ચિતે કી ચાલ, બાઝ કી નઝર ઔર બાજીરાવ કી તલવાર પે સંદેહ નહી કરતે.. આ ફિલ્મી સંવાદ હજીય દર્શકોનાં મનમાં રમે છે. થોડા વખત પહેલાં આવતી એક ઠંડા પીણાની જાહેરાતમાં પણ એવું બોલાતુંઃ ક્યોં કી ચિતા ભી પીતા હૈ..
ચિત્તો એટલે દુનિયાનું સૌથી ઝડપી પ્રાણી. કલાકના ૧૦૦-૧૧૦ કિલોમીટરની ઝડપે દોડી શકે એટલું ઝડપી. આજે દુનિયાની ફાસ્ટેસ્ટ કારને ૧૦૦ કિલોમીટરની સ્પીડ પકડતાં પાંચથી મેળવી લે છે! એનું પાતળું શરીર અને અતિ ઝડપે દોડતી વખતે સંતુલન જાળવવામાં મદદ કરતી એની પૂંછ ચિત્તાને એક અલગ ઓળખ આપે છે. આ જ પૂંછડીને કારણે ચિત્તો એની ઝડપ અને દિશા તરત બદલી શકે છે. ચિત્તાને જંગલમાં હરણ કે કાળિયાર (બ્લૅક બક) જેવાં પશુની પાછળ કૂદીને ભાગતો જોવો એ કોઈ પણ વન્યજીવપ્રેમી માટે એક લહાવો છે. શરીર પર અનેરી ભાત પાડતાં ટપકાંને કારણે સંસ્કૃતમાં આ પ્રાણીને ચિત્રક કે ચિત્રકા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને એના પરથી નામ આવ્યું ચિત્તા.
આ પ્રાણીનું નામ આવે એટલે મોટા ભાગના લોકો તરત જે ધારી લે છે એ પ્રાણી દીપડો છે. જો કે દીપડા અને ચિત્તામાં ખાસ્સો ફેર છે. નીરખીને જોતાં સામાન્ય વ્યક્તિને પણ એનો ખયાલ આવી જાય. દીપડો તો સૌરાષ્ટ્રમાં ચોટીલા પાસેય હવે આવી ચડે છે. ગીરમાં તો સેંકડોની સંખ્યામાં છે. મુંબઈની ભાગોળે ફેલાયેલા સંજય ગાંધી નૅશનલ પાર્કના જંગલમાંથી દીપડા શહેરી વસતિમાં આવી ચડવાની ઘટના છાશવારે બને છે. હમણાં તો વળી સુરતમાં પણ દીપડાદેવે દર્શન દીધાં છે. દીપડા તો આમ પણ ભારતમાં લગભગ તમામ વનવિસ્તારમાં છે, પરંતુ ચિત્તો આખા ભારતનાં કોઈ જંગલ કે અભયારણ્યમાં નથી. દેશ આઝાદ થયો એ અરસામાં જ ભારત ચિત્તાની વસતિની દૃષ્ટિએ ખાલીખમ થઈ ગયું હતું!
પણ હવે આટલાં વર્ષે ફરી કેટલાક ચિત્તાને અહીં કરી દેટા, તને અહીં વસવાય આથી રહ્યા છે. આવતા થોડા દિવસમાં જ (સંભવતઃ ૧૫ ઓગસ્ટ સુધીમાં) આફ્રિકા ખંડના નામિબિયામાંથી આઠ ચિત્તા ભારત લાવવામાં આવશે. અહીં એમનું ઘર બનવાનું છે મધ્ય પ્રદેશનું પાલપુર-કુનો નૅશનલ પાર્ક.
This story is from the August 08, 2022 edition of Chitralekha Gujarati.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 8,500+ magazines and newspapers.
Already a subscriber ? Sign In
This story is from the August 08, 2022 edition of Chitralekha Gujarati.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 8,500+ magazines and newspapers.
Already a subscriber? Sign In
તકલીફને તકમાં બદલીને કર્યો છે પ્રમહાર
આઝાદીનાં આરંભનાં વર્ષોમાં ભારતીયોએ અનેક ફૂલગુલાબી સપનાં જોયાં. કમનસીબે એ વખતે આપણો પનો ટૂંકો પડ્યો. હવે જો કે લોકોને ફરી આશા બંધાઈ છે. એક નવી ઉમ્મીદ સાથે નવી સવાર પડી છે.
ગુજરાતમાં ભાજપની રાજહઠ ફાવશે કે ક્ષત્રિયોનો વટ?
