaplarının ümitvâr atmosferiyle buluşturabilmek dileğiyle, iyi okumalar...

MERHABA,
Türkiye Yayıncılar Birliği, 20 Mayıs’ta bir basın açıklaması yaptı.  “Yayıncılık Sektörünü ve Paydaşlarını Zorlu Günler Bekliyor” başlıklı  bu açıklamada kağıt ve ham madde fiyatlarındaki yükselişten fuarların  yapılamayışına, kitabevlerinin kapalı oluşundan dağıtım olanaklarının 
sınırlılığına bir dizi olumsuzluktan söz açan Birlik; alınabilecek acil 
önlemlerden kısaca bahsederek ilgilileri uyardı. “Kitap okumak bir lüks  değildir, temel bir ihtiyaçtır!” cümlesiyle biten açıklamaya Türkiye  Yayıncılar Birliği İnternet sitesinden ulaşabilirsiniz.*
Tesadüf o ki, bu açıklama yapıldığı günlerde biz de dergide yayımlamak  üzere, konuyla yakından ilişkili başka bir başlık üzerine bir dosya  çalışması yürütüyorduk. Bu sayımızda okuyabileceğiniz dosya  çalışmamızın konusu “Korsan Yayıncılık”. Yayıncılar başta olmak üzere  yazar, çevirmen, illüstratör, editör ve kitap üretim alanında çalışan diğer  tüm aktörler için, en az yukarıda bahsi geçen olumsuzluklar kadar önemli  bu konuyu çeşitli yönleriyle ele almaya çalıştık.
Dosya çalışmasının yanı sıra, yine pek çok çocuk ve gençlik kitabına yer  verdiğimiz Haziran sayımız, bu yayın döneminin son sayısı. Pandemi  nedeniyle okurumuzla sadece dijital olarak buluşabildiğimiz bir yayın  dönemini geride bırakıyoruz. Yeni yayın dönemimiz Eylül sayımızla 
başlayacak. Sağlıklı günlerde, iyi kitaplarla buluşmak dileğiyle!
Safter Korkmaz

MERHABA,
“Aynanın İçinden” ve “Tavşan Deliği”, Mart sayımızda yayımlamaya  başladığımız, birbiriyle bağlantılı iki yeni köşe. Bu sayfalarımızda,  her sayı bir konukla söyleşiyor ve hazırladığımız bir anketle onu daha  yakından tanımaya çalışıyoruz. Köşelerimizin ilk iki konuğu, yazar Koray 
Avcı Çakman ve illüstratör Sedat Girgin oldular. Mayıs sayımızda ise  konuğumuz, yazar Simla Sunay.
Bu sayımızın bir de sürpriz konuğu var. Nokta, Mış Gibi, Kelime  Koleksiyoncusu ve Gökyüzünün Rengi gibi kitaplarının ismini  sıraladığımda, ilgili okur hemen anlayacak kimden bahsettiğimi. Sahaf 
Dükkânı sayfalarını hazırlayan yazarımız Doğan Gündüz, bu kez Peter  H. Reynolds’u konuk ediyor köşesine. Gerçekleşme hikâyesini de ilginç  bulacağınızı düşündüğüm söyleşiyi, uzunluğundan dolayı iki bölüm  hâlinde yayımlıyoruz. İlk bölümünü bu sayı okuyacağınız bu özel  söyleşinin devamı Haziran sayımızda.
Bu iki söyleşinin yanı sıra, son aylarda raflarda yer bulan pek çok yeni  çocuk ve gençlik kitabına sayfalarımızda yer veriyoruz, her zamanki gibi. 
Keyifle okumanız dileğiyle!

MERHABA,
Mart ayı başlarında, İstanbul Üsküdar’da bulunan Selimiye Çocuk Kütüphanesinin, Üsküdar Belediyesine devri haberi gündeme geldi. Kütüphanenin kapatılacağı ve binasının gençlik merkezi ya da “sıbyan mektebi” olarak kullanılacağı iddia ediliyor.* 
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü verilerine göre tüm ülkede sadece 60 adet çocuk kütüphanesi bulunuyor.** Yani yaklaşık 24 milyon çocuk nüfusuna karşılık 60 kütüphane! Üstelik bu sayı, Üsküdar örneğinde olduğu gibi giderek azalmakta. Yakın zamanda kapatıldığını bildiğimiz kütüphanelerle birlikte, sayının şimdiden 57’ye (hatta belki daha da az) düştüğü
söylenebilir.
Ülkemizde ilk çocuk kütüphanesi 1925 yılında Akhisar’da kurulmuş ve sayıları giderek artmış. 1966’da 179 olan çocuk kütüphanesi sayısı 1974’de 286’ya yükselmiş. 1979’da 296 olan sayının, 12 Eylül sonrası düşüşe geçtiği; 1986’da 106 olan çocuk kütüphanesi sayısının 2000 yılında 72’ye
düştüğü görülmekte. Bugün gelinen yerde ise ellinin biraz üzerinde... 
Bu basit istatistikler bile çocuk kütüphanelerinin nüfusa oranla ne derece yetersiz olduğunu ve 50 yıl öncesinin bile çok gerisinde kaldığımızı gösteriyor. Her ilçeye, her semte çocuk kütüphaneleri kurma hedefiyle hareket etmemiz gereken bir çağda, var olanları kapatmak tarif edilemez bir akıl tutulması örneği sayılmalı.

