૨૯ ઑક્ટોબર, ૧૮૫૩ના રોજ મુંબાઈમાં ‘પારસી નાટક મંડળી’ના સ્થાપક ફ્રામજી ગુસ્તાદજી દલાલે રજૂ કરેલા પારસી-ગુજરાતી નાટક ‘રુસ્તમ સોહરાબ’ અને ભવાઈથી લઈને જૂની રંગભૂમિ, નવી રંગભૂમિ, સમાંતર રંગભૂમિ એમ જાતજાતના વેશ રંગભૂમિ પર ભજવાયા-ભજવાઈ રહ્યા છે.
ના ના, રંગભૂમિનો ઈતિહાસ આપવાનો અહીં ઈરાદો નથી. આ તો ૬૩મા ‘વર્લ્ડ થિયેટર ડે’ નિમિત્તે મુંબઈ તથા ગુજરાતનાં વિવિધ શહેરોમાં રંગમંચની શું સ્થિતિ છે એ વિંગમાંથી જોવાનો એક યત્ન છે અને અમોને જણાવતાં ખુશી થાય છે કે ગુજરાતી રંગમંચનું ભાવિ ઉજ્જવળ છે.
છેક ૧૮૨૪માં નાટ્યકાર ડાહ્યાભાઈ ધોળશાજી ઝવેરીએ પોતાના નાટક સતી પાર્વતી માટે રચેલું બહુ જાણીતું ગીતઃ નાટક તો ગુણદોષ જોવાનું, દિલડાંનું દુઃખ ખોવાનું, ઘડીક હસાવતું, રડાવતું અને બોધ બતાવતું દુનિયાનું દર્પણ રૂડું...
અબ ઘડીએ આ પંક્તિ યાદ આવવાનું કારણ છેઃ વર્લ્ડ થિયેટર ડે, જે આવતા સપ્તાહે આવી રહ્યો છે. વસ્તુ એ છે કે પેરિસસ્થિત યુનેસ્કોની ઈન્ટરનૅશનલ થિયેટર ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ૧૯૬૧થી દર વર્ષની ૨૭ માર્ચને વર્લ્ડ થિયેટર ડે તરીકે ઊજવે છે. હેતુ છે: થિયેટ્રિકલ સ્વરૂપના મહત્ત્વને પ્રોત્સાહન મળે. થિયેટર ન કેવળ મનોરંજન આપે છે, બલકે એ કળાનું એવું સ્વરૂપ છે, જે દર્શકને શિક્ષાની સાથે પ્રેરણા આપે છે. અને હા, વિશ્વ રંગભૂમિ દિવસ્તો દર વર્ષે થીમ એક જ હોય છેઃ થિયેટર ઍન્ડ કલ્ચર ઑફ પીસ.
મુંબઈની કમર્શિયલ રંગભૂમિ મુંબઈ જ નહીં, પણ ગુજરાતના અને દેશ-વિદેશના પ્રેક્ષકોની સારાં નાટકો માટેની ભૂખ ભાંગતી રહી છે. દરેક પ્રકારનાં નાટક... કૉમેડી, થ્રિલર, સંબંધોના આટાપાટા, પેરેલલ થિયેટર, વગેરે વગેરે. કૂંડીબંધ નાટકો તૈયાર થતાં ને ભારત જ નહીં, પણ દરિયાપારના દેશોના એના પ્રવાસ, શો થતા.
આમ બધું બરાબર ચાલતું હતું ને પ્રવેશ્યો કોઈએ ક્યારેય ન ભાળ્યો એવો ખલનાયકઃ કોવિડ. આમાં ફિલ્મે પોતાનો રસ્તો કરી લીધો. થિયેટર બંધ છે? નો પ્રોબ્લેમ. મૂકી દો ઓટીટી પર. ઓવર ધ ટૉપ તરીકે ઓળખાતું ઈન્ટરનેટનું આ માધ્યમ અમુક અંશે પ્રેક્ષકોને પણ ફાવી ગયું. યુટ્યૂબ તો હતું જ.
This story is from the April 01, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 8,500+ magazines and newspapers.
Already a subscriber ? Sign In
This story is from the April 01, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 8,500+ magazines and newspapers.
Already a subscriber? Sign In
મતદાન કરો... લોકશાહીની કુસેવા ન કરો!
