'ఒద్దిరాజు 'రుద్రమ'

కాకతీయ మహారాజ్ఞి రుద్రమ దేవి, నవలను తొలి తొలుత అఖ్యాయికగా ఒద్దిరాజు సీతారామ చంద్రరాయ శర్మ రచించి విజ్ఞాన ప్రచారిణి గ్రంథమాల ప్రచురణగా 1918లో ప్రచురింపచేసారు.

- - జయసూర్య

ఆ నవలలోని పాత్రలు, కథ 'ఆంధ్రుల చరిత్రము', హిందూ దేశ కథా సంగ్రహం నుండి సేకరించినట్లు మొదటి కూర్పు పీఠికలో రచయిత పేర్కొన్నారు. ఉర్దూ రాజ భాషగా ఉన్న నిజాం ప్రభుత్వ రాజ్యంలో, ఓరుగల్లు సమీప గ్రామం మానుకోట తాలూకా ఇనుగుర్తి వాస్తవ్యులు అయిన ఒద్దిరాజు సోదరులు తెలుగులో నవల ప్రచురింపచేయటం ఆ రోజులలో సాహసమైంది. 'నిరుపమాన శౌర్య ప్రతాపు'లను పేరు వడసిన సుప్రసిద్ధాంధ్రుల చరిత్రములు రాసి, భాషా సేవ చేయవలయుననే సంకల్పంతో ఒద్దిరాజు వారు, తెలుగు సాహిత్య తొలిదశలో పరిశోధనాసక్తితో ఈ అఖ్యాయిక రచించారు. అపరాధ పరిశోధన కథాగతిలో, రుద్రమ జీవితంలోని వాస్తవిక కథనానికి సన్నివేశ కల్పనా వైచిత్రితో, ఆ వీరనారి ఎదుర్కొన్న సవాళ్లను ధైర్య సాహసగాథగా సృజనాత్మక వర్ణనా భావుకతతో గ్రాంథిక భాషలో వెలువరించారు. ఈ తొలి తొలుత చారిత్రక పరిశోధనా సృష్టికి, అప్పటి వరకు లభించిన శిలాశాసనాలు, జన శ్రుతి ఆధారమైంది.