ROBOT ADIMLARI

YAPAY ZEKA VE DONANIM TEKNOLOJİSİNDEKİ GELİŞMELER ŞİMDİYE KADAR SADECE MEKANİK GÖREVLER ÜSTLENEN ROBOT SİSTEMLERİNE YENİ BİR EŞİK ATLATIYOR. ÜRETİM MALİYETLERİNDEKİ DÜŞÜŞÜN DE ETKİSİYLE GÜNDELİK HAYATIN İÇİNDE YER ALMAYA BAŞLAYAN ROBOTLAR 2025'TE 50 MİLYAR DOLARLIK BİR HACİM YARATTI. TÜRK GİRİŞİMCİLER DE BU DÖNÜŞÜMÜN GERİSİNDE KALMAYA NİYETLİ GÖRÜNMÜYOR.

- YAZI: AHMET BAL • HAZAL ORTA • DİLA BAYINDIR

Yazar Karel Čapek, 1920 yılında 'R.U.R.' adlı tiyatro oyununda Çekçe “zorunlu iş, angarya” anlamına gelen “robota” kelimesinden robot ifadesini türetti. Oyunda robotlar insanların “angarya” işlerini üstlenerek onları yoksulluktan ve zorunlu çalışmaktan azade etmek amacıyla üretiliyor. Oyunun üzerinden 100 yıl geçti. Bugün robotlar endüstriden hizmete, tarımdan sağlığa birçok alanda kullanılıyor.

Uluslararası Robotik Federasyonu'nun (IFR) 2024 raporuna göre dünyada endüstriyel olarak kullanılan robotların sayısı 4,28 milyon adedi geride bıraktı. 2021-2023 döneminde her yıl kurulan robot sayısı 500 bin adedin üzerine çıktı. Peki robot deyince ne anlamak gerekiyor: Bir robotu İsviçreli ustaların incelikli ellerinden çıkan saatlerden ya da para atınca içecek veren otomatlardan ayıran ne?

Uluslararası Standardizasyon Örgütü'nün (ISO) 2021 yılında güncellenen tanımına göre robot, farklı görevleri yerine getirebilen, çevresiyle etkileşim kurarak otomatik kontrol altında hareket eden, yeniden programlanabilir, çok amaçlı makine.

Endüstriyel alanda robotların kullanılması 50 yıldan uzun bir geçmişe sahip olsa da veriler 2010'lu yıllardan sonra ivmelenmeye işaret ediyor. Robotların endüstriden gündelik yaşama hızla nüfuz etmesinin ardında tek bir sebep olduğu söylenemez. Teknolojik, sosyolojik ve politik faktörler pandemi sonrası sıçramanın itici gücü oldu.

Bunda etkili olan ilk faktör sensör ve çip teknolojisindeki gelişmeler ve yapay zekadaki atılımla ihtiyaç duyulan yazılım süreçlerinin hızlanmasıydı. Aynı zamanda bu teknolojilerin maliyetleri ve robotik Ar-Ge yatırımları KOBİ düzeyine kadar indi. Öyle ki McKinsey'nin 2017 tarihli raporuna göre 30 yılda robot fiyatları reel olarak yarı yarıya düştü.