Yayın hayatına 2009 Mart’ında başlayan İyi Kitap, 12 yaşında!
Bu 12 yılda, alanında ilk ve tek olmanın bize yüklediği sorumluluğu bir an olsun unutmadan, ilkeli yayıncılık pratiğimizle bir gelenek yarattık.
Her sayı, çocuk ve gençlik kitaplarından derlediğimiz güncel örneklerle okurumuzu buluşturmakla kalmadık; çocuk edebiyatının sorunlarına işaret eden, çözüm yolları öneren bir yayın çizgisi izledik. Çocuk edebiyatıyla kesiştikleri ölçüde toplumsal cinsiyet meselelerinden mülteci haklarına, evrimden sansüre çeşitli konularda duruşumuz hep net oldu. Cinsiyetçi tutumlar başta olmak üzere her türden ayrımcılığı
reddeden, eşitlikçi, şiddet karşıtı, farklılıkları zenginlik olarak
gören, özgürlükten, demokrasiden ve bilimden yana tavrımız çocuk yayıncılığında pusulamız oldu, olmaya da devam edecek.
12 yılda, kimi zaman övgü kimi zaman yergileriyle ama hiç azalmayan destekleriyle varlıklarını hep yanımızda hissettiğimiz okurlarımıza ve elbette değerli katkılarıyla dergiyi var eden yazarlarımıza teşekkürü borç biliriz.
Tüm İyi Kitap ailesinin 12. yaşı kutlu olsun!

Türkiye Yayıncılar Birliği tarafından verilen 2020 Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülleri, 21 Ocakta gerçekleşen çevirimiçi bir etkinlikle sahiplerini buldu. Yayınevleri kategorisinde Mikado Yayınları, yazarlar kategorisinde ise Buket Uzuner ödülün sahibi oldular. 
Okurlarımız, Mikado Yayınları ve Buket Uzuner’in, “Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu”nun sansür kararlarına hedef olduğunu hemen hatırlayacaklardır. Yayıncılar Birliği’nin hazırladığı ve yine aynı törende sunumu yapılan Ekim 2019 - Kasım 2020 dönemini kapsayan
“Yayımlama Özgürlüğü Raporu”* incelendiğinde, başta “Muzır Kurulu” olmak üzere çeşitli sansür mekanizmalarının, Anayasa tarafından güvence altına alınmış olan düşünce ve ifade özgürlüklerimizin yanı sıra yayımlama özgürlüğümüze karşı da nasıl bir tehdit oluşturduğu görülecektir.
Çocuk ve gençlik edebiyatı da bu tehdidin ana hedeflerinden biri konumundadır. 2019’un Temmuz ayından bu yana, çocuk ve gençler için kaleme alınmış 13 kitap “muzır” ilan edilmiş durumdadır. Edebiyat ve kültür dünyamızı sansür ve otosansür kıskacına sürükleyen bu uygulamalar kabul edilemez. Düşünme, ifade etme ve yayımlama özgürlüğü evrensel haklardır; vazgeçilemezler.

2020 geride kaldı. İyi Kitap, pandemi nedeniyle, geçtiğimiz yılın sadece ilk 3 ayında basılı olarak okuruyla buluşabildi. Derginin son 7 sayısı ise elektronik ortamda erişime sunuldu. (Okurlarımız derginin tüm sayılarına İnternet sitemizden, e-posta dağıtımlarımızdan ve çeşitli dijital dergi uygulamalarından ücretsiz olarak ulaşabilirler.)
2020’de toplam 214 kitaba yer verdik sayfalarımızda. Bunların 69’u Türkçe kaleme alınmışken, 145’i başka dillerden Türkçeye kazandırılmış. Bu kitapların kategorilere göre dağılımı ise şöyle: 69
“İlk Okuma”, 67 “Çocuk Kitaplığı”, 13 “Gençlik Kitaplığı”, 49 “Başvuru Kitaplığı”, 8 “Her Yaş”, 8 “Çizgi Roman” ve “Grafik Roman”.
Kitap değerlendirme yazılarımızın yanı sıra, Gökçe Yavaş’ın çizgileriyle hayat verdiği “Anne Bak!” ve Doğan Gündüz’ün kaleme aldığı “Sahaf Dükkânı” köşeleri de 10 sayı boyunca okurlarımızla buluştu. Basılı yayımlandığımız yılın ilk 3 sayısında, Fuat Altay’ın hazırladığı bulmaca köşemize de yer verebildik. Bunların yanı sıra, yıl boyunca yayımladığımız 12 söyleşi de dergimize değer kattı.
Haziran sayımızda, “Çocuk Edebiyatında Sansür: Gökkuşağından Korkmak” başlığıyla hazırladığımız dosya çalışmamız ise çocuk edebiyatı alanında emek verenler başta olmak üzere, tüm okurlarımızın beğenisiyle karşılandı.
2021’de de İyi Kitap’ta iyi kitaplarla buluşmak dileğiyle…

