અનેક નૈસર્ગિક આપદા વેઠતું કચ્છ કુદરતના અનેક વરદાન પણ પામ્યું છે. અહીંની પક્ષી સૃષ્ટિ આવા વરદાનો પૈકીની જ એક છે. આ વિસ્તારમાં જોવા મળતું પક્ષીઓનું વૈવિધ્ય ભાગ્યે જ ક્યાંય જોવા મળે. કચ્છમાં ૪૦૦થી વધુ જાતનાં પક્ષીઓ જોવા મળે છે. તેમાંથી ઘણાં પક્ષીઓ સ્થળાંતર કરનારા પણ હોય છે. ગુજરાતના રાજ્ય પક્ષી તરીકેનું બહુમાન મેળવનારું સુરખાબ – ફ્લેમિંગો પણ કચ્છનું છે તેમ કહી શકાય, કારણ કે તે પ્રજનન માટે કચ્છના રણમાં આવેલા બેટ પર માળાઓ બનાવે છે. અહીં જ તેમનાં બચ્ચાં જન્મે છે. કચ્છનું મોટું રણ એ દક્ષિણ એશિયામાં સુરખાબની એકમાત્ર પ્રજનન ભૂમિ છે. ફ્લેમિંગો સિટીએ વિશ્વપ્રસિદ્ધિ મેળવી છે. આ પક્ષીઓને અહીં વધુ ને વધુ અનુકૂળ વાતાવરણ મળે અને તેઓ વધુ સંખ્યામાં પ્રજનન કરે તે હેતુથી કચ્છનું વનતંત્ર પણ સક્રિય છે. વનતંત્ર દ્વારા કૃત્રિમ, નાના બેટ બનાવાયા છે. જ્યાં આ વર્ષે ફ્લેમિંગોએ પ્રજનન કર્યું છે અને બચ્ચાં મોટાં પણ થયાં છે. માનવીએ આપેલી આ સહાયને સુરખાબોએ સહર્ષ સ્વીકારી હોવાનું લાગે છે.
જે વર્ષે સારો વરસાદ પડે અને કચ્છના રણમાં પાણીનો ભરાવો થાય તે વર્ષે સુરખાબ મોટી સંખ્યામાં પ્રજનન માટે રણમાં પહોંચી જાય છે. ગ્રેટર ફ્લેમિંગો હંજબેટ કે અંડા બેટ નામથી ઓળખાતા બેટ પર કાદવમાંથી માળા બનાવીને ફ્લેમિંગો સિટી રચે છે. મોટા રણમાં દરિયાનું પાણી ભરાય છે. તેમાં વરસાદના મીઠા પાણીનો ઉમેરો થાય છે. આમ ખારું અને મીઠું પાણી ભેગું થઈને પાણીમાં અમુક માત્રાની ખારાશ નિર્માણ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં પાણીમાં પ્લેન્કટોન નામની જીવાત અને લીલનું ઉત્પાદન વધે છે. જે સુરખાબનો ભાવતો ખોરાક છે. સુરખાબ નગરીમાં જ્યારે આવી સ્થિતિ સર્જાય છે ત્યારે લાખોની સંખ્યામાં ફ્લેમિંગો ત્યાં પહોંચી જાય છે અને પ્રજનન દ્વારા વંશવેલો આગળ વધારે છે.
Bu hikaye ABHIYAAN dergisinin October 22, 2022 sayısından alınmıştır.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 8,500+ magazines and newspapers.
Already a subscriber ? Giriş Yap
Bu hikaye ABHIYAAN dergisinin October 22, 2022 sayısından alınmıştır.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 8,500+ magazines and newspapers.
Already a subscriber? Giriş Yap
વિઝા વિમર્શ
વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો
કંકુ-ચોખા
આધુનિકતા વિચારો અને અભિગમથી આવે છે, નહિ કે દેખાવ અને પોશાકથી
બિંજ-થિંગ
માનસોલ્લાસઃ જીવનને આનંદનો ઉત્સવ બનાવવા પ્રેરતો પ્રાચીન ગ્રંથ
કવર સ્ટોરી
ગુજરાતમાં ભાજપની ‘ક્લીન સ્વીપ’ પર કોંગ્રેસે આખરે ‘બ્રેક' મારી
કચ્છ યુનિવર્સિટી ગામડાંની વિધાર્થિનીઓ સુધી પહોંચશે
દેશના સૌથી મોટા જિલ્લા કચ્છમાં દૂર દૂરનાં ગામડાંમાં ઉચ્ચ શિક્ષણની સુવિધાઓ પહોંચી શકી નથી. પરિવહનની અપૂરતી સગવડો, કન્યાઓની ઉચ્ચ કેળવણી પ્રત્યે વાલીઓમાં જાગૃતિનો અભાવ જેવાં કારણોસર ગ્રામ કક્ષાની વિદ્યાર્થિનીઓ કૉલેજોમાં કે જિલ્લા મથક ભુજ સુધી આવીને યુનિવર્સિટીમાં ભણી શકતી નથી. તેથી જ રાજ્યમાં પ્રથમ પ્રયોગરૂપે કચ્છ યુનિવર્સિટી તેમના સુધી પહોંચવા માટે જિલ્લાભરમાં પાંચ ગામોમાં ખાનગી ઉદ્યોગોના આર્થિક ટેકાથી એક્સટેન્શન સેન્ટર શરૂ કરવા જઈ રહી છે.
પ્રવાસન
દયારા બુગ્વાલ, એન ઓલ સિઝન ટ્રેક ફોર ધ બિગિનર્સ
પર્યાવરણ દિન સ્પેશિયલ
પર્યાવરણ પ્રત્યેની સંવેદનહીનતાથી શરૂ થયેલું ચક્ર અપરિગ્રહ થકી પૂરું થવું જરૂરી છે
પર્યાવરણ દિન સ્પેશિયલ
માનવ પ્રવૃત્તિઓથી ત્રસ્ત-ગ્રસ્ત પર્યાવરણ, પણ કોને કોનાથી ખતરો?
જ્ઞાન-વિજ્ઞાન
સૌરાષ્ટ્રની પ્રાચીન વલ્લભી વિધાપીઠને પુનર્જીવિત કરવાની યોજના ફાઇલોમાં જ ઢબુરાઈ
કવર સ્ટોરી
૫. બંગાળના રાજકારણના રક્ત ચરિત્રને બદલવાનો સમય પાકી ગયો છે