ભૂલથી ના ભૂલશો કે જીવનનો અર્થ સ્મરણ છે
યાદ ના રહેવા કે ના આવવાનો મર્મ મરણ છે
મેમરી શબ્દ આજે ડિજિટલ સંદર્ભમાં જાણીતો છે. યાદ શબ્દ ભૂતકાળના સંદર્ભમાં વધુ વપરાય છે. સ્મરણશક્તિ એવું બોલીએ ત્યારે સૌની ઝબકે છે કે આ મગજની સ્મૃતિની વાત લાગે છે. એલોપથી અને આયુર્વેદ પોતપોતાની રીતે બ્રેઇનની ડેટા સ્ટોર કરવાની અને રિમેમ્બર કરવાની તાકાત વિષે કહે છે. શું યાદ રહે છે અને યાદ આવે છે તેનું થોડું કે ઘણું ધ્યાન રાખતા લોકોનો પોતપોતાનો અનુભવ હોય છે. ઘણાને જાણી નવાઈ લાગશે કે કોરોના કાંડ પછી આખા વિશ્વમાંથી ફરિયાદ આવેલી કે એમને પહેલાં જેવું કે જેટલું યાદ નથી રહેતું. કોરોનાના શિકાર થયા હોય કે કોરોનાની વેક્સિન લીધી હોય ફક્ત તેવા મનુષ્યની વાત નથી. કોરોનાના સંદર્ભ વિના ઘણા એ બદલાવ અનુભવી રહ્યા છે. કોઈની સ્મૃતિ પહેલેથી બરાબર કે સામાન્ય ના હોય તો કદાચ એ ટેવાઈ જાય. કોઈની સ્મૃતિ અગાઉ કરતાં વધુ સક્ષમ બને તો તકલીફ વધે તેના કરતાં ફાયદા વધે, પરંતુ વૃ દ્ધાવસ્થા પહેલાં જ કોઈની સ્મૃતિ અગાઉની સરખામણીમાં ઓછું કામ કરે તો સમસ્યા સર્જાય.
મનુષ્ય જન્મે તે સાથે તેનું મગજ બેહિસાબ ડેટા ગ્રહણ કરવા લાગે છે. દરેક ડેટાનો ટુકડો ઇન્ફોર્મેશન કે નોલેજ નથી બનતો. દરેક માહિતી સ્ટોર કરવા લાયક નથી હોતી, તેમ છતાં મેમરીની સિસ્ટમ એવી છે કે મનુષ્ય જે કોઈ અનુભવ ગ્રહણ કરે છે તેનો સંગ્રહ થાય છે. વ્યક્તિ જાણે કે અજાણે જે કશું શીખે છે તે રજિસ્ટર થતું જ રહે છે, ભલે કામમાં આવ્યું હોય કે ના આવ્યું હોય. યાદદાસ્તને લીધે લોકોને ભૂતકાળની ઘટનાઓ કે ક્રિયાઓ યાદ હોય છે. ભૂતકાળની સ્મૃતિના આધારે મનુષ્યનું વ્યક્તિત્વ આકાર લે છે અને આગળ જતાં સંબંધ રચાય છે. આપણી સ્મરણશક્તિ ચિત્ર, અવાજ, ગંધ, સ્પર્શ, સ્વાદ, લાગણી, રંગ, પ્રકાશ, શબ્દો જેવું ઘણું બધું યાદ રાખે છે. વૈજ્ઞાનિકો કહે છે કે બ્રેઇન મેમરીમાં અમુક અંતરાલ માટે ડેટા કે ઇન્ફોર્મેશન સ્ટોર રાખે છે. એ પણ ખરું કે, મેમરી સ્ટોર થવી અને મેમરી રિકોલ થવી એ બંને ક્રિયા ઘણી રીતે અલગ પડે છે. અપલૉડ અને ડાઉનલૉડ જુદું.
This story is from the March 02, 2024 edition of ABHIYAAN.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 8,500+ magazines and newspapers.
Already a subscriber ? Sign In
This story is from the March 02, 2024 edition of ABHIYAAN.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 8,500+ magazines and newspapers.
Already a subscriber? Sign In
વિઝા વિમર્શ
વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો
કંકુ-ચોખા
આધુનિકતા વિચારો અને અભિગમથી આવે છે, નહિ કે દેખાવ અને પોશાકથી
બિંજ-થિંગ
માનસોલ્લાસઃ જીવનને આનંદનો ઉત્સવ બનાવવા પ્રેરતો પ્રાચીન ગ્રંથ
કવર સ્ટોરી
ગુજરાતમાં ભાજપની ‘ક્લીન સ્વીપ’ પર કોંગ્રેસે આખરે ‘બ્રેક' મારી
કચ્છ યુનિવર્સિટી ગામડાંની વિધાર્થિનીઓ સુધી પહોંચશે
દેશના સૌથી મોટા જિલ્લા કચ્છમાં દૂર દૂરનાં ગામડાંમાં ઉચ્ચ શિક્ષણની સુવિધાઓ પહોંચી શકી નથી. પરિવહનની અપૂરતી સગવડો, કન્યાઓની ઉચ્ચ કેળવણી પ્રત્યે વાલીઓમાં જાગૃતિનો અભાવ જેવાં કારણોસર ગ્રામ કક્ષાની વિદ્યાર્થિનીઓ કૉલેજોમાં કે જિલ્લા મથક ભુજ સુધી આવીને યુનિવર્સિટીમાં ભણી શકતી નથી. તેથી જ રાજ્યમાં પ્રથમ પ્રયોગરૂપે કચ્છ યુનિવર્સિટી તેમના સુધી પહોંચવા માટે જિલ્લાભરમાં પાંચ ગામોમાં ખાનગી ઉદ્યોગોના આર્થિક ટેકાથી એક્સટેન્શન સેન્ટર શરૂ કરવા જઈ રહી છે.
પ્રવાસન
દયારા બુગ્વાલ, એન ઓલ સિઝન ટ્રેક ફોર ધ બિગિનર્સ
પર્યાવરણ દિન સ્પેશિયલ
પર્યાવરણ પ્રત્યેની સંવેદનહીનતાથી શરૂ થયેલું ચક્ર અપરિગ્રહ થકી પૂરું થવું જરૂરી છે
પર્યાવરણ દિન સ્પેશિયલ
માનવ પ્રવૃત્તિઓથી ત્રસ્ત-ગ્રસ્ત પર્યાવરણ, પણ કોને કોનાથી ખતરો?
જ્ઞાન-વિજ્ઞાન
સૌરાષ્ટ્રની પ્રાચીન વલ્લભી વિધાપીઠને પુનર્જીવિત કરવાની યોજના ફાઇલોમાં જ ઢબુરાઈ
કવર સ્ટોરી
૫. બંગાળના રાજકારણના રક્ત ચરિત્રને બદલવાનો સમય પાકી ગયો છે