Bu ay sayfalarımızda yer verdiğimiz kitaplardan biri, NotaBene Yayınlarından çıkan Dünyayı Kurtaran Öfke. Eserin arka kapak yazısındaki açıklama dikkate değer: “Dünyayı Kurtaran Öfke, gelecek kuşağa bırakacağımız dünyanın sağlığı konusunda endişelenen herkesin okuması gereken bir hikâye kitabı, biraz bilim kitabı, hatta eylem planı.”
Bu satırlardan ve ilgi çekici isminden anlaşılacağı üzere kitap, küresel iklim değişikliği başta olmak üzere ekolojik sistemde yarattığımız tahribata karşı bir uyaran görevi üstleniyor. Covid-19 salgınının gerçek kaynağının, Dünya ekosistemine verdiğimiz zarar olduğunu düşündüğümüzde, bu görevin nice önemli olduğu anlaşılıyor.
Kasım sayımızda Dünyayı Kurtaran Öfke’nin yanı sıra, çocuk ve gençlik edebiyatının güncel örneklerinden yaptığımız bir seçkiyi dikkatinize sunuyoruz. Biri Sahaf Dükkânı köşemizde olmak üzere iki söyleşinin de yer aldığı dergimizi, ilgiyle okuyacağınızı umuyoruz.
Salgın riskinden uzak, bol kitaplı ve sağlıklı günler...

İyi Kitap, Haziran sayısında* çocuk kitaplarında sansür, otosansür ve denetim konularını ele alan bir dosya yayımlamıştı. Dosyamızı kapakta tanıtırken “Çocuk Edebiyatında Sansür: Gökkuşağından Korkmak” başlığını kullanmıştık. Ağustos ayının son günlerinde
yükselen tartışmalar, gökkuşağından korkanların hiç de az olmadığını, bir kez daha gösterdi bize.
Olaylar herkesin malumu; yazarlığı kendinden menkul birinin, yayıncılık ilkelerini çok önemsemediği açık bir yayınevinden çıkardığı, içeriği kesinlikle savunulamayacak bir “kitap(!)” manşetlere taşındı. Kitaba dönük haklı eleştiriler basamak oldu, sansür korosu birkaç yıldır olduğu gibi “Çocuk kitaplarına denetim isteriz!” diye bağırmaya başladı.
Senaryo tanıdık, çünkü belli aralıklarla izliyoruz aynı tiyatroyu: Kıyıda köşede kalmış bir sözde çocuk kitabı bul -toplatılmış, yayından kaldırılmış olsa da olur- ya da en iyisi gerçek bir çocuk kitabından birkaç kelime, birkaç cümle cımbızla; yandaş medya sayfalarına taşısın, sosyal medya olayı köpürtsün, yükselen tepkiler eşliğinde sansür uygulamalarını hayata geçir...
“Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu” 2018’de, bir KHK ile yeniden düzenlendiğinden bu yana, bu oyun, Kurulun bir ya da birkaç çocuk kitabına sansür uygulama kararı almasıyla sona eriyor. Bu kez de öyle oldu ve Tedvan Lieshout’un yazdığı, Büyülü Fener Yayınları tarafından yayımlanan Ben Bir Sihirbazım isimli kitap muzır ilan edildi.
Sağ gösterip sol vurmak, bu olsa gerek!
Yine ve yeniden, “... içeriği ne olursa olsun, hiçbir edebiyat eseri sansüre uğramamalı; hiçbir siyasal erk, kitaplar üzerinde yasal yaptırım uygulamamalıdır. Bir kitabın tek seçici kurulu okurudur. Okurun aklına ve süzgecine güvenmek gerekir. Edebi metinlerde “iyi”ye ulaşmak, “kötü”nün etkinliğini azaltmak sadece ve sadece ilkeli yayıncıların ve okurun işidir. Adı ve mesleği ne olursa olsun edebiyat dışı hiçbir aktörün bu süreçte yeri olmamalıdır.”**

