આ દવાનો ડોઝ ટ્રમ્પ ભારતને પણ આપશે?

મધ્ય તથા દક્ષિણ અમેરિકાના ગેરકાયદે વસાહતીઓને દેશ બહાર કાઢી મૂકવાની શરૂઆત કરી ટ્રમ્પે આવનારા દિવસોમાં એમના એજન્ડાના અમલ વિશે બધાને વિચારતાં કરી દીધા છે.

- હીરેન મહેતા

અમેરિકી પ્રમુખ તરીકે બીજા દાવની શરૂઆત તો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એકદમ ધમાકેદાર કરી છે. પ્રમુખપદની ચૂંટણી અગાઉ જ એમણે રશિયા સામે યુદ્ધ લડી રહેલા યુક્રેનને શસ્ત્રો કે બીજા પ્રકારની મદદ સ્થગિત કરી દેવાનો ઈરાદો છતો કરી દીધો હતો. અત્યારે અમેરિકા એના નાટો (NATO)ના સહકારી-વિશેષ તો યુરોપના દેશોની સુરક્ષા પાછળ અઢળક રકમ ખર્ચે છે. બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી પશ્ચિમ યુરોપના સામ્રાજ્યવાદી દેશો ઘસાતા ગયા અને અવિભાજિત સોવિયેત રશિયાએ પૂર્વ યુરોપનાં રાષ્ટ્રોને એની તરફ ખેંચવા માંડ્યાં એટલે અમેરિકાના પેટમાં તેલ રેડાયું.

સોવિયેત સંઘનો ડર દેખાડી અમેરિકાએ પશ્ચિમ યુરોપના બ્રિટન, ફ્રાન્સ, બેલ્જિયમ, પોર્ટુગલ, ઈટાલી, નોર્વે, વગેરે દેશોને સુરક્ષાચક્રની બાંયધરી આપી પોતાના પડખામાં લીધા. નૉર્થ એટલાન્ટિક ટ્રીટી ઑર્ગેનાઈઝેશન (નાટો)ની સ્થાપના સમયે તો એમાં ૧૨ દેશ જ હતા, પરંતુ અત્યારે નાટોની સભ્યસંખ્યા ૩૨ સુધી પહોંચી છે અને એ તમામ દેશો અમેરિકા તરફથી સુરક્ષાની ખાતરી ધરાવે છે. અમેરિકા એ પાછળ ખાસ્સો ખર્ચ કરે છે અને અત્યાર સુધી કોઈ અમેરિકી પ્રમુખે એ સામે વાંધો લીધો નથી.

પ્રમુખ તરીકેની બીજી મુદતમાં જો કે ટ્રમ્પે આવતાંવેંત યુરોપિયન રાષ્ટ્રો પાસેથી એમને મળતી સુરક્ષા માટે અમેરિકા માતબર રકમ વસૂલશે એવો સંકેત આપી દીધો છે. યુક્રેનને રશિયા સામે લડવા અલગ અલગ નામે આપવામાં આવતી સહાય ૯૦ દિવસ પૂરતી અટકાવી દેવામાં આવી છે. અમેરિકા પારકી લડાઈ લડવા માટે જાણીતું છે અને જ્યાં-ત્યાં એનું નાક ભેરવતું રહે છે. વિયેતનામ, કોરિયા, ઈરાક-કુવૈત, અફઘાનિસ્તાન જેવા ઘણા દાખલા આપણી નજર સામે છે. અમેરિકાને એના કોઈ પડોશી દેશ સામેથી ખતરો નથી એટલે અમેરિકા એના સૈન્યને દુનિયાભરમાં ફેલાવીને બેઠું છે. એ રીતે પોતાને જગત જમાદાર સાબિત કરવાની પણ અમેરિકાની નેમ છે. બીજું, પોતે એકદમ મુક્ત લોકશાહી રાષ્ટ્ર છે અને ભિન્ન ભિન્ન મત ધરાવતા લોકો માટે અમેરિકા એક સલામત સ્થાન છે એવું ગાઈવગાડીને કહેવા અમેરિકા અનેક રાષ્ટ્રીયતા અને વિચારધારાના લોકોને આશ્રય આપતું રહ્યું છે. અમેરિકાનું બંધારણ પણ એનું સમર્થન કરે છે.