ડૉ. સોનલ પંચાલ: એક ડોક્ટરની બધાઈ હો!

માતાના પગલે ‘પીએચ.ડી.’ થયેલાં અમદાવાદનાં આ મહિલા તબીબે વિદેશમાં સ્થાયી થવાનું ટાળીને સ્વદેશમાં નોકરી મેળવવાનો સંઘર્ષ કરવો પડ્યો. રેડિયોલૉજિસ્ટ તરીકે વખત જતાં એ વંધ્યત્વ નિવારણ માટે સોનોગ્રાફીની અત્યાધુનિક તકનિકો આત્મસાત્ કરીને અનેક સ્ત્રીના ઘરે પારણું બંધાવવામાં નિમિત્ત બન્યાં.

- મહેશ શાહ

મોટી વયે અભ્યાસ અને એમાંય પીએચ.ડી. કરવાનું સાહસ જૂજ લોકો કરે. એવા જ્ઞાનપિપાસુઓમાં અમદાવાદનાં એક માતા માતા-પુત્રીની એક બેલડીનો સમાવેશ છે. એ છે ડૉ. ઊર્મિલા ગૌતમ શાહ અને એમનાં પુત્રી ડૉ. સોનલ યોગેશ પંચાલ.

શ્વેતાંબર જૈન પરિવારનાં ઊર્મિલા શાહે અમદાવાદની જાણીતી શારદા મંદિર સ્કૂલમાં સ્ટુડન્ટ કો-ઑર્ડિનેટર તરીકે વર્ષો સુધી કામ કર્યું. સાઈકોલૉજીમાં એમ.એ. થયાં. એ પછી પચાસેક વર્ષની વયે સાઈકોલૉજીમાં પીએચ.ડી. પણ થયાં (એ વખતે દીકરી સોનલ કૉલેજમાં ભણતી) ઉપરાંત દામ્પત્યજીવન, બાળઉછેર અને કિશોરજીવન વિષયક ગુજરાતી પુસ્તકો લખ્યાં. અત્યારે અઠ્યાંસી વર્ષે પણ ઊર્મિલાબહેનનું લેખનકાર્ય ચાલે છે.

હવે એમનાં દીકરી અને એક પુત્રનાં માતા એવાં સોનલ યોગેશ પંચાલે લંડનની બકિંગહામ યુનિવર્સિટીમાંથી પીએચ.ડી.ની ડિગ્રી મેળવી. ૬૧ વર્ષનાં સોનલબહેન તો આમ પણ ડૉક્ટર છે. જી હા, એ અમદાવાદમાં રેડિયોલૉજિસ્ટ તરીકે પ્રેક્ટિસ કરે છે. રેડિયોલૉજિસ્ટ તરીકે સેંકડો મહિલાઓની સોનોગ્રાફી કરવાની સાથે સાથે સોનલબહેનને એના વિશે વધુ ને વધુ જાણવામાં પણ રસ પડ્યો અને એ જ લગન એમને પીએચ.ડી. કરવા માટે પ્રેરણારૂપ બની.

સોનલ બાળવયથી ભણવામાં હોશિયાર. સાથે પેન્ટિંગ અને ગરબા શીખી. સોળેક વર્ષની ઉંમરે ગુજરાતી ટીવીસિરિયલ નારી તું નારાયણીના ૭૫ જેટલા એપિસોડમાં ઍક્ટિંગ પણ કરી. જો કે માતાની જેમ અભિનેત્રીને બદલે એણે ફોઈ ડૉ. મીના શાહની જેમ ડૉક્ટર બનવાનું પસંદ કર્યું. અમદાવાદની એન.એચ.એલ. મ્યુનિસિપલ મેડિકલ કૉલેજમાં ભણતી વખતે એ સિનિયર રજિસ્ટ્રાર અને ગાયનેકોલૉજિસ્ટ ડૉ. ચૈતન્ય નાગોરીનાં લેક્ચરથી પ્રભાવિત થઈ એટલે એને પણ ગાયનેકોલૉજિસ્ટ બનવાની ઈચ્છા જાગી, પણ પછી વિચાર બદલીને ૧૯૮૭માં સોનલબહેન રેડિયોલૉજિસ્ટ બન્યાં.

ડૉ. સોનલ શાહે વર્ષ ૧૯૯૦માં અમદાવાદસ્થિત જનરલ સર્જ્યન ડૉ. યોગેશ પંચાલ સાથે લગ્ન કર્યાં. સજોડે વિદેશમાં ઉચ્ચ અભ્યાસ કરીને ત્યાં સ્થાયી થવા માટે લંડન ગયાં, પરંતુ અપેક્ષિત વાતાવરણ ન મળ્યું એટલે અમદાવાદ પાછાં આવ્યાં. અહીં આવીને બન્નેએ નોકરી શોધવા માંડી. એ માટે વધુ એક વાર અમદાવાદ છોડ્યું. છેવટે પાલીતાણા પાસે રૂપાવટી ગામની શામળા બાપા ટ્રસ્ટ હૉસ્પિટલમાં નોકરી મળી. ત્યાં છ વર્ષ રહ્યાં. પછી પુત્ર અચ્યુતને ભણાવવા અમદાવાદ પાછાં આવ્યાં.