MERHABA, 
Eylül sayımız, İyi Kitap’ın yeni yayın döneminin ilk sayısı. Pandemi koşullarında tamamlanan geçtiğimiz yayın döneminin son üç sayısı, sadece dijital olarak yayımlanmıştı. Ne yazık ki koşullar değişmediği ve salgın tehlikesine karşı aldığımız önlemler devam ettiği için, bu sayımız da yine elektronik ortamda ulaşacak sizlere. 
İnternet ve sağladığı elektronik yayıncılık araçları, bu zor koşullarda bile derginin okuruyla kesintisiz buluşmasına imkân veriyor. İyi Kitap’a, İnternet sitemiz (www.iyikitap.net) üzerinden erişebileceğiniz gibi, çeşitli dijital dergi platformları (www.magzter.com gibi) ve e-bültenler aracılığı ile gerçekleştirdiğimiz pdf dağıtımlarıyla da ulaşabilirsiniz. 
İnternet sitemizi ve sosyal medya hesaplarımızı sadece dergiye erişim için değil, görüş ve önerilerinizi bize ulaştırmak için de kullanabilirsiniz. Geçtiğimiz üç sayılık deneyim, interaktif etkileşimin sağladığı olanaklar konusunda oldukça öğretici oldu bizim için. Henüz öğrenme aşamasında olduğumuz bir mecra bu, ama yaptığımız işe değer katarak ilerlemek adına oldukça önemli bir fırsat. Her zaman olduğu gibi Eylül sayımızda da çocuk ve gençlik kitapları arasından yaptığımız güncel bir seçkiyle buluşturacağız sizleri. Keyifli okumalar!

Safter Korkmaz


MERHABA,
İyi Kitap, bu yayın dönemini bir dosya ile kapatıyor. Dosyamızın konusu, çocuk ve gençlik yayıncılığını hedef alan sansür uygulamaları, ana akım medyanın da körüklediği eleştiri sınırlarını aşan sosyal medya tepkileri ve bunların üzerine inşa edilen denetim talepleri. Konuyu farklı yönleriyle ele alan dosya yazılarımızın yanı sıra, iki değerli yazarımız Miyase Sertbarut ve Toprak Işık'la yaptığımız söyleşileri ve alanda emek veren altı editör arkadaşımızın konuya dair görüşlerini aldığımız soruşturmamızı bulabilirsiniz sayfalarımızda. Eylül sayımızla başlayacak yeni yayın dönemine kadar, verdiğimiz iki aylık arada, bu hacimlice dosyayı ilgiyle okuyacağınızı umuyoruz.
Bu sayımız size, yine sadece elektronik olarak ulaşacak. Pandemi nedeniyle aldığımız önlemler sonucu, bu şekilde yayımladığımız üçüncü sayımız oldu Haziran. İki aylık arada, sadece bu üç sayıyı değil, tüm dergi arşivimizi İnternet sitemizde okuyabilir, indirip bilgisayarınızda arşivleyebilirsiniz. Üstelik İnternet sitemiz aracılığıyla, sadece okumakla kalmayıp görüşlerinizi de bize ulaştırabilirsiniz. Yazılarımızın altında bulunan yorum kutucuklarına yazacaklarınız, editör arkadaşımızın denetiminden sonra ilgili yazı altında paylaşılacaktır. Bize ulaşmak için ayrıca sosyal medya ve e-posta hesaplarımızı da kullanabilirsiniz. Bu hesaplarla ilgili bilgiler künyemizde yer almaktadır.
Sağlıklı günlerde, iyi kitaplarla buluşmak üzere...

MERHABA,
İyi Kitap, Mayıs ayında, yine sadece elektronik ortamda ulaşıyor sizlere.
İnternet sitemizden (www.iyikitap.net), bu sayımızın yanı sıra dergimizin
tüm sayılarına ulaşabilirsiniz.
Evlere kapandığımız bu günlerde, çocuk ve gençlik edebiyatına dair online erişim sağlayabileceğiniz tek kaynak İyi Kitap değil. Kimi yayınevleri, kitaplarının bir kısmını, İnternet üzerinden, okurlarının ücretsiz kullanımına
sunmuş hâlde. Bunun yanı sıra; yazar, çevirmen, çizer gibi alanda emek veren aktörlerin gerçekleştirdiği pek çok canlı yayın etkinliği ve kitap okuma videoları da erişilebilir durumda. Evde geçirdiğimiz zamanı çocuklarımızla birlikte değerlendirebileceğimiz önemli olanaklar bunlar.
* * *
Salgın, Nisan ayı içinde, edebiyat dünyamızın iki önemli ismini bizden aldı: Yazar, çevirmen Nevzat Erkmen ve Şilili yazar Luis Sepúlveda. İyi Kitap okurları, Sepúlveda’yı, Can Çocuk Yayınlarından çıkan Martıya Uçmayı Öğreten Kedi ve Miks, Maks ve Meks’in Öyküsü kitaplarından hatırlayacaklar. Yetişkinler için de pek çok eser veren Sepúlveda, Latin Amerika edebiyatının önemli temsilcilerindendi. Nevzat Erkmen ise yazar ve çevirmen kimliğinin yanı sıra, Dünya Zekâ Oyunları Federasyonunun kurucu üyesi ve Türkiye temsilcisiydi. Uzun yıllar Türk Beyin Takımı’nın kaptanlığını yaptı. Çocuklar için de ürünler veren Nevzat Erkmen, “çevrilemez” denilen Ulysses’i Türkçeye kazandıran ilk çevirmenimizdi. Sepúlveda ve Erkmen, geride bıraktıkları eserleriyle edebiyat dünyamızda parlamaya devam edecekler.

