પહેલાંના સમયમાં રાજા-મહારાજાઓ પોતાના આશ્રય તળે કળાકારોને સાચવવામાં ગૌરવ લેતા હતા. કળાના કદરદાન ધનાઢ્યોની સહાયથી ફક્ત કળાની જ ઉપાસના કરી ચિત્રકાર, સંગીતકાર, શિલ્પકાર, કથાકાર, નૃત્યકાર, ઇત્યાદિ જીવતા. અંગ્રેજીમાં આવા આશ્રય, સંરક્ષણ કે ઉત્તેજન માટે ‘પેટ્રનૅજ' શબ્દ છે. પેટ્રન પેટ્રિઑન યાને આશ્રયદાતા, પુરસ્કર્તા, પ્રોત્સાહક. જટિલ અને ભવ્ય નિર્માણોના પુરાવાઓ કે અવશેષ જોઈએ તો વિચાર આવે કે પ્રાચીન ભારતમાં ઉદાર દાતાઓએ સારી એવી સંપત્તિ સ્થાપત્ય અને શિલ્પ નિર્માણ પાછળ વાપરી હશે. અશોક કે અકબર જેવા રાજાઓના દરબારમાં વિવિધ વિદ્યાઓમાં પારંગત રત્નો કે જ્ઞાનીઓનો સમાવેશ થતો, એવી પ્રચલિત વાતોથી આપણે પરિચિત છીએ. અઢારમી સદીમાં જીવી ગયેલા નૈનસુખ ઉત્તર ભારતની પહાડી ચિત્રકળાના નોંધપાત્ર સર્જક ગણાય છે, જેમને જસરોટાના ડોગરા રાજવંશના બળવંત સિંહે આશ્રયમાં લીધેલા. ત્રાવણકોરના રાજવી ચિત્રકાર રાજારવિ વર્માના પેટ્રન હતા. પંદર-સોળમી સદીના ઇટાલીમાં નવજાગૃતિના કાળમાં ઘણાં વૈભવી કુટુંબોના પ્રોત્સાહનથી કળા ક્ષેત્રે જાણે નવી વસંત બેઠી હતી. બૅન્કિંગ ક્ષેત્રમાં પ્રભાવી મેડિચી ઘરાનાનું આર્થિક પીઠબળ મળવાથી માઇકલ એન્જેલોએ અભૂતપૂર્વ સર્જન કરેલું. લિઑનાર્ડો ડા’ વિન્ચીનું પેટ્રન હતું સ્ફોર્ઝા ઘરાનું.
પેટ્રન પરંપરા પાછળ મૂળ વિચાર એવો રહેલો કે કળામાં જીવ રેડી દેનાર મનુષ્ય કેમ કમાવવું અને ગુજરાન ચલાવવું, એવા વ્યાવહારિક વિષયોમાં વ્યસ્ત ન રહે અથવા એને એમાં ગતાગમ ન પડે એટલે એ બાબતોની ચિંતા કોઈ બીજું ઉપાડી લે. મા સરસ્વતીની કૃપા જેવી કળાને કાયમ લક્ષ્મી માતાનો સંગાથ મળતો આવ્યો છે. અપવાદ સિવાયના કિસ્સાઓમાં વિવિધ ક્ષેત્રની કળાઓ સદીઓથી મોટે ભાગે આ રીતે જ પાંગરીને જળવાતી રહી છે.
هذه القصة مأخوذة من طبعة December 02, 2023 من ABHIYAAN.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 8500 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك ? تسجيل الدخول
هذه القصة مأخوذة من طبعة December 02, 2023 من ABHIYAAN.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 8500 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك? تسجيل الدخول
વિઝા વિમર્શ,
ગ્રીનકાર્ડ મેળવવાનો એક વધુ રસ્તો
Cannesનો ‘સિનેફ એવોર્ડ' જીતનાર FTIIના સ્ટુડન્ટની શોર્ટ ફિલ્મમાં શું છે?
કર્ણાટકની લોકકથા પર આધારિત ફિલ્મ છે
ફેમિલી ઝોન ગાર્ડનિંગ
હાઇડ્રોપોનિક્સ હાઉસ પ્લાન્ટેશન અને લેકા બોલ્સ પદ્ધતિ શું છે?
ફેમિલી ઝોન ફેશન
સ્કર્ટ - ફોર ઓલ એન્ડ ફોર એવરીવન
નાનાં-નાનાં સુખનો સરવાળો એ જ જીવન છે!
બે અક્ષરનો સુખ શબ્દ આપણને ઝાંઝવાની જેમ દોડાવ્યા રાખે છે. જોકે કસ્તૂરીમૃગની નાભિમાં વસતી સુવાસની જેમ સુખ તો આપણી પાસે જ હોય છે.
લાફ્ટર વાઇરસ
સત્યની ગતિ બળદગાડા જેવી - જૂઠની ગતિ બુલેટ ટ્રેન જેવી!
કચ્છમાં વિકસી રહેલો ‘કિચન ગાર્ડન'નો ખ્યાલ
મોંઘાભાવનું બજારનું શાક, ફળ ખાઈને આરોગ્યને પહોંચતી હાનિ નિવારવા માટે કિચન ગાર્ડન આદર્શ છે. પોતાના જ ઘરની અગાસી ઉપર કે આંગણામાં શાકભાજી વાવીને તાજા, આરોગ્યપ્રદ ખોરાક મેળવી શકાય છે. કોઈ પણ જાતના કેમિકલ વગર, ખરેખર ઑર્ગેનિક કે નેચરલ રીતે ઉગાડેલાં શાકભાજીનો સ્વાદ પણ બજારમાં મળતાં શાક કરતાં સવાયો હોય છે.
બિંજ-થિંગ,
કર, કંકણ અને કલા - સ્ત્રીના અંતરવનનું ચિત્રણ - મધુબની આર્ટ
પ્રવાસન
નગ્ગર, હિમાચલનો એક ક્યુટ-કલ્પક કસબો
અવસર
પર્યાવરણ દિવસની ઉજવણી આપણે કયા મોઢે કરીશું?