છેવટે રાજકોટમાં પુરુષોત્તમ રૂપાલાએ ફૉર્મ ભરી દીધા પછી ગુજરાતની કઈ બેઠક પર ક્ષત્રિયો ભાજપને નડશે એની ચર્ચા જામી છે. એ સામે કોંગ્રેસ માટે સૌથી મોટો પડકાર મેદાન-એ-જંગમાં ટકી રહેવાનો છે.
રામદેવના પલટીઆસન સામે સુપ્રીમ કોર્ટનું ક્રોધાસન
યોગ ઉપરાંત આયુર્વેદ અને પ્રાકૃતિક ચિકિત્સાથી ભારે લોકપ્રિય થનારા બાબા રામદેવ અને એમના ‘પતંજલિ ગ્રુપે’ હઠીલા રોગોની ૧૦૦ ટકા સારવાર અંગેના સતત ફેલાવેલા દાવા સામે સર્વોચ્ચ અદાલતે લાલ આંખ કરી છે. જો કે આ વિવાદનાં મૂળિયાં દેખાય છે એના કરતાં જુદાં અને વધારે ઊંડાં છે.
સોનાના ભાવમાં તેજી...ખરીદીમાં મંદી
ભારતમાં લોકસભાની ચૂંટણીની રાજકીય ગરમી વચ્ચે અર્થતંત્રને અસર કરતી બે મોટી માર્કેટમાં ઊથલપાથલ દેખાય છે. સામાન્ય રીતે શૅરબજાર તેજ હોય ત્યારે બુલિયનમાં મંદીનો ટ્રેન્ડ હોય છે. ક્યારેક આનાથી ઊંધું ચિત્ર હોય છે, પરંતુ નવા નાણાકીય વર્ષની શરૂઆતથી શૅરબજાર અને સોનાના ભાવમાં એકસાથે તેજી જોવા મળી રહી છે. સોનામાં આમ આદમીથી માંડી ધનિકોને પણ રસ પડે છે. સોનાના ભાવ ઑલ ટાઈમ હાઈ થયા છે ત્યારે જાણીએ એનાં કારણ-તારણ.
પુસ્તકોની પ્રેમ કહાનીઃ સમજણ, સંવેદના અને સંબંધ
જેના પર ૪૦૦થી વધુ જીવનચરિત્ર્યો અસ્તિત્વમાં છે એવા મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધીને મહાત્મા બનાવવા સુધી લઈ જનારાં પરિબળોમાં સૌથી પહેલું યોગદાન પુસ્તકોનું હતું. એમણે કહ્યું છે કે શરૂઆતનાં વર્ષોમાં ‘ભગવદ્ગીતા’, જોન રસ્કિનના પુસ્તક “અનટુ ધિસ લાસ્ટ’ અને લિયો તોલ્સતોય લિખિત ‘ધ કિંગડમ ઑફ ગૉડ ઈઝ વિધિન યુ’નો એમના પર બહુ પ્રભાવ હતો.
દેશ-દુનિયા
ફિર એક બાર... મોદીની મહોર
આ તો વહેલા-મોડું થવાનું જ હતું...
ઈઝરાયલ અને પેલેસ્ટિની સંગઠન ‘હમસ’ વચ્ચેનો વિગ્રહ હજી અટક્યો નથી ત્યાં ઈરાને એમાં ઝંપલાવ્યું છે.સામસામે ધમકીની ભાષા વાસ્તવિક યુદ્ધમાં બદલાઈ જશે તો વૈશ્વિક અર્થતંત્ર માટે વધુ એક કટોકટી આવીને ઊભી રહેશે. ઈરાન તરફથી થયેલા હુમલાને ખાળવા ઈઝરાયલે એની આધુનિક ઍન્ટિ-મિસાઈલ સિસ્ટમ કાર્યરત કરી. ઈરાનનું હવે પછીનું પગલું શું હશે?
સ્માઈલ સર્વોત્કૃષ્ટ છે
ચશ્માં અને કૉન્ટેક્ટ લેન્સથી મુક્તિ ઈચ્છો છો?
જસ્ટ, એક મિનિટ..
કાર્યમાં સફળ થવું હોય તો મહેનત તો કરવી જ પડે, પરંતુ સાચી દિશામાં અવિરત પ્રયાસ અને જરૂરી ધીરજ ચાલુ રાખે તો એને જરૂર સફળતા મળે.
તમે છો તો અમે છીએ...
અમારી સફર ને તમારો તરાપો જવું પાર સામે, તમે સાથ આપો.