MERHABA,
Salgın hastalıkların sebep olduğu yıkımlar ve bunun insan psikolojisi üzerine etkileri, edebiyatın vazgeçemediği konulardan. Tarihin tozlu sayfalarından ya da distopik geleceğe dair kurgulardan süzülüp gelen böylesi felaket senaryoları, okurun ilgisini çekegelmiştir. Ancak binlerce insanın ölümüne sebep olan ve tüm dünyayı tehdit eden koronavirüs salgını, edebi bir kurgu değil ne yazık ki...

Kimilerinin sıklıkla dile getirdiği gibi bir “distopya” değil, karşı karşıya olduğumuz. Bu bizim gerçekliğimiz. Ekosisteme verdiğimiz zararın kaçınılmaz sonuçlarından birini yaşıyoruz. Üstelik bu canavarı yaratan yaşam tarzımız, salgınla mücadele konusunda da en büyük dezavantajımız. Salgınla etkin mücadele için evlerimize kapandığımız bu günler; üretim ve tüketim biçimlerimizde, yaşam tarzımızda, en
önemlisi ekosistemle kurduğumuz tahakküm ilişkisinde köklü değişimlere gitmek
zorunda olduğumuzu idrak edeceğimiz son bir fırsat belki de...

Karantina günleri, İyi Kitap’ın da rutinini değiştirdi. Dergimiz bu sayısında,
sadece dijital olarak sizlere ulaşıyor. www.iyikitap.net adresinden ulaşabileceğiniz
sitemizden, sadece bu sayımıza değil tüm dergi arşivimize erişebilirsiniz. İyi kitaplarla sağlıklı günlerde bir araya gelmek üzere...
Safter Korkmaz

Merhaba,

Edebiyat dergisi yayımlamak zor iştir. Her yıl pek çok dergi başlarken yayın hayatına, pek çoğu da kapanıp gider; parlayıp sönen yıldızlar gibi. Kimi üç sayı kimi beş sayı dayanır güçlüklere. Kâğıt ve baskı maliyetleri yüksektir, dağıtımcılar öyle rakamlar ister ki yerinden kıpırdayamazsın; bazen yasalarla başın derde girer bazen yayıncılık dünyasının karanlık köşelerinde yolunu kaybedersin. Editoryal bağımsızlığını korumak, nitelikli içerik oluşturmak güçleşir; heyecanını yitirirsin. Bir bakmışsın ki okuma kültürünün zayıflığından, okur ilgisinin yetersizliğinden bahsetmeye başlamışsın. Eh, geçmiş ola! 

Her şeye inat, kök salmayı başaranlar da vardır tabii ki. Yıllara meydan okuyanlar, ilk günkü heyecanla önlerine koydukları hedef doğrultusunda yollarına devam edenler... İşte onlar, okurlarıyla buluşabilmeyi başaranlardır. Okurun tepkisi; beğenisi ya da yergisi diri tutar bu dergileri. İyi Kitap da onlardan biridir. 2009 Mart’ından 2020 Mart’ına, çocuk ve gençlik kitaplarının peşinde geçen 11 yıl... Evet, İyi Kitap 11 yaşında! 

İyi Kitap, tarafsız yayıncılık anlayışından ve editoryal bağımsızlığından bir an olsun ödün vermeden, çocuk ve gençleri iyi kitaplarla buluşturma hedefi doğrultusunda, alanında tek yayın olmanın sorumluluğunu taşımaya devam ediyor. Yazar, çizer, editör, çevirmen, akademisyen... çocuk ve gençlik edebiyatının içinden gelen onlarca değerli kalemin katkılarıyla vücut bulan dergimiz, yurdun dört bir yanında binlerce okuruyla buluşmaya devam edecek.

11. yaşımız kutlu olsun! 

MERHABA,
Ocak ayının ortalarında, Vikipedi’ye erişim yasağının kaldırıldığı müjdesini(!?) aldık. Neredeyse üç yılı bulan saçma yasağın kaldırılması elbette olumlu bir gelişme. Öte yandan, basın yayın özgürlüğü alanında, uluslararası arenada ülkemizi İran’la aynı lige iten sansür ve yasaklamaların Vikipedi’yle sınırlı olmadığı da açık. 2019’un son günlerinde, “Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu”nun, ikisi çocuk ve gençler için yazılmış olmak üzere üç kitabı “muzır” ilan etmiş olması gerçeğin pek de hoş olmayan yüzü...

