ઉનાળાને બનાવે હૂંફાળો

સફેદ છત હજી તો એપ્રિલ બેઠો છે ત્યાં આકાશે આગ ફેલાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. રસ્તા પર તો શું, ઘરમાં પણ રહેવા જેવું નથી. આ સ્થિતિમાં ઘર ઓછાં ગરમ થાય અને અંદર ઠંડક રહે એ માટે મકાનના ધાબા પર ચૂનો ધોળવાનું ચલણ વધી રહ્યું છે.

- કૌશિક મહેતા

ડિયર નૅચર,

ગુજરાતી અખબારોમાં કાંઈ તડકા પડે છે, બાપ... આવાં મથાળાં આવવાનો સમય છે. હજુ તો માર્ચ માંડ પૂરો થયો છે ત્યાં માથું ફાડી નાખે એવા તડકા પડવા લાગ્યા છે. એની માઠી અસર પણ વર્તાવા લાગી છે. દર ઉનાળે લોકોની ફરિયાદ વધતી જાય છે. સૂરજ કાળઝાળ બની વરસે છે. ગરમીથી બચવા કેટલા ઢાકાધુમ્બા કરવા પડે છે. માથે ટોપી પહેરવી પડે અને અંદર ભીનો રૂમાલ રાખવો પડે.

છોકરીઓ તો બુકાની બાંધે અને હાથમાં મોજાં પહેરે. ઘેરથી લીંબુપાણી પીને નીકળવું પડે છે. ઘરમાં કે ઑફિસમાં માત્ર પંખાથી ચાલતું નથી, ઍરકન્ડિશનર તો જોઈએ જ અને એને કારણે વીજળીનાં બિલ મસમોટાં આવે છે. કામ કરવાનું ગમતું નથી. આ સાલો ઉનાળો આપણા જીવનને રફેદફે કરી નાખે છે.

ફરિયાદો તો બધા કરે છે, પણ શું એનો કોઈ ઉપાય નથી? જળવાયુ પરિવર્તન પર દુનિયાભરમાં ચર્ચા થાય છે, પણ માત્ર ચર્ચા પછી શું? દુનિયાનું તાપમાન ઘટાડવું હોય તો શું કરવું? એ વાત તો દૂરની છે, પણ ઘરનું તાપમાન ગરમીમાં ઓછું કરવા શું કરવું? ઉપાય સાવ આસાન છે અને એમાં કોઈ રોકેટ સાયન્સ નથી. સદીઓ પુરાણો જુગાડ છે અને એ આજેય એટલો સફળ થઈ શકે એમ છે. આપણે સંસ્કૃતિનું ગૌરવગાન કરતાં થાકતા નથી, પણ એનો અમલ કરવામાં થાકી જઈએ છીએ જેમ કાળઝાળ ઉનાળામાં આપણે પરસેવે રેબઝેબ થઈ થાકી જઈએ છીએ. સાવ સરળ ઉપાય છે, ઘરની છતને સફેદ

રંગથી એટલે કે ચૂનાથી ધોળવી. બસ, એટલું જ કરવાનું છે. તમારા ઘરની ગરમી ઘટી જશે અને એના ફાયદા તો એટલા બધા છે કે ગણાવવા બેસીએ તો આંગળીના વેઢાય ઓછા પડે.