ઉનાકોટિ : જ્યાં ૯૯,૯૯,૯૯૯ દેવતાઓ વસે છે

સ્ત્રીનું મસ્તક ધરાવતાં પ્રાણીની આકૃતિને કામધેનુ તરીકે ઓળખવામાં આવી છે. અહીં ઉપસ્થિત ગણપતિની આકૃતિ કેટલીક અસામાન્ય લાક્ષણિકતા ધરાવે છે

- પ્રિયંકા જોષી

ઈતિહાસ અંતર્ગત આપણને અનેક મહાન શાસકો વિશે, રાજાઓ અને તેમનાં ભવ્ય સામ્રાજ્ય વિશે જણાવવામાં આવે છે. શહેર વચ્ચે અણનમ ઊભેલાં સ્થાપત્યો વિશે જણાવવામાં આવે છે. ત્યાં સુધી કે આપણા પાઠ્યક્રમમાં પણ આ પ્રકારની બાબતોને જ વધારે મહત્ત્વ આપવામાં આવે છે, પરંતુ રાજાઓ દ્વારા નિર્માણ પામેલાં આ પ્રકારનાં ભવ્યાતિભવ્ય સ્થાપત્યોના કીર્તિગાનમાં શહેરોથી દૂર આવેલાં એવાં પૌરાણિક સ્થળો સદંતર નજરઅંદાજ થાય છે, જે પ્રકૃતિની નિશ્રામાં સદીઓથી પોઢેલાં છે. ત્રિપુરાનાં ગાઢ જંગલો વચ્ચે આવેલું આવું જ એક અદ્ભુત સ્થળ એટલે ‘ઉનાકોટિ’.

‘ઉનાકોટિ’ શબ્દનો અર્થ સમજવા જેવો છે. કોટિ એટલે કરોડ, તે પ્રમાણે બંગાલી શબ્દ – ઉનાકોટિ એટલે, એક કરોડમાં એક ઓછું. ૧૫૦ એકરમાં ફેલાયેલા આ સ્થળે એક કરોડમાં એક ઓછી એટલે કે ૯૯,૯૯,૯૯૯ મૂર્તિઓ આવેલી છે. તેથી જ આ સ્થળ ‘ઉનાકોટિ’ નામથી પ્રચલિત થયું છે.

પૂર્વોત્તર ભારતના ત્રિપુરાની રાજધાની અગરતલાથી ૧૮૫ કિ.મી. અને કૈલાસહરથી ૮ કિ.મી.ના અંતરે આવેલા આ સ્થળને ત્યાંની સ્થાનિક ભાષા ‘કોકબોરોક’માં ‘સુબ્રાઇ ખુંગ’ પણ કહે છે. માનવ વસાહતોથી સુદૂર રઘુનંદન પર્વતોની વિશાળ શિલાઓ પર દેવીદેવતાઓની અનેક મૂર્તિઓના સમૂહ આશ્ચર્યની સાથે રહસ્ય પણ ઉપજાવે છે.