Daha birkaç ay önce, yine bu sayfada, bahsi geçen kurulun başka kitaplar hakkında verdiği sansür kararından bahsetmiştik. Görünen o ki, kurulun benzeri kararları
çocuk ve gençlik yayıncılığını hedef almaya devam edecek.

Türkiye Yayıncılar Birliği, yaptığı yazılı açıklamada bu karara tepki gösterdi. Kurulun, temel hak ve özgürlükleri kısıtlayan işlevine dikkat çekilen açıklamada, “Koruma Kurulu, kurula nasıl bir uzmanlıkla katkıda bulundukları belli olmayan 5 üyesiyle kitapları ‘muzır’ ilan etmeye devam ediyor. Kitapların içeriğine, bağlamına, edebi önemi ve değerine bakılmaksızın, uzmanlar tarafından değerlendirilmeden, yetersiz ve soyut gerekçelerle ve keyfi bir biçimde alınan ‘muzır’ kararları yayıncılığımızı ve kültür dünyamızı tehdit ediyor.” denildi.

Kasım ayında bu köşede yazdıklarımızı tekrar ederek sonlandıralım yazıyı: “...içeriği ne olursa olsun, hiçbir edebiyat eseri sansüre uğramamalı; hiçbir siyasal erk, kitaplar üzerinde yasal yaptırım uygulamamalıdır. Bir kitabın tek seçici kurulu okurudur. Okurun aklına ve süzgecine güvenmek gerekir. Edebi metinlerde “iyi”ye ulaşmak, “kötü”nün etkinliğini azaltmak sadece ve sadece ilkeli yayıncıların ve okurun işidir. Adı ve mesleği ne olursa olsun edebiyat dışı hiçbir aktörün bu süreçte yeri olmamalıdır.”

MERHABA,
Yeni yılın ilk sayısı, bizim için aynı zamanda muhasebe zamanı. Geride bıraktığımız yıl neler yaptık, sayfalarımıza neler sığdırdık dönüp bakma fırsatı. Dahası, eksik ve yetersiz bir veri olmakla birlikte, kabaca çocuk ve gençlik yazınımızın 2019’una da göz atmış oluyoruz böylece. Neler yayımlanmış neler okunmuş sene boyunca bir fikrimiz oluyor. Sözü fazla uzatmayalım, sayılara bakalım...
2019 yılında -10 sayıda- 202 kitap değerlendirme yazısına yer vermişiz. Bu kitapların 53’ü “İlk Okuma Kitaplığı”, 87’si “Çocuk Kitaplığı”, 17’si “Gençlik Kitaplığı”, 31’i “Başvuru Kitaplığı”, dokuzu “Her Yaş” ve beşi “Grafik Roman” kategorilerinde yer almış. Bu eserlerin 128’i başka dillerden çevrilmişken, 74’ü Türkçe kaleme alınmış.*

Kitap değerlendirme yazılarımıza dokuz söyleşi, yedi “Sahaf Dükkânı” ve üç “Kitap Etkinlikleri” yazısı ile on bulmaca eşlik etmiş. Ayrıca bu yıl başlattığımız iki yeni köşe** de dört kez yer bulmuş dergimizde.

Geçtiğimiz yıl, iki de dosya çalışması hazırlamışız sizlere. Ayşegül Utku Günaydın’ın çerçeve yazısı ile sunduğumuz “Çizgilerle Anlatmak” başlıklı dosya 115. sayımızı zenginleştirmiş. 10. yaşımızı kutladığımız 112. sayımızda ise çocuk ve gençlik yazınının önemli isimlerinin katıldığı, kapsamlı bir “Çocuk ve Gençlik Edebiyatı
Soruşturması”na yer vermişiz. Okurlarımızın içten desteği ve sahiplenici tavırları, 2019’da da temel motivasyon
kaynağımız oldu.

İyi kitaplarla İyi Kitap’ta buluşacağımız nice yıllara!

MERHABA,
“Olumlu ya da olumsuz koşullarda önceliğimiz çocuklarımızın sağlığı ve mutluluğudur. Bu amaçla beslenme, eğitim, hijyen, giyim kuşam, moral ve sosyal alanlarda koşullarımızın elverdiği en doğru seçimleri sunarak onları yarınlara hazırlamaya, büyütüp yetiştirmeye çalışırız.
İşte kitaplar, genel anlamda sözünü ettiğimiz tüm bu alanlarda birey için olumlu, etken bir güce sahiptir. Doğru kitaplar içsel donanımı sanat ve bilimle zenginleştirerek doğru ve yanlışı ayırt edebilme yetisi kazandırmanın yanında, evrensel değerleri algılama, kişisel eğilim ve yeteneklerin ayırdına varmada etken oldukları için büyük önem taşırlar.”
Yukarıdaki satırlar, değerli yazar Ayla Çınaroğlu’na ait. 11-17 Kasım “Dünya Çocuk Kitapları Haftası” vesilesiyle, Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin yayımladığı, “Dünya Çocuk Kitapları Haftası Türkiye Bildirisi”nde, kitap ve çocuk ilişkisinin öneminin altını böyle çiziyor Çınaroğlu.

