સમાધાનોમાં સુખનું સરનામું છે...

કોઈને આર્થિક સમસ્યા છે, કોઈને સ્વાસ્થ્યની સમસ્યા છે, કોઈને સંબંધની સમસ્યા છે અથવા કોઈને કામકાજની સમસ્યા છે. સમસ્યાવિહીન જીવન નથી હોતું. જે સૌથી સુખી છે એને પણ કોઈ ને કોઈ સમસ્યા હોય છે.

- રાજ ગોસ્વામી

અંધારામાં પ્રકાશ...

૧૯મી સદીના અમેરિકામાં ઓહાયો રાજ્યમાં મિલાન ગામમાં જન્મેલા એક બાળકને અંધકારથી ખૂબ જ ડર લાગતો હતો અને રાત્રે એ પોતાના ઘરમાંથી બહાર નીકળવાની હિંમત પણ નહોતો કરતો. એ નાનો હતો ત્યારે એના ગામ પાસેથી એક નવી રેલવેલાઈન નખાઈ હતી. એ અત્યંત જિજ્ઞાસાથી ટ્રેનના એન્જિનને જોઈ રહેતો. રાત્રે અંધારામાં એને ટ્રેન પસાર થતી હોવાનો અવાજ સંભળાતો. એ દિવસે અખબાર વેચતો હતો અને સમય મળે લાઈબ્રેરીમાં જઈને પુસ્તકો વાંચતો હતો.

અંધારાના ડરને કારણે એને શરૂઆતમાં ઘણી મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડ્યો હતો અને ઘણી વખત એના કામમાં નિષ્ફળ થવું પડ્યું હતું. એવી રીતે એ મોટો થયો હતો. એનું દિમાગ એક સંશોધકનું હતું અને એણે જાતજાતની ચીજો બનાવી હતી. એમાંની એક હતી ટંગસ્ટન ફિલામેન્ટના ઉપયોગથી સળગતો લાઈટ બલ્બ.

જી, હા. ફિલામેન્ટની શોધ કરનારા આ બાળકનું નામ હતું થોમસ અલ્વા એડિસન. એણે લગભગ ૧૦૦૦ નિષ્ફળ પ્રયાસો પછી બલ્બની શોધ કરી હતી. એના સમયમાં ગૅસ અને કેરોસીનથી ચાલતા બલ્બ ઉપલબ્ધ હતા, પરંતુ માથા પર લટકતો હોય અને ઓછા કરન્ટથી ચાલતો હોય એવો બલ્બ બનાવવાનું શ્રેય એડિસનને જાય છે. ૧૯૩૧માં, ન્યુ જર્સીમાં એનું અવસાન થયું ત્યારે એના એ વિશાળ ઘરમાં દરેક રૂમ લાઈટ બલ્બથી ઝળહળી રહ્યા હતા. એડિસનનો જન્મ અંધકારમાં થયો હતો અને મૃત્યુ પ્રકાશમાં થયું હતું.

***

અંગ્રેજીમાં એક જૂની અને જાણીતી કહેવત છેઃ આવશ્યકતા એ આવિષ્કારની જનની છે. માણસો જ્યારે જંગલમાં રહેતા હતા અને એમને બચાવ કરવાની કે શિકાર કરવાની જરૂરત મહેસૂસ થઈ ત્યારે એમણે તીર-કામઠાં, ભાલા કે તલવારની શોધ કરી હતી.

માણસોને જ્યારે પકાવેલું ખાવાની જરૂરત ઊભી થઈ ત્યારે એમણે અગ્નિની શોધ કરી. એમને જ્યારે એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ ઝડપથી જવાની જરૂર લાગી ત્યારે એમણે પૈડાંની રચના કરી. એમને રાતનું અંધારું દૂર કરવાનું ઉપયોગી લાગ્યું ત્યારે એમણે દીવા, ફાનસ અને બલ્બનું નિર્માણ કર્યું.

આપણા રોજિંદા જીવનનાં જેટલાં પણ આવશ્યક કાર્યો છે એની શોધ ત્યારે થઈ જ્યારે આપણને એની જરૂરતનો અનુભવ થયો હતો.