Prøve GULL - Gratis

EVREN MODELİMİZDE YANLIS BİR SEYLER VAR!

Popular Science - Türkiye

|

Ekim - Kasım 2024

EVRENİN İNANILMAZ DERECEDE DETAYLI BİR RESMİNİ ÇİZEBİLİYORUZ AMA BU RESİM KESİNLİKLE TAMAMLANMIŞ DEĞİL. KOZMİK YAPBOZDA EKSİK OLAN ÇOK ÖNEMLİ PARÇALAR VAR VE ONLAR OLMADAN RESİM ANLAMSIZ KALIYOR.

- MARCUS CHOWS

EVREN MODELİMİZDE YANLIS BİR SEYLER VAR!

Nobel ödüllü Rus fizikçi Lev Landau, "Kozmologlar genellikle yanılır ama asla şüpheye düşmezler" demişti. Belki de haklıydı. Belki kozmologların biraz daha tevazu sahibi olmaları gerekiyor. Ne de olsa evren üzerine yaptıkları araştırmalarda oldukça muazzam bazı şeyleri gözden kaçırdılar.

Mesela karanlık enerji... Evrenin kütle enerjisinin %68,3'ünü oluşturmasına rağmen tüm uzayı kaplayan ve kozmik genişlemeyi hızlandıran bu görünmez "şey" 1998 yılına kadar keşfedilemedi. Evrenin en büyük kütle bileşeninin bir nesil öncesine kadar fark edilemediğini bir düşünün! Bir de evrenin kütle enerjisinin geri kalan %31,7'sinin aslan payını oluşturan karanlık madde var.

Varlığından ilk olarak 1930'larda şüphelenilmiş olsa da bu ikinci tür görünmez madde, 1970'lerin sonlarına kadar doğrulanamadı. Hem de görünür yıldızlardan ve galaksilerden yaklaşık altı kat daha ağır basmasına rağmen!..

Kozmologlar bu iki şeyi bu kadar uzun süre gözden kaçırmayı başardıklarına göre kozmik yapbozun başka önemli parçalarını da gözden kaçırmış olabilirler mi? 2024 itibarıyla bu sorunun cevabı, "olabilirler". Bazı kozmik anomaliler, astrofizik alanında heyecan yaratıyor ve kozmik karışıma yeni bileşenlerin eklenmesi gerekebileceğine işaret ediyor.

imageİşte en büyüklerinden üçü...

HUBBLE GERİLİMİ

EVRENİN GENİŞLEME HIZINI ÖLÇEBİLİYORUZ. SORUN ŞU Kİ BU HIZI NASIL ÖLÇTÜĞÜMÜZE BAĞLI OLARAK FARKLI SONUÇLAR ELDE EDİYORUZ.

Ele alacağımız ilk anomali evrenin genişleme hızıyla ilgili. Gök bilimciler bu hızı iki şekilde belirleyebiliyor ve sorun da burada yatıyor: İki yöntem birbirinden farklı sonuçlar veriyor.

FLERE HISTORIER FRA Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

Mantarlar bilinçli olabilir mi?

Mantarlarla ilgili yeni araştırmalar onların zekâya benzer bir şey sergileyebildiğini öne sürüyor ama tüm uzmanlar bu fikre katılmıyor.

time to read

4 mins

Ağustos-Eylül 2025

Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

ÖZ GÜV EN HİLESİ

Nörobilim, nihayet öz güvenin sırlarını çözmüş olabilir. Üstelik bu sırlar sandığımızdan çok daha anlaşılır şeyler.

time to read

6 mins

Ağustos-Eylül 2025

Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

CSI: UZAY

Günün birinde uzayda cinayet işlendiğinde bu olay Dünya'da yaşanan hiçbir cinayete benzemeyecek. Yerçekimsiz bir suç mahallinde bir astronotun öldürülmesini nasıl soruşturursunuz?

time to read

7 mins

Ağustos-Eylül 2025

Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

İlk Klon Hiçbir Zaman Olmadı mı? Kopyalanan Koyun Dolly Üzerine Bir Yazı...

Başlık için hemen telaşlanmayın ve bilimsel safsatalara odaklanmayın. Elbette klonlama olayının hiçbir zaman gerçekleşmediğini iddia etmiyorum; tersine bilimsel verilerin ortaya koyduğu sonuçların aslında ne derece \"klon\" tanımına uydugunu birlikte tartışıyoruz. Hadi gelin klon kavramının neden eskisi kadar sabit olamayacağına bakalım.

time to read

3 mins

Ağustos-Eylül 2025

Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

SAĞLIKTA DEVRİM

Sağlık sektöründe yapay zekâ kullanımı hayat kurtarabilir ve maliyetleri düşürebilir.

time to read

4 mins

Ağustos-Eylül 2025

Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

Bir sonraki patronum yapay zekâ mı olacak?

İnsanlar duygusal, mantıksız ve ön yargılıdır. Oysa bunlar şirket yönetmek için ideal özellikler değil. Acaba yapay zekâ bu işi daha iyi yapabilir mi?

time to read

4 mins

Ağustos-Eylül 2025

Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

Muhtemelen yeterince demir almıyorsunuz. Peki bunun vücudunuza etkisi ne?

Demir, her beslenme tarzına uygun birçok gıda kaynağında mevcut. Öyleyse neden bu kadar çok insanda demir eksikliği görülüyor?

time to read

3 mins

Ağustos-Eylül 2025

Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

“NASA açıkladı...“

İnternette \"NASA açıkladı\" veya \"NASA doğruladı\" adı altında okuduğunuz haberler ne kadar gerçeği yansıtıyor?

time to read

5 mins

Ağustos-Eylül 2025

Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

Yoksa biz UZAYLI mıyız?

Panspermia; yani Dünya'daki yaşamın başka bir yerden gelmiş olabileceği fikri, uzun süredir tartışılan bir konu. Ancak son bulgular bu fikri yeniden gündeme taşıdı.

time to read

7 mins

Ağustos-Eylül 2025

Popular Science - Türkiye

Popular Science - Türkiye

ATALARIMIZ NASIL BESLENİYORDU?

Avcı-toplayıcı atalarımız etten başka bir şey yemeyen mağara insanları değildi. Öte yandan onların diyetini temel alarak beslenmeye çalışmak hem akıllıca değil hem de neredeyse imkânsız.

time to read

7 mins

Ağustos-Eylül 2025

Listen

Translate

Share

-
+

Change font size