KÜRESEL ASGARİ VERGİYE "ABD" ÇALIMI

OECD'nin küresel asgari kurumlar vergisine destek veren 140 ülkenin yarısından fazlası (AB üyesi ülkeler ve Türkiye dahil) model kuralları 2024 yılında yürürlüğe koydu. Ancak ABD Başkanı Donald Trump'ın 20 Ocak 2025'te göreve başlaması ile, ABD'nin söz konusu anlaşmadan çekildiği açıklandı.

- ABDULKADİR KAHRAMAN / EY ŞİRKET ORTAĞI

G7'nin 1990'ların ortalarında başlattığı “vergi kaçakçılığı ve vergiden kaçınma” ile mücade- lesi, 2021'de G20 ve OECD'nin önderliğinde 140 ülkenin desteğiyle uluslararası bir anlaşma ile sonuçlanmış ve dikkat çekmişti. OECD'nin “iki sütunlu çözüm” olarak adlandırdığı uzlaşı; “Covid19 sonrası daha da artan bütçe açıkları, ülkelerin kurumlar vergisi oran ya- rışına dönen vergi rekabeti ve vergi cennetlerinin sıfır ver- gi oranı uygulamaları, dijitalleşen ekonomide fiziki işyeri- ne (dört duvar, masa ve masa sandalye) dayalı uluslararası vergi kurallarının yetersizliği, bütçe vergi gelirlerinde do- laylı vergileri payının artması ve gelir dağılımı eşitsizliğini bozması ile kamuoyunun çokuluslu şirketlerin adil vergi ödemediği algısı nedeniyle oluşan baskılar” nedeniyle gerçekleşmiştir.

Ancak G20 ve OECD'nin öncülüğünde küresel GSYİH'nin yüzde 90'dan fazlasını oluşturan 140 ülkenin uzlaşısı ile “uluslararası vergileme kurallarının dönüşümü” için geliştirilen “Dijitalleşen Ekonominin Vergi Sorunlarına Yönelik İki Sütunlu Çözüm” sürecinden ABD Başkanı Donald Trump'ın 20 Ocak 2025'te göreve başlaması ile yayımladığı “OECD'nin Küresel Asgari Vergi Anlaşması ile ilgili Başkanlık Kararnamesi” (Executive Order) ortalığı karıştırdı.

Söz konusu kararname, “küresel asgari vergi” anlaşma- sının ABD'de hiçbir hükmü ve etkisi olmadığını belirtiyor. Esasen OECD'nin “Küresel Asgari Vergi Anlaşması” hiçbir ülkede hükmü ve etkisi olan bir düzenleme değil. Hükmü olması için anlaşmaya destek veren ülkelerin OECD'nin belirlediği model kuralları yasama sürecinden geçirerek iç mevzuatlarına dahil etmeleri gerekiyor.

KARARNAMENİN GEREKÇESİ NE?