‘સંસ્કારી સ્ત્રી’ – આ શબ્દ સાથે જ આપણા ચિત્તમાં પગથી માથા સુધી ઢંકાયેલી સ્ત્રીનું ચિત્ર ઊપજે છે. સમાજ ચાહે ગમે તેટલી ભૌતિક પ્રગતિ કરી ચૂક્યો હોય છતાં આજે પણ સ્ત્રીના સંસ્કારોનું માપ તેણે પહેરેલાં વસ્ત્રોની લંબાઈ પરથી નક્કી થાય છે. માનવીય ગુણોને સંસ્કાર માનવાને બદલે કુપ્રથાઓ ના આંધળા અનુસરણને સંસ્કારનો દરજ્જો આપવામાં આવે ત્યારે જાગૃત સમાજમાં તેનો વિરોધ થાય છે અને થતો રહેશે. વળી, આ કથિત સંસ્કારો સ્ત્રીઓ માટે નિશ્ચિત કરવામાં આવેલ નિયમોને આધીન છે. આપણી પરંપરાની આણ દઈને તેના માથે આ રસમ-રિવાજનો ભાર નાખવામાં આવે છે, એ ભારથી ઝૂકેલી સ્ત્રીને નમ્ર અને સંસ્કારી હોવાનું બિરુદ આપવામાં આવે છે. આ ખોટનો સોદો સ્ત્રીઓ સેંકડો વર્ષોથી કરતી આવી છે. પિતૃસત્તાક પ્રથાનાં મૂળ સમાજમાં એટલી હદે વિકસી ગયા છે કે સ્ત્રીઓ સુદ્ધાં પોતાના પર લાદવામાં આવેલ પ્રતિબંધો અને પ્રથાઓનું પાલન કરવામાં ગર્વ અનુભવે છે. આ પ્રથાઓના અનુસરણને વડીલોના આદર અને સ્ત્રીના આભિજાત્ય સાથે સાંકળવામાં આવે છે, પરંતુ શું બે વેંતનો ઘૂંઘટ સ્ત્રીની સંસ્કારિતા નક્કી કરવા માટે યોગ્ય માપદંડ છે? સદીઓથી આપણી સંસ્કૃતિ અને પરંપરાના વહન તરીકે અપનાવેલા આ કુરિવાજનું સત્ય જાણવા માટે આપણે આપણી જ સંસ્કૃતિના મૂળ સુધી જવું પડશે.
સનાતન ધર્મના લેખિત પ્રમાણ સમા આપણાં પ્રાચીન ગ્રંથો અને સાહિત્યનો અભ્યાસ કરતા જાણવા મળે છે કે વૈદિક કાળમાં એટલે કે ઈ.સ. પૂર્વે ૧૫૦૦થી ૧૦૦૦ દરમિયાન સમાજમાં સ્ત્રીઓનો દરજ્જો પુરુષોથી જરા પણ ઊતરતો ન હતો. દક્ષિણ ભારતમાં પણ મહિલાઓનો સન્માનજનક ઇતિહાસ મળે છે. તેમને ઘર અને પરિવાર તેમ જ જાહેર કાર્યો માટે પણ તૈયાર કરવામાં આવતી હતી. તમામ પ્રકારની સામાજિક-સાંસ્કૃતિક પ્રવૃત્તિઓમાં તેમની સહભાગિતા રહેતી હતી.
Esta historia es de la edición March 16, 2024 de ABHIYAAN.
Comience su prueba gratuita de Magzter GOLD de 7 días para acceder a miles de historias premium seleccionadas y a más de 8500 revistas y periódicos.
Ya eres suscriptor ? Conectar
Esta historia es de la edición March 16, 2024 de ABHIYAAN.
Comience su prueba gratuita de Magzter GOLD de 7 días para acceder a miles de historias premium seleccionadas y a más de 8500 revistas y periódicos.
Ya eres suscriptor? Conectar
વિઝા વિમર્શ
વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો
કંકુ-ચોખા
આધુનિકતા વિચારો અને અભિગમથી આવે છે, નહિ કે દેખાવ અને પોશાકથી
બિંજ-થિંગ
માનસોલ્લાસઃ જીવનને આનંદનો ઉત્સવ બનાવવા પ્રેરતો પ્રાચીન ગ્રંથ
કવર સ્ટોરી
ગુજરાતમાં ભાજપની ‘ક્લીન સ્વીપ’ પર કોંગ્રેસે આખરે ‘બ્રેક' મારી
કચ્છ યુનિવર્સિટી ગામડાંની વિધાર્થિનીઓ સુધી પહોંચશે
દેશના સૌથી મોટા જિલ્લા કચ્છમાં દૂર દૂરનાં ગામડાંમાં ઉચ્ચ શિક્ષણની સુવિધાઓ પહોંચી શકી નથી. પરિવહનની અપૂરતી સગવડો, કન્યાઓની ઉચ્ચ કેળવણી પ્રત્યે વાલીઓમાં જાગૃતિનો અભાવ જેવાં કારણોસર ગ્રામ કક્ષાની વિદ્યાર્થિનીઓ કૉલેજોમાં કે જિલ્લા મથક ભુજ સુધી આવીને યુનિવર્સિટીમાં ભણી શકતી નથી. તેથી જ રાજ્યમાં પ્રથમ પ્રયોગરૂપે કચ્છ યુનિવર્સિટી તેમના સુધી પહોંચવા માટે જિલ્લાભરમાં પાંચ ગામોમાં ખાનગી ઉદ્યોગોના આર્થિક ટેકાથી એક્સટેન્શન સેન્ટર શરૂ કરવા જઈ રહી છે.
પ્રવાસન
દયારા બુગ્વાલ, એન ઓલ સિઝન ટ્રેક ફોર ધ બિગિનર્સ
પર્યાવરણ દિન સ્પેશિયલ
પર્યાવરણ પ્રત્યેની સંવેદનહીનતાથી શરૂ થયેલું ચક્ર અપરિગ્રહ થકી પૂરું થવું જરૂરી છે
પર્યાવરણ દિન સ્પેશિયલ
માનવ પ્રવૃત્તિઓથી ત્રસ્ત-ગ્રસ્ત પર્યાવરણ, પણ કોને કોનાથી ખતરો?
જ્ઞાન-વિજ્ઞાન
સૌરાષ્ટ્રની પ્રાચીન વલ્લભી વિધાપીઠને પુનર્જીવિત કરવાની યોજના ફાઇલોમાં જ ઢબુરાઈ
કવર સ્ટોરી
૫. બંગાળના રાજકારણના રક્ત ચરિત્રને બદલવાનો સમય પાકી ગયો છે