ദാണ്ഡിയാ റാസ് നൃത്തങ്ങൾ

പരമ്പരാഗതമായി പുരുഷന്മാർ മാത്രം അവതരിപ്പിക്കുന്ന ദാണ്ഡിയ റാസ് ആധുനിക ഗർബയെ വളരെയധികം സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്.

- കണ്ണാനി, കാനം

നവരാത്രി ഉത്സവങ്ങളുടെ ഭാഗമായി ഗുജറാത്തിൽ നടന്നു പോരുന്ന ഒരു പ്രത്യേക നൃത്തരൂപമാണ് “ദാണ്ഡിയ റാസ്. നവരാത്രി പന്തലുകളിൽ സാധാരണയായി നടന്നുവരുന്ന 'ഗർബാ' ശൈലിയിൽ നിന്നും ഇത് നേരിട്ട് വേറിട്ടുനിൽക്കുന്നു. നവ രാത്രി ദുർഗ്ഗാ പൂജ ആഘോഷങ്ങളിൽ ദുർഗ്ഗാദേവി അഥവാ അംബാമാതയെ സ്തുതിച്ചുകൊണ്ട് അവതരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു നൃത്താവിഷ്ക്കരണമാണ് ദാണ്ഡിയറാസ്. ഗുജറാത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടതും പുരാതനവും വർണ്ണാഭവുമായ ആഘോഷങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് നവരാത്രി മഹോത്സവം. ദുർഗ്ഗാദേവിയും മഹിഷാസുരനും തമ്മിലുള്ള പോരാട്ടത്തിലൂടെ മഹിഷാസുരനെ വധിക്കുന്നതുമൊക്കെ അടങ്ങുന്ന ഉൽപ്പത്തിയുടെ മറപിടിച്ചു കൊണ്ടാണ് നവരാത്രി ആഘോഷങ്ങൾ ആചരിച്ചു പോരുന്നത്. ഈ നവ രാത്രി ദിനങ്ങളിൽ അംബാദേവിയെ പ്രീതിപ്പെടുത്തുന്നതിനായി അവതരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു നൃത്തരൂപമാണ് ഗർഖ- ദാണ്ഡിയ റാസ്. ഈ ഒൻപതുദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഉത്സവങ്ങളിൽ പ്രധാന ഇനമാണ് പരമ്പരാഗത ഗർബ ദാണ്ഡിയ റാസ് നൃത്തങ്ങൾ, ഗുജറാത്തിൽ സാധാരണയായി നവരാത്രി മഹോത്സവങ്ങളോടനുബന്ധിച്ച് നടത്തിപ്പോരുന്ന ഗർബ നൃത്തത്തിന്റെ പരിഷ്ക്കരിച്ചതും പുതിയ രൂപഭാവങ്ങളോടുകൂടി അവതരിപ്പിച്ചു പോരുന്നതുമായ പ്രത്യേക കലാരൂപമാണിത്.

പരമ്പരാഗതമായി പുരുഷന്മാർ മാത്രം അവതരിപ്പിക്കുന്ന ദാണ്ഡിയ റാസ് ആധുനിക ഗർബയെ വളരെയധികം സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്.