ઓપનહાઇમર સિવાય કોણે ગીતા વાંચેલી?

ક્વૉન્ટમ થિયરી એ લોકોને હાસ્યાસ્પદ નહીં લાગે જેમણે વેદાંતનું વાંચન કર્યું છે. બાય ધ વે હાઇઝનબર્ગને પ્રથમ વાર હિન્દુ ધર્મ અંગેની વાતો રવીન્દ્રનાથ ટાગોર સાથે ૧૯૨૯માં થઈ હતી

- ગૌરાંગ અમીન

‘ક્રિશ્ચિયન સેન્ચુરી’ નામના મેગેઝિને ઓપનહાઇમરને તેમના જીવનને અસર કરનાર દસ પુસ્તકોનાં નામ આપવાનું જણાવ્યું તો એ દસમાં ગીતા સિવાય ભર્તૃહરિનાં ત્રણ પુસ્તકો હતાં

હિઅર ’ને લિસન વચ્ચે છે તેમ જ વ્યૂ ’ને સી મધ્યે પણ અંતર છે

રીડરની ભીતર છે, બે રાઇટર કહો કે લેન્ગ્વેજ વચ્ચે પણ અંતર છે

ગીતા એટલે કે શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતા ચર્ચામાં આવી છે. ગીતાજી લોકચર્ચામાં પધાર્યાં છે, એવું ક્યારે કહી શકાય? રામકૃષ્ણ પરમહંસ કહેતા કે, ગીતાનો સાર છે- તાગી. ત્યાગમાં જેને રસ છે તેને ઈશ્વર સિવાય અન્ય કશું મેળવવામાં રસ ના હોય. મહાયોગીઓ કહેતા કે પૂર્ણ આત્મસાક્ષાત્કાર ના થાય ત્યાં સુધી નિઃસ્પૃહી ના થઈ શકાય કે સ્થિતપ્રજ્ઞ ના થઈ શકાય. સ્વાભાવિક છે એમને ખબર જ હોય કે જે સંસારમાં થોડું કે વધુ પ્રાપ્ત કરવા માગે છે તેને એવું સાચું કહેવાનો કેટલો અર્થ હોય. જેને પોતાની રીતે વાદ કરવા હોય તેને કુદરત ’ને બંધારણ બંને છૂટ આપે જ છે. અર્જુનને પ્રશ્ન હતો ’ને એ ઉત્તર જાણવા રોકાઈ ગયો એટલે કૃષ્ણએ તેને કહ્યું, બાકી કૃષ્ણ બીજા બધાને કહેતા હતા એવું એ કિસ્સામાં નહોતું. તેમ છતાં જેણે ગીતામાંથી કશું મેળવવું જ હોય છે તે તેમની રીતે મેળવી લે છે તેવું તે માને છે. તેમાંથી ઘણા મનુષ્ય સંસારમાં પોતાનું નામ કરી ગયા. જેને ઘણા ઓપનહેમર કહે છે ’ને ઘણા ઓપનહાઇમર, તેમના સિવાય પણ હિસ્ટ્રીમાં ઘણા બિગ હેડ્સ હતા જેમને ગીતા એવમ્ વેદાંત સાથે સંબંધ હતો.