Güçlü aktarım

İrili ufaklı yelkenli ve yelkensiz tüm teknelerin malum bir motorları var. Motordaki gücü suya iletmek için şanzımanla başlayıp pervaneye kadar olan tüm sisteme de aktarma organları diyoruz. Gelin bu sistemlere biraz daha yakından bakalım.

- YAZI VE FOTOĞRAFLAR: MURAT YAHYAOĞLU (KAYRA YELKEN)

Teknenin tipine, tasarımına, beklenen fonksiyonuna göre bu sistemlerin birçok tipi var. En bilinen ve geleneksel olanı şaftlı tahrik sistemleri. Bu sistemlerde motor bloğunun arkasına doğrudan bağlı bir şanzıman ve devamında bir şaft, ucunda da bir pervane yer alıyor. Tüm bunlar düz bir hat üzerinde. Şanzımanın içinde hem ileri ve geri hareketi sağlayan hem de volanın devrini belirli bir oranda şafta (dolayısıyla pervaneye) ileten bir dişli sistemi bulunuyor. (Eskiden doğrudan bağlı sistemler de vardı ki halen bazı balıkçı teknelerinde şanzıman olmadan motordaki -krank milindekidevir bire bir pervaneye aktarılır.) Bildiğiniz üzere şanzımanın üç pozisyonu vardır. İleri, boş ve tornistan (yani geri). Dişlinin ileriden boşa ve boştan tornistana geçiş yapabilmesi için şanzımanın içinde bir de kavrama sistemi mevcuttur. Siz gaz kolunu ileri doğru itince boşta duran dişliyi devreye almak için bu kavrama sistemi kullanılır. Kavrama sistemine bağlı kol şafta doğrudan bağlanmaz, zira pervane bir yere çarptığında ya da halat dolandığında bu sert hareketi şanzımana direkt sert darbe olarak aktarmak şanzıman içindeki dişlilerin kırılmasına sebep