MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN VERGİSİ

Menkul kıymet gelirlerinin birçoğu aslında kaynakta kesinti yoluyla vergilendiriliyor. Vergi kesintisinde yatırımcılar ayrıca beyanname vermiyorlar. Ama yine de bazı menkul kıymet gelirleri için beyan uygulaması devam ediyor.

- M. FATİH KÖPRÜ

Başta borsa ve tahvil kazançları olmak üzere menkul kıymet gelirlerinin birçoğu aslında kaynakta kesinti (tevkifat-stopaj) yoluyla vergilendiriliyor. Vergi kesintisi, işlemlere aracılık eden banka veya aracı kurumlar tarafından yapıldığı için yatırımcılar ayrıca beyanname vermiyorlar.

Ama yine de bazı menkul kıymet gelirleri için beyan uygulamasının devam ettiğini söyleyebiliriz. Eurobondlar ve yabancı menkul kıymetlerden elde edilen gelirlerle temettüler örnek olarak gösterilebilir. Bu tür işlemlerde; gelirin hesaplanması, beyanname verilmesi, verginin ödenmesi gibi tüm işlemler, geliri elde eden kişilerin sorumluluğunda.

BORSA KAZANÇLARI

Bireysel yatırımcıların, Borsa İstanbul'da (BİST) yaptıkları hisse senedi işlemlerinden oluşan kâr veya zarar, işleme aracılık eden banka veya aracı kurum tarafından hesaplanıyor. Üçer aylık olarak belirlenen kazançlar üzerinden stopaj (vergi kesintisi) yapma yükümlülüğü de bu kurumlara ait.

Stopajın oranı menkul kıymet yatırım ortaklığı (MKYO) hisse senedi kazançlarında yüzde 10 (bir yıldan fazla elde tutulanlardan stopaj yapılmıyor), diğer hisse senetlerinde ise yüzde O olarak uygulanıyor.

Stopaj oranı ister yüzde 10, isterse de yüzde 0 olsun, BİST'te gerçekleştirilen hisse senedi işlemlerinden sağlanan kazançlar, tutarı ne olursa olsun ayrıca beyan edilmiyor.

TEMETTÜ

Borsada veya borsa dışındaki şirketler tarafından gerçek kişi ortaklara dağıtılan kâr payları (temettü) üzerinden yüzde 10 oranında vergi kesintisi (stopaj) yapılıyordu. Bu oran 22 Aralık 2024 tarihinde yüzde 15'e çıkarıldı. Kaynakta kesilen bu vergi ile iş bitmiyor. Bazı hallerde temettü gelirleri için gelir vergisi beyannamesi verilmesi de söz konusu olabiliyor.