મોદી સામે કોઈ પડકાર નથી અને ચૂંટણીનું પરિણામ નિશ્ચિત લાગે છે એ કબૂલ, પણ એ કારણે નવી લોકસભા પસંદ કરવામાં ભાગીદાર જ ન બનવાનો ‘ઉપાય’ ખોટો છે.
નબળો રૂપિયો વૈશ્વિક સ્તરે સ્વીકાર્ય નહીં બની શકે...
મોદી સરકાર રૂપિયાની કરન્સીને વિશ્વભરમાં સ્વીકાર્ય બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખે છે, રિઝર્વ બૅન્કે આ દિશામાં આગળ વધવા રૂપિયાની ડિજિટલ કરન્સી વિકસાવી છે, પરંતુ આપણું ચલણ બીજા દેશોમાં સ્વીકાર્ય બને ત્યાં સુધી એ મુશ્કેલ લાગે છે.
મોબાઈલના સદુપયોગની શરૂઆત કરવી છે? અપનાવી લો Google Keep
ન જાણતા હો તો જાણી લો Find My Device અને Parental Control જેવાં મોબાઈલ ફોનમાં આવતાં ફીચર્સના ફાયદા.
ચૂંટણીના એ ચાદગાર નારા, જે છવાઈ ગયા જનમાનસમાં!
થોડામાં ઝાઝું... ચૂંટણીપ્રચારના કેન્દ્રમાં જે મુદ્દો હોય એને બહુ જ ઓછા શબ્દોમાં, પણ મતદારોનાં દિમાગમાં સોંસરવો ઊતરી જાય એ રીતે પહોંચાડવાનું કામ કરે છે જુદાં જુદાં ઈલેક્શન સ્લોગન.
પવિત્ર સંબંધના પાયા કેમ હલવા લાગ્યા છે?
છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષમાં લગ્નવિચ્છેદ થવા પાછળનાં કારણ બહુ વધ્યાં છે, પણ એનો ઉપાય એક જ છે.
બીપી-ડાયાબિટીસ બની શકે પ્રેગ્નન્સી સમયની પળોજણ
નાની ઉંમરની છોકરીઓમાં વધુ જોવા મળતી પ્યુબર્ટી મેનોરેજિયા જેવી વ્યાધિને અવગણવા જેવી નથી.
જન્મતાંની સાથે દેખાડ્યો સંગીતનો જાદુ
ડૉક્ટર-એન્જિનિયર બનવાને બદલે એણે સૂર-તાલની સંગાથે કારકિર્દી ઘડવાનું પસંદ કર્યું. આજે એને જ સથવારે અમદાવાદની આ યુવતી મનોરંજન ક્ષેત્રે કાઠું કાઢી રહી છે.
સિનેસ્ટાર્સ અને પોલિટિક્સ બહુત યારાના લગતા હૈ…
લોકસભાની ચૂંટણીનાં પડઘમ વાગી રહ્યાં છે ત્યારે ફરી એક વાર સિનેસ્ટાર્સ અને પોલિટિક્સનો રોમાન્સ ખીલી રહ્યો છે, પરંતુ આ વખતે મામલો જરા અલગ છે.
વાત વટે ચડી છે...
ભાજપના ઉમેદવાર તરીકે પુરુષોત્તમ રૂપાલાને હટાવવાની માગ વચ્ચે ખુદ રૂપાલાએ જ ૧૬મીએ ઉમેદવારીપત્ર ભરવાની જાહેરાત કરી છે ત્યારે ગુજરાતમાં ફરી એક હાઈ-પ્રોફાઈલ ડ્રામા જોવા મળે એવાં એંધાણ છે...
એક રિચાર્જ ઐસા ભી કર દો...
ગુજરાતમાં અનેક સ્થળે ઉનાળાના આરંભે જ પાણીની અછત વર્તાવા માંડી છે. આ સમસ્યાનો સચોટ ઉકેલ વરસાદી જળને ભૂગર્ભમાં ઉતારતી ‘રેઈન વૉટર હાર્વેસ્ટિંગ ઍન્ડ ગ્રાઉન્ડ વૉટર રિચાર્જ સિસ્ટમ’નો જ છે. હવે જો કે આ પદ્ધતિમાં પણ અપગ્રેડેશન થયું છે, જેથી રિચાર્જ્ડ વૉટરને પ્રદૂષણ અને હાનિકારક બૅક્ટેરિયાથી મુક્ત રાખી શકાય. સુરતમાં આ કામગીરીનાં મીઠાં ફળ મળ્યાં છે.