Her yıl “kutlanan” pek çok önemli gün ve haftadan biri Dünya Çocuk Kitapları Haftası. Kitaba ve çocuğa ne çok önem verdiğimizi gösteriyoruz ülkece. “Büyük adamlar” söylevler veriyor o hafta, temenniler havalarda uçuşuyor. Kitabın faydaları saymakla bitmiyor... Sonuç, dostlar alış verişte görsün!
Bir yanda özgürlükçü, eşitlikçi, yaratıcı kitaplara duyulan ihtiyaç diğer yanda sansür; bir yanda kitaba erişimi sınırlı milyonlarca çocuk diğer yanda yüksek baskı ve dağıtım maliyetleri... çelişkilerin listesi uzar gider. Oysa gerçekten idrak edebilsek Sayın Çınaroğlu’nun söylediklerini; edebilseler... Belki değişir bazı şeyler.
Safter Korkmaz

MERHABA,
Ekim ayının ilk günü, üçü çocuklar ve gençler için yazılmış olmak üzere, dört kitabın “muzır” ilan edildiği haberiyle güne başladık. “Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu”nun, Asi Kızlara Uykudan Önce Hikâyeler, Erkek Çocuk Hakları Bildirgesi, Kız Çocuk Hakları Bildirgesi ve Sünnetçi Kız isimli kitaplar için verdiği kararın uygulaması ise şöyle: “(Bu kitaplar)… ancak 18 yaşından büyük olanlara içi görülmeyen zarf veya poşet içinde satılabilir. Bu zarf ve poşetlerin üzerinde eserin ismi ile ‘Küçüklere zararlıdır’ ibaresinden başka hiç bir yazı ve resim bulunamaz.”
Adı ve uygulama biçimi ne olursa olsun, açık ki bu bir sansür kararıdır. Sanata ve edebiyata yönelen her türlü yasak, kim tarafından hangi gerekçeyle uygulanırsa uygulansın, özgür düşünce ve yaratı süreçlerine vurulan zincirlerdir.
Çocuk ve gençlik yayıncılığı özelinde, birilerince sürekli gündeme getirilen “denetim”, “sansür/oto-sansür mekanizması” talebi, bu yasaklama kararı ile somut bir biçime bürünmüş durumdadır. Bu gerici talebin ve karşılığında uygulanan sansürün hedefi, yaratılmaya çalışılan algının aksine, “ahlak dışı içerik” değildir. Asi Kızlara Uykudan Önce Hikâyeler, Erkek Çocuk Hakları Bildirgesi ve Kız Çocuk Hakları Bildirgesi kitapları hakkında İyi Kitap sayfalarında* da yer bulan değerlendirmeler bile okunduğunda, yasaklama kararının, toplumsal cinsiyet eşitliği temelinde yükselen talepleri hedeflediği görülecektir.
Her şey bir yana, içeriği ne olursa olsun, hiçbir edebiyat eseri sansüre uğramamalı; hiçbir siyasal erk, kitaplar üzerinde yasal yaptırım uygulamamalıdır. Bir kitabın tek seçici kurulu okurudur. Okurun aklına ve süzgecine güvenmek gerekir. Edebi metinlerde “iyi”ye ulaşmak, “kötü”nün etkinliğini azaltmak sadece ve sadece ilkeli
yayıncıların ve okurun işidir. Adı ve mesleği ne olursa olsun edebiyat dışı hiçbir aktörün bu süreçte yeri olmamalıdır.
38. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nda, iyi kitaplarla buluşmak üzere...

