Muhtemelen yeterince demir almıyorsunuz. Peki bunun vücudunuza etkisi ne?

Demir, her beslenme tarzına uygun birçok gıda kaynağında mevcut. Öyleyse neden bu kadar çok insanda demir eksikliği görülüyor?

- 

Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesinden Dr. Ashley Benson ve Dr. Jamie Lo tarafından yürütülen ve The Lancet Haematology dergisinde yayımlanan yeni bir derleme, her üç kadından birinde demir eksikliği olduğunu gösteriyor. Bu da demiri dünyadaki en yaygın besin eksikliği yapıyor.

Demir vücutta hayati bir rol oynuyor. Öncelikle hemoglobin (alyuvarlarda bulunan, akciğerlerden vücuda oksijen taşıyan protein) üretimi için gerekli. Ayrıca enerji üretiminde, beyin gelişiminde ve bağışıklık sisteminde görev yapıyor. Yeterli demir olmazsa vücut tam kapasiteyle çalışmakta zorlanıyor; çocuklarda büyüme ve bilişsel gelişim sekteye uğrayabiliyor.

Yetişkin bir insan vücudunda sadece 3-4 gram demir var. Bu da onu mikrobesin kategorisine sokacak kadar küçük bir miktar. Öyleyse vücudumuzda sağlıklı demir seviyesini korumak neden bu kadar zor?

Bunun iki temel nedeni var. İlki, birçok insanın et, baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, kuru meyveler, kuru yemişler, tohumlar ve tam tahıllar gibi demir açısından zengin gıdaları yeterince tüketmemesi. İkinci neden ise demir tüketsek bile vücudun onu her zaman verimli şekilde emememesi.

DEMİR EMİLİMİ

Vücudunuzun demiri ne kadar verimli emdiği hem beslenme tarzınıza hem de kişisel faktörlere bağlı.

Yiyeceklerde demir iki kimyasal biçimde bulunuyor: “Hem” demir ve “hem olmayan” demir. Hem demir hayvanların kan ve kas dokusunda; yani et ve balıkta bulunuyor. Et ne kadar kırmızıysa o kadar çok hem demir içeriyor. Hem olmayan (non-hem) demir ise bitkisel gıdalarda ve demirle zenginleştirilmiş ürünlerde mevcut.

Hem demir yaklaşık %14-40 oranında emilirken hem olmayan demir çok daha verimsiz şekilde emiliyor: Genellikle %2-20 arasında. Ayrıca gıdalardaki bazı maddeler demirle bağ yaparak demirin vücut tarafından emilmesini zorlaştırabiliyor.