આ યુદ્ધબંધી કેટલી લાંબી ટકશે?

સવા વરસના લોહિયાળ જંગ પછી ઈઝરાયલ અને પેલેસ્ટિની સંગઠન ‘હમાસ’ વચ્ચે ‘શાંતિ કરાર’ થયા છે. બન્ને પક્ષ એકમેકે બંધક બનાવેલા લોકોને તબક્કાવાર મુક્ત કરી રહ્યા છે. જો કે ઈઝરાયલ હવે ગાઝા પટ્ટીનો કબજો જતો કરે એમ લાગતું નથી એટલે લાખો વિસ્થાપિતોને થાળે પાડવાનો મહાપ્રશ્ન ઊભો થવાનો છે.

- હીરેન મહેતા

ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ બીજી વખત અમેરિકાના પ્રમુખપદના શપથ લે એની પૂર્વસંધ્યાએ ઈઝરાયલ અને પેલેસ્ટિની સંગઠન હમાસ વચ્ચેના સંઘર્ષનો અંત આવ્યો છે. સવા વર્ષથી આ યુદ્ધ ચાલતું હતું અને એમાં પેલેસ્ટિનના નિયંત્રણ હેઠળની ગાઝા પટ્ટીમાં ૪૫ હજારથી વધુ લોકોએ જાન ગુમાવ્યા. બિનસત્તાવાર અંદાજે તો મરણનો આંક ૭૫ હજારની આસપાસ હોવાનું બોલાય છે. હજી થોડા દિવસ પહેલાં જ ટ્રમ્પે કોઈનું નામ ઉચ્ચાર્યા વગર આ યુદ્ધ ખતમ કરવા ઉઘાડી ચેતવણી આપી હતી અને એનું પાલન ન થાય તો અતિ સંહારક પરિણામ માટે તૈયાર રહેવા કહ્યું હતું. ટ્રમ્પનો ઈશારો હમાસ તરફ હોવાનું સાફ હતું.

ટ્રમ્પ પોતાનું ધાર્યું કરવા માટે જાણીતા છે. ઈઝરાયલ અને હમાસ વચ્ચેના ઘર્ષણ વિશે એમનો અભિપ્રાય પહેલેથી બહુ સ્પષ્ટ છે. પોતાના પુરોગામીઓની જેમ ટ્રમ્પ પણ ઈઝરાયલની તરફેણમાં છે. આ સપ્તાહે વિદાય લેનારા અમેરિકી પ્રમુખ જો બાઈડન થોડા નબળા પડ્યા અને હમાસને વારી ન શક્યા. ટ્રમ્પ એ બાબતમાં પોતાનો કક્કો ખરો ઠેરવી શક્યા અને એમણે હમાસને યુદ્ધબંધી સ્વીકારવા રીતસર ફરજ પાડી એમ કહી શકાય. ડાહ્યો માણસ જે ન કરી શકે એ કામ ક્યારેક ગાંડોથેલો કે ચસકેલ જેવો લાગતો માણસ ચપટી વગાડતાંમાં કરી નાખે એનું આ ઉદાહરણ છે. એવુંય હોઈ શકે કે છેલ્લા પંદર મહિનાથી થઈ રહેલા ઈઝરાયલના એકધારા હુમલાથી ઉધ્વસ્ત થઈ ગયેલી ગાઝા પટ્ટીને સાવ ભોંયસપાટ થતી બચાવવા અને એ રીતે રહીસહી પ્રજાને જીવતી રાખવા હમાસે ટ્રમ્પની ધમકીને ગંભીરતાથી લીધી હોય. અન્યથા, ઈઝરાયલે આ સંગઠનની ટોચની નેતાગીરીને તો ક્યારની ખતમ કરી નાખી હતી તેમ છતાં ખીચ કે પકડ, મુઝે જોર આતા હૈની જેમ હમાસ પીછેહઠ માટે તૈયાર નહોતું છેવટે એ માટે તો ટ્રમ્પે આપેલો રેચ જ કામ આવ્યો.

સવા વરસના એકધારા હુમલામાં ખુવાર થઈ ગયેલી ગાઝા પટ્ટીને ફરી રહેવાલાયક' ક્યારે બનાવી શકાશે?