MERHABA,
Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de yaklaşık 67 bin okulda örgün eğitim alan -okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde- 18 milyonun üzerinde öğrenci var. Bu eğitim kurumlarında görev yapan
öğretmenlerimizin sayısı ise bir milyonun üzerinde.
Görünen o ki, ülke nüfusunun dörtte birinden fazlası, 9 Eylül’den bu yana eğitim sistemimize emanet. Peki sistem cephesinde durum ne? Yeni teneffüs zili, tatil düzenlemesi gibi şekil değişimlerini bir yana bırakırsak, en dikkat çeken konu sanırım “zekâ taraması” açıklaması.
Milli Eğitim Bakanlığı, iki-üç yıl içerisinde tüm öğrencileri bir “zekâ taraması”ndan geçireceklerini duyurdu. Çocukların yetenek ve ilgi alanlarının tespiti amacıyla yapılacak test uygulamasında, daha şimdiden 800
bin öğrencinin değerlendirmeye alındığı da yapılan açıklamalar arasındaydı.
Söz konusu “zekâ taraması”nın hangi metotlarla kim tarafından yapılacağı; bu çabanın bilimsel ve etik zemini; elde edilen verilerin hangi amaçlarla nasıl işleneceği; anlık ya da dönemsel değerlendirmelerin çocuk üzerindeki uzun vade etkileri üzerine tartışmayı bir yana bırakalım. Sadece bu çalışmanın gerekçelendirilişinde ve kurgulanışında karşımıza çıkan, eğitimde fırsat eşitliğine zıt anlayışı kabul etmek bile mümkün değil.

Çağdaş, özgürlükçü, bilimsel ve fırsat eşitliğine dayanan bir eğitim sistemi özlemimizi dile getirmek, gün geçtikçe daha yakıcı bir ihtiyaç hâlini alıyor. Bu alandaki sıkıntılar sürdükçe, mümkün olduğunca çok çocuğu, çağdaş bilimsel bilgiyle buluşturma görevi de sanırım çocuk ve gençlik yayıncılarına düşüyor.

Merhaba,
İyi Kitap, iki aylık aradan sonra, iki yeni köşe ile merhaba diyor yeni yayın dönemine.
İlki Gökçe Yavaş Önal imzalı. Değerli çizerimiz, bu sayıdan itibaren “Anne Bak!” isimli çizgi-köşesiyle buluşacak okuruyla. Mizahi bir anlatımla, modern çocukluk hâllerine göz atacağız bu sayfada.
Diğer yeni köşemizin ismi ise “Neler Oluyor Neler!” Yazarımız Ceyhan Usanmaz’ın hazırlayacağı sayfalarda, Türkiye ve Dünya çocuk edebiyatındaki güncel gelişmeleri takip edeceğiz.
Doğan Gündüz’ün kaleme aldığı “Sahaf Dükkanı”, Fuat Altay’ın hazırladığı ödüllü bulmaca ve elbette son aylarda yayımlanan çocuk ve gençlik kitaplarını konu edinen eleştiri ve değerlendirme yazılarımız da her zamanki gibi dergi sayfalarında sizleri bekliyor olacak.
Bu sayı kapak çizimimiz ise Oğuz Demir’den. Değerli kalem, önümüzdeki beş sayı kapaklarımız renklendirecek. 
Okul hazırlıklarının hız kazandığı günlerde, çocuk ve gençlerimizi iyi kitaplarla buluşturabilmek dileğiyle…
Keyifli okumalar!


Haziran 2022

Mayıs 2022

Nisan 2022

Mart 2022

Şubat 2022

Ocak 2022

Aralık 2021

Kasım 2021

Ekim 2021

Eylül 2021

Haziran 2021

Mayıs 2021

Nisan 2021

Mart 2021

Şubat 2021

Ocak 2021

Aylık okul öncesi, çocuk ve gençlik kitapları gazetesi İyi Kitap, yetişkinlere yönelik içeriği ve görsel kalitesiyle, kitaplar hakkında eleştirel yazılara ve yazarlarla söyleşilere yer verir. Her ay ortalama 30.000 adet basılarak Türkiye genelindeki pek çok anaokulu, kreş, ilkokul, ortaokul, lise, üniversite, kültür merkezi, kırtasiye, kitabevi ve kütüphaneye ücretsiz dağıtılarak, okurların edebiyat dünyasındaki kitaplar hakkında kapsamlı bir şekilde bilgi edinmesini amaçlar. 2010 yılında yayın hayatına başlayan İyi Kitap, Tudem Yayın Grubuna ait özel bir kültür yayınıdır.

Download your favorite titles and read them offline, anytime and anywhere

Gift your loved ones with a Magzter Gift Card instantly and give them the freedom to read their favorite magazines and newspapers from thousands of best-selling titles.

Gift your loved ones with a Magzter Gift Card instantly and give them the freedom to read their favorite magazines from thousands of best-selling titles.

Gift your loved ones with a Magzter Gift Card instantly and give them the freedom to read their favorite magazines from {{magCount}} best-selling international titles.

Name

Please fill out this form if you need any help regarding publishing your content on Magzter

Since we launched, Magzter has been committed to partnering with global organizations to provide the greatest possible newsstand technology & service to our customers. Whether you are looking to offer magazine subscriptions to your customer database or just want to learn more, Magzter is committed to helping your business grow. To find out more, please fill out the questionnaire below:

iyi Kitap - Aralık 2020

Get iyi Kitap along with 7,500+ other magazines & newspapers

Get iyi Kitap

Magazine Description

In this issue