હોનારત થાય એ અલગ આપણે થવા દઈએ એ અલગ
દેશ બની જાય એ અલગ આપણે બનાવીએ એ અલગ
માણસોનો એકદમ ધસારો કે નાસભાગ થવાની ઘટના એટલે અંગ્રેજીમાં સ્ટેમ્પીડ. એક કાળે એક જ સ્થળની ક્ષમતા હોય તેના કરતાં વધુ સંખ્યામાં લોકોનું હોવું વત્તા બેશિસ્ત વર્તન કરવું. એક ખુરશી હોય ’ને બે કરતાં વધુ વ્યક્તિ તેના પર બેસવા જાય તો શું થાય એ આપણને અનુભવ છે. સંગીત-ખુરશી ના રમ્યા હોય કે અનરિઝર્લ્ડ કોચમાં મુસાફરી ના કરી હોય એવા ભારતમાં રહેતાં માણસને એટલી સમજ છે કે ભારતની વસ્તી વધારે છે. એમાં કમઅક્કલ કે અવિચારી વર્તન કરવાનો આવેગ ધરાવનાર જીવતા માણસ હોય છે એ હકીકત છે. ખીસાકાતરુને ભીડભાડ પ્રત્યે આકર્ષણ હોય. અલબત્ત, મુંબઈની ટ્રેન હોય કે માઉન્ટ એવરેસ્ટનું આરોહણ, જરૂરિયાત હોય તો ગિરદી પ્રત્યે સૂગ ના રાખી શકાય. નેતાની સભા હોય કે ઉત્સવની ઉજવણી, ટોળાં ઊભરાવા એ સહજ ક્રમ છે. ક્રાઉડ ’ને ટ્રાફિક, ભૂત ’ને ભવિષ્ય બંનેની વાસ્તવિકતા છે. મુદ્દો કડવો 'ને અસ્વસ્થતા આપનારો છે. મોરબીની દુર્ઘટનાના સંદર્ભમાં મુદ્દો કરપીણ છે. ખોટું થયું. ખરાબ થયું. ના જ ચલાવી લેવાય.
જેનું હૃદય કાર્યરત છે એવા સાધારણ માણસોની બુદ્ધિ બહેર મારી જાય છે ’ને તેમની સંવેદના બસ વહે જાય છે. જેનું મન કાર્યરત છે એવા બુદ્ધિશાળીઓ વિચારની કુમક પ૨ કુમક ધકેલે જાય છે. સંવેદના ’ને વિચારનું અવનવું સ્ટેમ્પીડ રચાય છે. શબ્દોની ધક્કામુક્કીનો અંતરાલ આગવી અંધાધૂંધી મચાવે છે. ઓછી ભૂગોળમાં વધુ જીવ હોય ત્યારે એકબીજાની અડોઅડ રહી શકતાં ઘેટાં ’ને બકરાં લોકોને યાદ આવે છે. મોટા દાંત, નહોર ’ને શિંગડા હોય એવાં પશુ દશ્યમાં ભરચક દેખાય તો પણ તેમની વચ્ચે ખાલી જગ્યા જોઈ શકાય. પંખી કે તીડનું ઝુંડ આકાશ ભરી દે છતાં એકબીજાને અથડાય છે એવું આપણને નથી લાગતું. ઠસોઠસ, ચસોચસ, કસોકસ વગેરે કાફિયા સભર લાગણીશીલ ગઝલ મોબ ચીરીને ખુલ્લા આકાશમાં ભર દોરી સાથે કપાયેલા પતંગની જેમ ઊંચે જતી રહે છે ’ને બહુમત મનુષ્ય ગમે તેટલો સારો હોય કે સાચો હોય તાળીઓ પાડતો નીચે રહી જાય છે, કે પછી જેમ પતંગો દીપકમાં અસ્ત પામી જાય તેમ શબ્દોના અજવાસમાં ખેંચાઈને અંધારું પામી જાય છે. વારુ, ભાદરવા તરીકે ઓળખાતાં જમીનમાંથી નીકળતાં ચીકણા કીડાની ગતિ ઉટપટાંગ જ રહે જેના પર ધ્યાન ધરવામાં માલ ઉર્ફે સાર નથી.
この記事は ABHIYAAN の November 19, 2022 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、8,500 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です ? サインイン
この記事は ABHIYAAN の November 19, 2022 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、8,500 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です? サインイン
વિઝા વિમર્શ,
ફેમિલી બેઝ્ડ પિટિશનની કેટેગરીમાં ફેરફાર થાય ત્યારે...
મૂવી ટીવી
જ્યોતિકા ચૂંટણીના વોટિંગની વાત કરે છે કે બિગબોસની?!
રાજામૌલી લાવી રહ્યા છે બાહુબલી ભાગ-૩!
‘બાહુબલીનું વિશ્વ બહુ મોટું છે અને એનું સૌથી મોટું ઉદાહરણ ફિલ્મ ફ્રેન્ચાઇઝી છે.
ફેમિલી ઝોન બ્યુટી.
આઇબ્રોને કાળી અને ભરાવદાર બતાવવાના નુસખા
માનું મોટું ઉત્તરદાયિત્વ એટલે વિશ્વને યોગ્ય નાગરિકો આપવા!
એક માતામાં સો શિક્ષકની ગરજ સરે એટલી સંભાવનાઓ હોય ત્યારે એ માતાઓ સંતાનને કેવી રીતે ઘડી શકે એની એક નાનકડી માર્ગદર્શિકા જેવું કાવ્ય હિન્દીની નવી પેઢીની કવયિત્રી કવિતા કાદમ્બરીએ લખ્યું છે. પોઢજો રે, મારા બાળ ! પોઢી લેજો પેટ ભરીને આજ— કાલે કાળાં જુદ્ધ ખેલાશેઃ સૂવાટાણું ક્યાંય ન રે’શે. આજ માતાજીને ખોળલે રે તારાં માથડાં ઝોલે જાય તે દી' તારે શિર ઓશીકાં મેલાશે તીર-બંધૂકા.
બિજ-થિંગ
તસવીરકલાના સુવર્ણયુગ સમા પ્રાણલાલ પટેલ
ભુજે હાથે કરીને વહોરેલી પાણીની સમસ્યા
નર્મદાનું પાણી ભુજને મળવા લાગતાં સ્થાનિક સ્ત્રોતની જાળવણી ભુલાઈ. અન્ય કોઈ વૈકલ્પિક વ્યવસ્થા પણ ન વિચારાઈ. જેના પરિણામે જ્યારે જ્યારે નર્મદાનું પાણી ન મળે ત્યારે ત્યારે પાણીની તંગી સહન કરવી પડે છે. થોડા દિવસ પહેલાં જ ૧૦થી ૧૨ દિવસ ભુજ શહેરમાં પાણી વિતરણ કરી શકાયું નહોતું. ફરી વખત ભુજવાસીઓ ટેન્કરરાજમાં જીવવા માટે મજબૂર બન્યા હતા.
પ્રવાસન
જોરાસાંકો ઠાકુરબારી, ગેરુવા હવેલીમાં ગુરુદેવનો અહેસાસ
કવર સ્ટોરી
ઉનાળામાં તાવ આવે ત્યારે શું કરવું?
કવર સ્ટોરી
ગરમીની ઋતુ અને આહારનું વિજ્ઞાન